zondag, juli 17, 2011

Het alfabet

TachotypeImage by Artshooter via FlickrJe moet echt eens gaan kijken op Google (of Bing), naar de mogelijkheden om vreemde lettertypen te importeren. Ik vraag me af wat je daar dan mee kunt doen ?
Want het lijkt gezien de manier waarop dat aangeprezen wordt, een ding die je doet met een gewoon AZERTY of QUERTY klavier... En laad je daar zo'n soort Indische lettertekens op (ze hebben daar verschillende soorten !), en dan kun je pas je lol op... Tik je op a, wat staat daar dan op je scherm? Een Indisch equivalent van onze A ? Of iets heel anders ? Zou op de A van een azerty-klavier net hetzelfde letterteken staan als op de Q van een querty ??? Ik heb er geen idee van.
Wel weet ik één ding, je kunt een heleboel klanken niet echt goed weergeven met een gewoon klavier. Zelfs als je de boodschap kunt typen op een gewoon azerty of querty-klavier, dan nog moet je een heleboel tekens kennen buiten je klavier, om alle klanken die we gebruiken, weer te geven.
In het Spaans heb je de tilde, in het Duits de umlaut, maar zo zijn er een heleboel tekens, die wij als Vlaming in het Nederlands niet echt van doen hebben.
Met andere woorden, ik kan me niet van de indruk ontdoen dat we in ons Vlaams te maken hebben met een klanken-armoede, maar ook met een heleboel conventioneel vastgelegde klanken.  Neem nu als voorbeeld de e... In met klinkt dat heel anders dan in het, en in lege klinkt het nog anders...
(Wellicht is dat een van de redenen waarom onze taal de naam heeft zeer moeilijk te zijn om aan te leren ?) Het zou wellicht een stuk simpeler zijn als we voor de drie e-klanken drie tekens hadden ?

Wij weten hoe we die e moeten uitspreken, door de manier waarop het geschreven is, maar vooral door het feit dat we de taal kennen en het woord kennen. Wie heeft nog nooit een woord ontmoet waarvan hij zich zelf afvroeg hoe dat nu juist moest uitgesproken worden. Een van de woorden die nog al eens gebruikt wordt als voorbeeld is: notabelen, en in grapjes hoor je dan ook dikwijls de noot -abeelen noemen, grappig uit omdat iedereen wel eens naar dat woord zat te staren, tot je het eens hoorde van een ander, of tot je het enkelvoud ontdekte, en daaruit een afleiding maakte, maar goed wetend dat dit in het Nederlands ook niet steeds gelijk loopt...

Wellicht is dit in meerdere of mindere mate het geval in alle talen. Je hebt bovendien zelfs talen, waar de betekenis veranderd  al naar gelang de klemtoon van het woord te verschuiven. Dat is wellicht niet echt weergegeven in het letter- of woordteken, waardoor het voor een vreemdeling wel heel erg moeilijk wordt.

Ook het gebruiken van twee (of meer) letters om een klank weer te geven is niet zo simpel. Het Engelse th is niet gelijk aan wat wij gebruiken in thee..., en zij schrijven a en spreken het uit als ee, schrijven e en spreken iets uit dat dichter bij onze ie ligt... Ook in het Frans, neem de g in het Frans, dat klinkt heel anders dan bij ons.

Met vreemde lettertekens wordt dit zeker niet simpeler... Je moet dus al een taalvirtuoos zijn om die vreemde letters te gebruiken, maar als je dan ook nog eens de logica van het systeem op een klavier moet terugvinden, als dat klavier heel andere tekens bevat ????

Nee, ik denk niet dat er veel mensen zijn die zo'n vreemde lettertekens op een gewoon klavier gaan downloaden... Het moet ontzettend moeilijk zijn. Het zou iets simpeler lijken, als men ginder ook een vast letterklavier zou hebben, dan zou men gewoon het gebruikelijke klavier voor het Sanskriet kunnen zetten op ons klavier, op voorwaarde dat hun klavier er exact uitziet als het onze. Wie dan blind kan typen, zal deze letters wel kunnen gebruiken. Maar voor ons wordt het dan nog veel moeilijker.

Wij hebben 26 lettertekens, maar in het Cyrillisch schrift zijn er al enkele meer, en in het Chinees zijn er massa's tekens...  Dus ook dat lijkt me niet zo evident om op een gelijkaardig klavier te krijgen dan het bij ons gebruikelijke.

Nee, Het is echt niet zo simpel. Ik heb er geen idee van hoeveel klanken de mens voortbrengt in al zijn talen en dialecten, maar het zijn er een heel pak. Wel is het verbazingwekkend vast te stellen, dat de taal in de loop van zijn ontwikkeling steeds minder klanken heeft. Men heeft vastgesteld dat in Afrika, waar de mens ontstond, de taal veel meer klanken heeft, en hoe verder men weg gaat van de bron, hoe minder klinkers er in de taal zitten.

Men heeft nog andere vaststellingen gedaan, zo verandert een taal voortdurend, en afstand heeft een invloed. Je kunt dit onder meer vaststellen bij het Amerikaanse Engels en het Britse Engels...

Met andere woorden, we moeten ook niet gaan dromen van één wereldtaal, want zelfs al komen we daar aan toe, na een periode zou men komen tot afwijkingen naar gelang de regio...

Taal is dus een wonder ding... Als je gewoon bedenkt dat alle talen wellicht komen uit één vertrekpunt, dan is het fantastisch hoe geïsoleerde mensengroepen een eigen variëteit van taal, tot een heel eigen taal hebben ontwikkeld. Want goed bezien, zijn we ooit vertrokken van één basis... Dat er zo veel verschillen zijn ligt dus eerder aan de verspreiding van de mensheid en aan het feit dat er weinig of geen onderlinge contacten waren. Stel dat je drie eilanden hebt, waar ze onafhankelijk van elkaar het wiel uitvinden, dan zal dat nieuwe voorwerp uiteraard een nieuw woord vergen, en bijna even logisch zal dat overal een ander woord zijn.  Zo zijn dus de verschillende talen ontstaan, en zo kunnen de geleerden zelfs dikwijls nu nog vaststellen hoe en wanneer de mens zich heeft verspreid over de aarde, gewoon door de evolutie van de taal te volgen.

Ik verwijs je graag naar de website (Nederlands !)  http://www.wjsn.nl/ waar je heel veel over taal en zijn ontwikkeling kunt vinden, een echte aanrader !

tot de volgende ?
Enhanced by Zemanta

4 opmerkingen:

Henk zei

Hoi Toon. Omdat Duits na Nederlands mijn "beste" taal is, heb ik een tijdje geprobeerd om mijn blog in het Duits te vertalen. Het werd een flop, omdat de finesses die een column een echte Van Blijderveen maken ontbraken. Ik hou het gewoon bij het Nederlands.

Trouwens, heb ik het mis? De "e" van "met" klinkt toch hetzelfde als die van "het"? Of is dat in het Vlaams anders?

Gr. van mij aan jou en Anny,

Henk

lieve zei

Ik weet nog dat pa op de trein naar Brussel een reclamebord tegenkwam waarop stond: herlevenede (en nog wat)en hij pas enkele ritten en waarschijnlijk weken later wist dat het her-levende was!! Hetzelfde met bommelding hé!!
ik kan nog altijd met mezelf lachen als ik er zo eentje tegenkom! Dan vloek je eens in jezelf met een monkellach......

een beetje zoet, een beetje zuur zei

Henk, de e in het klinkt (bijna) als hut, en met als in bed... Wat jullie in Nederland er van bakken, dat bakken wij hier anders...

een beetje zoet, een beetje zuur zei

tja Lieve, en dan nog tarweveld, roggeveld, beneveld...