vrijdag, februari 22, 2013

Geschiedenis ?

President Paul Kruger, Transvaal-Zuid Afrika
President Paul Kruger, Transvaal-Zuid Afrika (Photo credit: Wikipedia)
Ik heb niet zo lang geleden een boek gelezen over de geschiedenis van Zuid-Afrika, en een tijd verder terug las ik er een ander over hetzelfde onderwerp.
In het ene boek houdt men staande dat de Nederlanders voor de negers (kaffers) in Zuid Afrika kwamen wonen. De oorspronkelijke bewoners waren de bosjesmannen (san of hottentotten), een bevolking die erg verschilt van de later gekomen zwarten (vooral Bantoe).
In het andere boek stelt men (en men citeert uit brieven en boeken van toen) dat de kaffers er wel al waren, hoewel niet echt zo talrijk.
Bovendien kwamen de echte botsingen met de kaffers niet zo zeer in het oorspronkelijke Zuid Afrika, maar eerder op het moment toen de boeren hun gebied verder uitbreidden in "De grote Trek"...

Ik haal dit alleen maar aan, om te stellen dat het zeer moeilijk is om de echte geschiedenis van feiten te achterhalen.

Je kunt dit zelf uittesten! Als je met twee of meer mensen iets ziet gebeuren, vraag dan aan allen die de feiten hebben gezien, dit even op papier te zetten. Je zult schrikken hoe veel verschil er in de verklaringen zit!

Je kunt het ook eens vaststellen als je twee kranten koopt, en de artikels over hetzelfde onderwerp na leest...

Ik werd voor het eerst met dit feit geconfronteerd, toen ik plots van het Katholieke Onderwijs overstapte naar het Officiële Onderwijs... Ik leerde plots een heel andere geschiedenis over ons kleine landje... Ach, natuurlijk waren de grote lijnen gelijklopend, maar geschiedenis gaat niet over de grote lijnen ! Geschiedenis is uiteindelijk van invloed op de mens die dan leefde, en op al zijn nakomelingen, die de invloed ondergaan van die feiten.
Hoe kan het nu dat dit zo verschillend is? Dan moet er toch een liegen? Niet noodzakelijk ! In feite kun je geen feiten als dusdanig opschrijven, je schrijft de ervaring op over die feiten. Je doet je best om te vertellen hoe de feiten zich voordeden, maar je beschrijft dit vanuit jouw kijk op het gebeuren...

Het is een beetje als een foto... Ik neem mijn foto van waar ik sta, jij neemt de foto van waar jij staat, en een derde staat nog op een ander punt. Hoe je het ook bekijkt, het zijn drie verschillende foto's, weliswaar van het zelfde gebeuren, maar vanuit een ander gezichtspunt en van een iets ander tijdstip.
Als jij dan het gebeuren becommentarieerd, dan zul je onder meer uitgaan van je foto. Het is dus uw interpretatie gesteund door uw fotografisch document.

Bij geschiedenis doet zich in feite het zelfde voor. Stel dat ik Katholiek ben, dan zal ik, zelfs als ik poog eerlijk neutraal te zijn, de zaak bekijken vanuit het standpunt van een gelovige. Ik lieg niet, maar onwillekeurig zal dus mijn overtuiging het verhaal enigszins kleuren. Schrijf ik over het zelfde onderwerp, uitgaande van dezelfde bronnen, als atheïst over diezelfde feiten in de geschiedenis, dan zal ik dat anders bekijken, anders vertellen, anders interpreteren.  Als kind leerde ik over de Kruistochten en over Godfried van Bouillon als de grote held, in mijn verdere studies was Godfried plots een veroveraar, die onder invloed van de kerk, aan veroveringen deed... En nog later, toen ik nog meer en nog verder ging boren in de geschiedenis, leerde ik dat de Kerk uiteindelijk de Kruistochten organiseerde mede om de aandacht af te leiden van haar eigen ziektes...

In geen enkel van deze geschiedenissen staan leugens, maar ik moet ze alle drie kennen om mij een vollediger beeld te maken van de werkelijkheid... en dan moet ik beseffen dat ook mijn beeld maar een interpretatie is, weliswaar met de wijsheden van diverse bronnen, maar toch ook gekleurd door mijn kijk op de zaken.

Wij kunnen nu eenmaal niet neutraal zijn...
Hoe dan ook, wij ondergaan de invloed van onze opvoeding, van ons leven, van de gemeenschap rondom ons...

Laat mij nog een voorbeeld geven... U rijdt met de wagen, en komt aan een kruispunt met lichten. Het is groen, dus u rijdt door, en plots verspringt het licht op oranje. U schat de remafstand in, de auto die kort na u rijdt, en u rijdt door het oranje licht. Hoe oordeelt de politie die de feiten ziet gebeuren daar over ?
De feiten zijn voor beiden gelijk... de interpretatie kan je veel geld kosten...

En toch...
Toch is geschiedenis volgens mij meer dan belangrijk !
Als er iets is dat ons onderscheidt van de dieren, dan is het het vermogen om geschiedenis, verworven kennis door te spelen aan de volgende generaties, en aan mensen die wij zelfs niet kennen.
De geschiedenis is ervaring en zou ook een les moeten zijn voor de toekomst.
Onlangs hoorde ik dat in het Verenigde Koninkrijk meer dan de helft van de jongeren niet wist wat de holocaust was...
Het erge is niet het feit dat ze dat niet weten, het erge is dat ze niet weten hoe een volk kan gemanipuleerd worden, hoe een volk kan mis geörienteerd worden, en wat de gevaren zijn van manipulatie van het volk en van racisme...

Geschiedenis is dus wellicht een van de meest belangrijke vakken die je op school hebt gekregen, hoe gebrekkig, hoe gekleurd dan ook...

tot de volgende ?

Enhanced by Zemanta

Geen opmerkingen: