De bril van Mahatma Ghandi

In Ashram is de bril van Ghandi gestolen uit het museum. Het museum telt jaarlijks zo'n slordige 300.000 bezoekers, allemaal voor Ghandi..
De bril is een waardevol item, want er is reeds eerder een bril van Ghandi geveild in New York, voor ongeveer 18 miljoen dollar....
(blijkbaar moet Ghandi dus op zijn minst twee van die gekke ziekenkasbrilletjes hebben gehad.)

Zo'n ziekenkasbrilletje is zowat het goedkoopste model bril die er is.
Maar blijkbaar is het goedkope brilletje plots heel wat meer waard, omdat het ooit op de neus prijkte van Mahatma...
We hebben hier in feite te maken met twee zaken: verzamelgekte en heldenverering.

Verzamelgekte... De meeste mensen leiden er op een of andere manier aan, de een spaart postzegels, da andere van die souvenirlepeltjes, en iemand is pas gelukkig als hij nog een beeldje van een kattepoes kan toevoegen aan zijn collectie, en zelf verzamel ik wandelstokken... Maar als ik het heb over verzamelgekte, dan heb ik het over de mensen die absurde bedragen gaan neertellen om hun verzameling compleet (completer?) te maken. Je vind ze overal, van wandelstokken ken ik wat, en ik zie er soms voor absurde prijzen, prijzen die nooit de waarde van een wandelstok op zich kunnen verrechtvaardigen. Ik hoorde ooit rechtstreeks van een verzamelaar dat hij er eentje op de kop had kunnen tikken voor 200.000 oude Belgische frankskes (zo'n 5.000 euro)... Ik mag zo'n wandelstok duizend keer zien liggen, prachtig vinden, maar zo gek ben ik niet en zal ik nooit worden.
Misschien was die man stinkend rijk, en was die 200.000 Fr voor hem maar een peulschilletje, maar dan nog zou ik dat niet kopen. Ik vind dat er altijd een zekere logische waarde moet blijven bestaan. Een wandelstok is en blijft een wandelstok.
Voor wie kunstwerken verzamelt geldt die norm niet of veel minder. Daar is immers geen prijs op te plakken, en is er geen echte logica. Alhoewel, mocht ik kunstwerken kopen, ik denk dat ik ze zou kopen zoals ik een flesje wijn koop... Als ik een lekker wijntje ontdek, dan hoeft dat niet duur of exclusief te zijn, het moet mijn smaak zijn. Met kunst zou ik wellicht ook kijken naar de dingen die mij bevallen, niet naar de naam van de kunstenaar.
Maar dat bewijst alleen maar dat je op meerdere manieren kunt verzamelen, maar op zich blijft het gek. Als ik vertel dat ik meer dan honderd wandelstokken heb staan, dan zijn er heel veel mensen waar bij ik in de blik iets zie, wat helemaal niet lovend voor mij is... (Zelfs al is de man in kwestie een verzamelaar van olifantjes, dat vind hij dan weer niet gek...)
Maar eerlijk, het is gek. Die honderd wandelstokken staan daar meestal maar te staan, en de olifantjes van de man doen exact hetzelfde. Mijn wandelstokken zijn dan op zich nog iets minder gek, want ik kan met de meesten ook daadwerkelijk eens gaan stappen, en heb er dus ook nog een "praktisch nut" van.  (Ik kan niet met alle stokken daadwerkelijk gaan stappen, er zijn er die te klein zijn, die te veel versieringen hebben en daardoor niet stevig genoeg meer zijn, anderen zijn in feite verboden wapens, en daar mag je de straat niet mee op) Maar hoe dan ook, een verzamelaar is de facto een beetje gestoord. Ik dus ook, en met mij de dikke meerderheid der mensheid... vermoed ik.
Ik kan dus best wel fier zijn op mijn verzameling, maar op het verzamelen ben ik niet fier.

Het tweede aspect: De heldenverering.
(ik zou hier bijna net zo goed hebben kunnen schrijven heiligenverering, want in se is dat heel, heel dichte familie van elkaar...)
Als we ergens in een oud sigarenkistje nog het oude uurwerk hebben liggen van opa zaliger, dan is dat in feite een herinnering, maar ook een beetje een verering van de figuur van opa zaliger... Het was een toffe man, ik heb er goede herinneringen aan, en hij was wijs en heel verdraagzaam voor ons als jonge spruiten...
Daar is niks mis mee...
Maar als we dat gaan verheffen tot een soort cultus op zich, dan lijkt het plots niet meer helemaal koosjer...
Stel, je bent een heel erge fan van Elvis Presley, en je hebt een foto met zijn handtekening op, dan koester je dat als een relikwie... Bijna echt zo als in de kerk waar mensen op de knieën gaan voor een splinter van het kruis van de Heer. (Ik las eens dat er splinters genoeg ronddwalen in kerken en kerkgemeenschappen om minsten drie kruisen mee te maken). Of een relikwie van een of andere heilige... Ik heb er nog enkele liggen op zolder... Ik had een oude groottante, van wie ik niet alleen de leesboeken erfde, maar ook een hele stapel heiligenlevens en een pak missaals en breviers en dergelijke. In die missaals werden vroeger godsvruchtige prentjes gestopt als bladwijzer, ook wel wat oude begrafenisprentjes, en herinneringen aan eerste en plechtige communie's van verre nichtjes en neefjes... Bij die Oude groottante zaten die dingen ook in de kerkboeken, met hele pakken heb ik ze gevonden, en sommige zijn heel oud en heel mooi (zelfs op perkament), en enkele er van zijn bekleed met "echte" relikwieën van heiligen... Voor verzamelaars wellicht het nec plus ultra...

Maar ik vind het een beetje bizar. Eerst en vooral, ik geloof niet zo in die heiligverklaringen, ik geloof wel in heilige mensen, en ik meen dat de meeste moeders al daar bij horen, want je moet wel een heilige zijn om kinderen op te voeden... Maar eerlijk, ik vind de handtekening van Elvis niet gekker dan een miniem stukje van het kleed van de H. Rita.... en ik hecht aan beid heel weinig belang.
Ik kan en mag dan heel grote bewondering hebben voor Mahatma Ghandi, ik kan mij niet inbeelden dat ik hier een glazen kastje zou gaan posteren met de bril van Ghandi er in, als pronkstuk van mijn woning. Ghandi was, bij zijn leven, een groot mens, en wellicht zelfs een heilige, maar een stuk van zijn kleed hoef ik echt niet te hebben, zelfs niet zijn wandelstok, want dat was een gewone stok, zo van de boom. Niks om te bekijken. Hoogstens een verzamelstuk, op voorwaarde dat er een echtheidscertificaat bij zou zijn, want je kunt zo'n stok van zowat iedere boom snijden... En dan nog, dan heb je geen wandelstokverzamelings item, maar een reliek van Ghandi...
Kortom, ik vind het bijhouden van relieken, of het nu van zangers of heiligen is, maar een gek ding, gebaseerd op een soort heldenverering... en helden ???  Daar heb ik mijn mening over...
Als iemand heel goed en secuur tegen een bal kan trappen, dan wordt hij wellicht een voetbalheld
Als iemand snel kan lopen, dan wordt hij misschien een atletiek-held, of krijgt hij minder slaag dan de anderen omdat hij beter de kletsen kan ontlopen...
en als iemand heel vlug kan fietsen, dan wordt hij een wielergod, of belandt hij in een bocht tegen een muurtje en is hij wijlen wielervedette...
Dan vind ik een figuur als Ghandi van veel hoger statuut dan die voetballer of wielrenner... Hij deed iets voor zijn volk, om hen wat meer eigenwaarde te geven, en een gevoel van bevrijding, zonder geweld te gebruiken.
Maar zelfs dan, hij is niet meer, ik kan hoogstens nog over hem lezen, of de film bekijken over zijn leven. En bewondering hebben voor wat hij in die moeilijke omstandigheden verwezenlijkte, maar of ik nu al dan niet een brilletje van helm heb, of een soortgelijk brilletje op mijn neus zou zetten... dat brengt hem niet terug, en maakt van mij geen held.
Nee, ik hou niet zo van die vedetten- of heiligenverering...
Zelfs niet om ze dagdagelijks als voorbeeld te stellen... Want ik ben hem niet, en ik kan hem nooit zijn. Ik moet gewoon proberen om mijn eigen zichzelven te zijn, dat is al moeilijk genoeg... Want kijk maar eens diep in je zelf, hoe dikwijls je in je eigen dagdagelijkse leven een rol speelt in plaats van gewoon je eigen ik te zijn???

We kunnen dus best al eens beginnen met de helden- en/of heiligenverering aan de kant te zwieren, en onszelf te zijn, zo goed mogelijk en zo goed zijn als we kunnen...

tot de volgende ?