dinsdag, augustus 05, 2008

zjatten en têlloren...

Als je hier iemand hoort zeggen dat het allemaal blabla is, dan hoor je in werkelijkheid: zjatten en têlloren... Kopjes en borden, maar geef toe zjatten en têlloren is veel mooier dan die kopjes en borden...
En weer hoor je in onze spreektaal de import van vreemde woorden, en vooral van uit het frans.
We eten uit telloren, met een mes en een vorket (fourchette) in het Oostends zelfs bijna letterlijk "een fursjette...". Wij zijn ook zo vaak en zo lang bezet geweest, dat het heel logisch is dat onze taal daar de sporen van draagt. Bovendien waren wij van nature al gedeeltelijk een taalovergangszone. Want indertijd, voor de uitvinding van de grenzen, stopte een taal niet aan de schreve, het liep heel geleidelijk over van de ene taal in de andere. Je had overgangsgebieden. Het was wel zo dat de officiële taal of in het ene of in het andere was, maar de spreektaal was in die gebieden een echt mengelmoesje. Je moet nu al heel erg goed gaan zoeken om in Frans Vlaanderen nog het Vlams te kunnen horen, maar wij hebben nog hier en daar ouden mensen gevonden die in een klein stamineetje onder elkaar vlams aan 't koetten waren. (Ik spreek van in de jaren 1970) maar nu denk ik niet dat je er nog zo maar tegen het lijf zult lopen. Niet dat er geen Vlaamse werking meer is, maar het leeft niet meer aan de basis.
Door het onderwijs en alle officiële instellingen fransonkundig te verklaren heeft men in enkele generaties het vlams doen verdwijnen, ondanks het feit dat het al eeuwen was blijven bestaan in het grote Frankrijk.
Maar je kunt dus wel degelijk een taal doen verdwijnen !
Maar niet de volksaard, en niet de eigenheid van dat volk! Nu vind je in La Flandre du Nord, een apart volkje, met een aparte taal, een dialekt van de Nord, de Chti, waarin je her en der nog vage sporen vind van het vroegere vlams, maar die wellicht binnen enkele generaties nog een bijkomende inmenging zal hebben van uit de vele oorspronkelijk noord-afrikanen...
Het is dus, ondanks alle dwang, eerder een evolutie dan een echt verdwijnen. De levensstijl, de feesten en de gebruiken blijven de sporen van het verleden dragen, en sommige gerechten hebben nog steeds geen andere dan hun oorspronkelijke vlaamse naam, zoals het potjesvlesch en andere...
De taal verdwijnt, het volk niet...of veel langzamer... Want wat we hier zien, zien we ook daar! Onder invloed van de gewijzigde vorm van economie zijn de mensen niet meer honkvast, en gaan bij het werk wonen, verliezen hun eigen dialekt en geven het dialekt van daar waar ze nu wonen een andere klank en andere woorden, tot er een algemen vervlakking ontstaat, een soort lingua populi, een volkstaal, maar niet meer echt aan de gemeente vastgehecht.
Steeds meer ouders voeden hun kinderen op in een "beschaafd" nederlands, de kinderen rapen pas op schoolleeftijd wat dialekt op, en hun taal neigt meer en meer toe een soort "algemeen Vlaams"... In Nederland zie je hetzelfde, de Zeeuwen van nu spreken steeds minder echt zeeuws, en steeds meer een vorm tussen nederlands en zeeuws in.
Ik vermoed (en hoop!) dat dit niet tot het einde leidt van de volkstaal! Laat het een vervagen brengen van de dialektgrenzen, maar laat het asjeblieft niet leiden tot een dode steriele taal waarin de enige evolutie nog de bijkomende nieuwe woorden zijn voor nieuwe gebruiksvoorwerpen... Het is voor mij dan ook verheugend vast te stellen dat er een soort revival van het dialekt bezig is, en dat steeds meer kleinkunstenaars grote successen boeken met liedjes in hun moerstaal. (Alhoewel de ouderen zeggen dat het nu al geen echt dialekt meer is...)
Maar ik ben en blijf er van overtuigd dat het leven van een taal van vanonderen uit moet komen! Met andere woorden, het is de spreekwijze die de taal moet blijven bevruchten !
Nu en dan kun je reacties vinden op mijn blog, komende van een Nederlandse lezer... Hij schreef onder meer dat hij zo houd van ons vlaams...terwijl wij in onze schrijftaal hoofdzakelijk in het nederlands schrijven, maar ja, als we de dikke vandaal openslaan, dan zien wij bij heel veel woorden znl staan, zuidnederlands (waarom geen vl., meneer de vandaal???) waarmee men beduidt dat het geen gebruikelijke term is in Nederland. In de laatste versie neemt men ook woorden uit het surinaams op, en wellicht staat daar dan ook dat wat denigrerend overkomend sur. bij ???
Waarom staat er bij de woorden die alleen door jullie in Nederland worden gebruikt, geen hnl bij ?of nnl ? Ofwel beschouwen we het ook echt als één taal, ofwel niet... En het is één taal ! De verschillen zijn zo minimaal dat er geen verschil is ! De woordenschat van een Zeeuw is ook niet dezelfde van een Drentse inwoner, en toch is iedereen het er over eens dat ze nederlands praten en schrijven... Het verschil tussen een Zeeuw en een Vlaming is heus niet groter dan dat tussen die zeeuw en die Drenter (Zeg ik dat goed ?).
Nu ja, het is ook jullie schuld niet dat er bij die woorden znl. of sur. staat, laat er ons dan ook niet over vitten, maar mocht u enkele van die vroede heren kennen die plichtig zijn aan die vermelding, wil hun dan aub een melden dat wij dat helemaal niet op prijs kunnen stellen !
Vlaams is Nederlands en Nederlands is Vlaams, of we het nu willen of niet. Er is een werkelijk verschil ! Eerlijk is eerlijk, ik moet toegeven dat er één werkelijk verschil bestaat ! ... In de ambtelijke taal ! Al onze wetteksten zijn opgemaakt in een taaltje die hoogstens nog aan het nederlands herinnert, een regelrechte vertaling uit het frans, en met het gebruik van een terminologie die nog dateert van de Code Napoléon.... Kwestie van geen misverstanden te kunnen hebben tussen de Franse en de Vlaamse wetteksten inzake interpretatie... Als je de kans hebt, beste Nederlandse Vriend, dan moet je je eens een Belgisch Burgerlijk Wetboek aanschaffen, op de rommelmarkten vind je die met massa's (daar horen ze ook thuis)... Je zult je zeker een kriek lachen, tot je er aan denkt dat wij zo geregeerd worden.... dan zul je meewarig het hoofd schudden en deernis hebben met ons, arme Vlamingen...
Weet je wat wij zeggen over dat Burgerlijk Wetboek ? Zjatten en têlloren !

tot de volgende ?

Geen opmerkingen: