donderdag, januari 21, 2016

waarde

Wat is de waarde van je... zeg maar je auto ? Of je tv ?Of je verzameling postzegels?
Veel moeilijker: Wat is de waarde van je echtgeno(o)t(e) ?
Héél moeilijk: Wat is de waarde van je verdraagzaamheid? Je goedheid?

Wat is waarde eigenlijk ?

Waarom is goud meer waard dan lood ? Zeg nu niet dat het niet roest, dat het een edelmetaal is... Wat is er edeler aan goud dan aan lood ? We achten diamant hoger dan zegge en schrijve een robijn, terwijl de laatste veel zeldzamer is... Als zeldzaamheid een norm is.

Met andere woorden waarde is een relatief iets.
Misschien vind je jezelf een goed mens, maar als ik het een ander vraag...
Misschien is voor jou status wel heel waardevol, zorg je steeds voor je uiterlijk, je kledij, het blinken van je auto en dat je huis er altijd heel netjes bij ligt.

Maar heeft dat eigenlijk wel waarde ? Buiten voor jezelf dan?

Hoe langer ik er over nadenk, hoe moeilijker het me wordt om waarde vast te stellen, zonder te vervallen in mijn persoonlijke kijk op die waarde. Het lukt me niet. Want waarde is blijkbaar een van die onstoffelijke begrippen, die je niet in je hand kunt nemen, niet op de weegschaal kunt leggen, niet kunt bepalen.

Toch nemen we een heleboel waarden zomaar aan... Een pint kost twee euro, en een cola 1.5... Een diamant kost heel veel geld, en een blinkend stukje geslepen glas is een prullaria. De maatschappij dringt ons op dat een bepaald merk van auto meer waard is dan een ander, zonder dat je daar echt veel verschil kunt merken. Vanmorgen komt de kuisvrouw hier aan, met een BMW, en klaagt dat "dat ding" nog over achteraandrijving beschikt, en dat ze haast de berg niet opraakte, nu het glad ligt. Als het niet glad is hoort BMW bij de wagens waar de meesten naar opkijken. Gek hé ?

Een van de zaken die wellicht het hoogst gevalideerd wordt op de rangschikking "Waarde", is geluk. En dat is op zich ook al zo'n wazig begrip.
Ik heb geluk, ik won de lotto.
Ik heb geluk, ik brak maar een been bij die val in de kelder.
Ik heb geluk, want ik heb een goede job.
Ik wou dat ik ook eens geluk had.

Liefde is ook een van die zaken, en haat, en hoop en geloof...
Allemaal zaken die we heel vaak in de mond nemen, waar we blijkbaar een waarde op kleven, en er over praten op een manier alsof het logisch zou zijn dat jouw waardering voor die dingen dezelfde is.

Met andere woorden, we denken dat onze waarde universeel is.

We verwonderen ons er heel vaak over dat anderen blijkbaar anders denken. Hoe kunnen ze  ! Denken ze niet na ? Hoe kun je nu als werkmens gaan stemmen voor partij X ? Wanneer gaan ze inzien dat ze verkeerd bezig zijn?

Maar wellicht denken zij net hetzelfde over ons. Waarden...

Iets is net zoveel waard, als het voor u waard is... Maar ook dat is niet correct ! Nee, want we laten ons een heleboel zaken opdringen. We kunnen vinden dat een schilderij van Picasso op geen oude slets trekt, maar we weten dat het een hoge waarde heeft. Waarom? Omdat men ons die waarde opdringt. Men zegt het ons, men schrijft het, we zien dat ze er zoooovéél voor betalen, het hangt in musea als voorbeeld... en ga zo maar even door.
Ook als we diep in onszelf overtuigd zijn dat het lelijk is, kennen we het een waarde toe, omdat iedereen dat doet. Gek.

Ik erger me omdat er mensen zijn die andere mensen minderwaardig vinden omwille van kleur, van taal, van geloof... en eigenlijk doe ik op dat moment net hetzelfde: ik vind die mensen die anderen minder vinden minder dan mezelf, want mijn normen liggen hoger. Hoger dan wat? Waarden?

Weet je, we zouden wellicht beter af zijn, als waarde niet bestond, als alles en iedereen even waardeloos of even waardevol was. Als er geen waarden waren, dan zou er geen jaloersheid moeten zijn, dan zou er geen rijkdom bestaan en ook geen armoede, dan zou er wellicht ook geen maatschappij bestaan en zwierden we nog door de bomen.

Want wellicht is dat de waarde van waarden... Het doet ons streven, doet ons pogen om vooruit te gaan, doet ons proberen meer en beter te doen...
Alleen, we hebben het begrip op van alles en nog wat geplakt, we geven waarde aan stoffen in plaats van aan ethiek. We hebben geluk verbonden aan loterijen en bezit, we hebben liefde verbonden aan seks en lichamelijke aantrekkingskracht... We hebben onze waarden naar beneden gehaalde, tot op de hoogte van ...
de mens.
djudedju

tot de volgende ?

Geen opmerkingen: