Blinkende graven

Straks gaan we naar het graf van nonkel Julien en tante Irene, en vandaar naar dat van onze Koen, met emmer, borstel en dweil en... bloemen en bloemstukjes... De grote jaarlijkse opkuis...
Ik weet zo al, uit ervaring, dat we er niet alleen gaan lopen. Heel het kerkhof zal vollopen met mensen die bezig zijn met de jaarlijkse opkuis van "hun" grafmonumenten. Want straks is het Allerheiligen, en worden de kerkhoven overspoeld met mensen die nog eens, één keer in het jaar, hun doden komen bezoeken. En geef toe, als je bezoek verwacht, dan zorg je toch dat je huis netjes is?

Eigenlijk ben ik niet zo aan dat bezoek aan het kerkhof... Maar je geeft toe aan de maatschappelijke druk, en je gaat toch, en je zorgt ook dat "het proper ligt". Wat het graf betreft van nonkel Julien en tante Irene, daar heb ik het beloofd dat ik dat zou doen, zo lang we kunnen. Na het overlijden van nonkel, voerde ik tante op die dagen, en hielp een beetje om het graf te kuisen, en toen ze bij een van die gelegenheden heel goed zag dat na haar overlijden het graf er desolaat zou bij liggen, drong ze er op aan of wij tenminste niet voor hun graf zouden willen zorgen. Ik heb het dan beloofd, en belofte maakt schuld. Bovendien is hun graf net zoiets als haar verblijf in het rusthuis... Er komt geen kat meer kijken. Mochten wij ook niet meer gaan, dan zou het graf er na een paar jaar vuil en desolaat bij liggen. En dat terwijl wijlen nonkel Julien er bijna wekelijks naar toe ging om te zorgen dat het steeds picobello was en steeds een bloempje had. (Want zijn enige zoon die al heel vroeg is gestorven, ligt bij hen in het familiegraf).

Mij doet dat ergens pijn: als ze de levenden al vergeten, hoelang denken ze dan nog op de doden?

Voor mij hoeft daarvoor geen kerkhof, geen grafmonument, geen uiterlijk vertoon... Als ik aan onze Koen, onze ouders en andere familieleden, vrienden, kennissen die ons ontvallen zijn denk, dan heb ik steeds het gevoel dat ze me veel nabijer zijn in mijn hart, in mijn geest, dan op dat kerkhof.

Maar je geeft toe aan de maatschappelijke druk, en je gaat toch, en je zet ook een bloempje bij wat voor mij maar een steen is...

Er is niets mis met deze vorm van maatschappelijke druk, want ik denk, nee, ik weet dat er wellicht velen zouden zijn, die zonder dat duwtje in de rug, gewoon nooit meer zouden denken aan al die mensen die voor ons gingen. In die zin vind ik het goed dat die obligate kerkhofgang er is. Maar mij mogen ze uitstrooien, net zoals mijn moeder, dan is er niets meer om naar toe te gaan, buiten het echt herinneren, in je hart.

Hoe ouder je wordt, hoe dichter je bij je eigen dood komt, hoe meer je stil staat bij al die mensen die je hebt verloren op je levensweg... Je ouders, een broer, een kind, heel wat familie tantes, nonkels, neven en nichten, verschrikkelijk veel bekenden en zelfs een paar echte vrienden... Te veel om ze nog stuk voor stuk voor je geest te halen, en soms zit ik dan wel eens te blederen in dat pak met al die doodssanctjes, en spijt het me dat ik die niet heb verzameld van in mijn jeugd. Want ik mis er, waar ik ook wel eens aan denk, en waar ik niets meer heb om meer te herinneren.

Ik schreef onlangs dat je als oudere mens ontzettend rijk bent aan herinneringen, aan ervaringen, maar ook aan verdriet en blijdschap.

Gaan we echt dood? Helemaal ? Of is er werkelijk nog iets na de dood ? Ik weet het niet, maar doet het er eigenlijk toe? Wat er toe doet, dat is dat we leven op zo'n manier dat we iets betekenen voor de anderen, iets goeds, iets waardoor ze glimlachen als ze aan je denken. De rest is allemaal bijzaak, en als je zo geleefd hebt, en er is iets na de dood, dan zul je ongetwijfeld ook daar bij de goeden zitten.

Ach, je ziet het, zelfs bij mij is het goed om een Allerheiligen te hebben, om eens met de neus op al die overledenen gedrukt te worden, nog eens te treuren bij het verlies van wat die mensen voor je betekenden ...
Menslief, ik hou van je !

tot de volgende ?