maandag, maart 31, 2014

progressief

Bijna iedere middag kijkt Anny naar "Blokken", de heruitzending van het populaire programma. Ze kijkt 's avonds naar andere dingen, en volgt Blokken en Thuis in uitgesteld relais.
Nu en dan zie ik daar ook iets van (ik ben gewoonlijk met andere dingen bezig), en nu en dan hoor ik iets...
Een tijdje geleden had Ben (Ik heb anders een hekel aan die man die vooral uitblinkt door een haast encyclopedische kennis van alle herbergen, café's en bistro's in Vlaanderen, maar van natuur geen iota kent) het over de progressieve taal die we gebruikten in de jaren '60 van de vorige eeuw, en hij noemde als voorbeeld de naam Michel, die dan plots Misjel werd...

Gek, maar ik was dat vergeten... Maar inderdaad, hij heeft gelijk, er is een tijd geweest dat er een ernstige poging was, ja, zelfs een modeverschijnsel, om de taal te schrijven zoals je hem uitsprak.
Dat ging heel ver, en soms moest je voor jezelf het woord bijna hardop gaan lezen, om te snappen waar over het ging.

En plots is dat verschijnsel weer weg gedeemsterd...
Waarom ? Waardoor ?
Ik heb er geen idee over... Het is gewoon verdwenen.
En toch vond ik toen dat het wel iets had, op voorwaarde uiteraard dat we met zijn allen dezelfde taal spraken, en vooral het op dezelfde manier uitspraken. En daar liep het uiteraard wel meer dan eens mank. Nederlanders leggen hun accenten veelal anders dan de Vlaming. (Er is meer dan een verschil in woordenschat, er is ook een verschil in uitspraak, en zelfs in betekenis van woorden)

Misschien ligt daar het verlies van die taal ?
En tog vond ik het wel amuuzant. (Mogt je denke dat ik "vond" daar met n tee hoorde te sjrijven, dan ben je mis, in de spreektaal hoor je duidelik vond-ik, dus met n dee.)
Oef, ik moest warempel eens nadenken hoe we toen wel eens schreven... Het was niet zomaar een taaltje, nee, het was ook een beetje symbolisch voor progressief, wat uitdagend en links...
Het was een beetje stampen tegen de goegemeente...

Het gekke was dat we dat nooit zo sterk door trokken als ik nu deed in het voorbeeld-zinnetje. Nee, we beperkten ons veelal tot enkele woorden in een zin. De n voor een bijvoorbeeld, werd zelden gebruikt, tenzij met een ' voor de n, een beetje braafjes aanduidend dat daar ee was weg gelaten. Het was dus niet helemaal consequent. Maar ergens blijft er toch iets hangen van toen, want ik schreef bijna konsekwent, en dat is geen correct (korrekt) taalgebruik, ook al kom je het frequent tegen.

Ik vermoed dat de sms-taal, die de jongeren gebruiken, ook wel een beetje zal blijven hangen, en dan weer verdwijnen, met ergens hier en daar wat vage resten.

Het behoort tot het leven van de taal.
Net zoals het opnemen van vreemde woorden, gekke afkortingen die tot taal worden... Er is geen kat die nog spreekt van een televisietoestel, of van Global Position System, of van Global System for Mobile Communications...
Veelal zijn we zelfs de betekenis van de letterwoorden vergeten.
Taal is een levend ding...
Ik stel het me voor als een boom... We zien de stam, de takken en de bladeren, maar eigenlijk leeft het dank zij het feit dat het wortelgestel wroet en zoekt naar voeding en water. Nu en dan raakt een haarworteltje in een haarscheurtje van een rotssteen... De boom groeit, het worteltje ook. Nu kunnen er twee dingen gebeuren: of het haarworteltje wordt geblokkeerd of het slaagt er in de rotsblok te doen splijten, zodat het verder kan groeien. Op die manier zorgt de natuur er voor dat bergen geslecht worden, en dat het landschap evolueert. Zo zorgt ook de taal ervoor dat de taal evolueert naar een meer publiek bezit. Wat eerst een haarworteltje was, een woordje enkel en alleen in gebruik in een bepaald midden, evolueert het naar een woord dat algemeen wordt...

Ach, waar zelfs een Ben Crabbé slaagt om mij te doen denken aan taal... daar moet iets mis zijn met me.
djudedju

tot de volgende ?
Enhanced by Zemanta

Geen opmerkingen: