vrijdag, augustus 28, 2015

Onze naasten komen wel heel dichtbij...

Mijn moeder is geboren op de vlucht (1914)... Wellicht kwam ze iets te vroeg ter wereld, want "ze kon in Peetje zijn klomp liggen"...
In 1940 zijn ze weer op de vlucht gegaan, en toen ze terugkeerden na het eerste bruut geweld, was heel hun huis leeggeroofd. En passant werd de woning ook nog eens plat gebombardeerd, en op het einde van de oorlog, werden ze nog eens plat gebombardeerd...

Ik ben pas in 1946 geboren, dus na de oorlog... Maar ik herinner me nog de paniek toen de oorlog er kwam in Korea. Onlangs heb ik nog enkele stukken Sunlight (zeep) in mijn handen genomen, restanten van de stock aan zeep die ons moeder had gekocht bij het uitbreken van dat verre geweld.

Misschien komt het daardoor dat veel mensen van mijn leeftijd en ouder, heel anders kijken naar de vluchtelingen van nu. Wij hebben het zelf of meegemaakt, of honderden verhalen er over gehoord. (Hoe ons moeder erf overstak om een koe te gaan melken, omwille van de wenende kinderen (wellicht waren daar dan mijn broer zaliger en mijn oudste zus bij...).)

Oorlog, vluchten zijn begrippen die ons niet helemaal vreemd zijn. Ze behoren tot onze vroegste herinneringen en tot de vele familiale overleveringen.
Gelukkig heb ik nooit zelf een oorlog meegemaakt. Niet dat er ooit een moment van vrede was op onze wereld, maar al die oorlogen waren ver  weg. Het dichtst waren we nog betrokken bij de onafhankelijkheidsstrijd in onze voormalige kolonie, en we baden in de kerk voor de slachtoffers onder de burgers en de geestelijken.
Maar voor de rest ? Allemaal de ver van mijn bed oorlogen....

Dat maakt dat mijn kinderen zich alleen de verhalen van hun grootmoeder herinneren, en die werden dan al veel minder vaak verteld, en mijn kleinkinderen hebben er geen idee meer van wat oorlog eigenlijk wel is...

Oorlog, dat is niet de overvliegende tuigen, den passerende soldaten, oorlog, dat is het geweld, de onderdrukking, de ellende, het gebrek aan eten, aan medische verzorging, de voortdurende angst. Het niet weten wie je vriend is of je vijand. Wie heult met wie?
Oorlog dat is het stilvallen van wat wij "de maatschappij" noemen. Niets is nog normaal. Er is geen school meer, geen opvoeding, maar een oorlogsopvoeding, een opvoeding van overleven.

Onze ouders, onze grootouders en de meeste generaties voor hen hebben oorlogen gekend, hebben oorlogen ondergaan. Er zijn niet vaak zo'n lange periodes zonder oorlog geweest in Europa, en toch is het niet iets wat hoort bij het normale bestaan. Oorlog is steeds een uitzonderingssituatie geweest, en zal het altijd zijn. Een periode waarin alle normale zaken stilvallen en vervangen worden door noodoplossingen, en de tijd grotendeels gebruikt wordt in functie van de voeding.

Geen wonder dat mensen vluchten voor de oorlog.
Je vlucht ook nooit voor je eigen oorlog, oorlog is nooit eigen. Oorlog is iets wat opgedrongen wordt.
Oorlog is iets wat je willens nillens ondergaat.

De oorlog waar wij nu de duizenden vluchtelingen zien, is niet hun oorlog.
Om heel eerlijk te zijn... het is veel meer onze oorlog dan de hunne.
Het is allemaal in en rond de aardolie.
Het is allemaal ten gevolge van onze bemoeienissen in het verleden en nu nog.
Ik weet niet, niet van u, niet van mij, maar van het rijke westen, en daar zijn wij een deel van, en daar leven wij mee van de weelde die is opgebouwd dank zij die aardolie en onze greep er op.
Er komt uiteraard nog veel meer bij kijken, maar die aardolie lijkt wel de bron van het geheel.

Zoals mijn grootouders en mijn ouders zijn daar nu die duizenden op de vlucht... Mocht het morgen vrede worden, dan zullen er velen terugkeren naar hun heimat, maar net zoals in ons eigen verleden, zullen er velen blijven wonen in hun nieuwe vaderland. Heel velen onder ons hebben nu nog familie in La Douce France, restanten van de vluchten van toen. En hier in Mater zitten nog steeds afstammelingen van West- Vlamingen die in de eerste oorlog deze richting uit gesukkeld waren.
Volksverhuizingen zijn niet nieuw, en hebben hun invloed gehad op heel onze beschaving heel ons bestaan... De Hunnen, de Germanen, Mongolen...de Vikings... In de geschiedenis worden ze veelal veroveraars genoemd, maar veelal waren het gewoon grote groepen die uitgehongerd op zoek gingen naar voedsel.

Leuk is het allemaal niet, maar nog minst van al voor de vluchtelingen zelf.
Ik denk dat we geen andere kans hebben dan helpen, dan opvangen. Het alternatief is dat ze uiteindelijk massaal, als een zee over ons heen gaan spoelen... (Kan men binnen een paar eeuwen van hier lezen over de inval van ... Terwijl het gaat over mensen met honger, mensen met angst, mensen die zoeken te overleven, te leven...

Als ik de beelden zie op TV, dan denk ik aan ons moeder, met twee kleine kinderen op de vlucht...
Moesten we dat eigenlijk niet allemaal doen?

De foto: Belgische vluchtelingen in 1914...
tot de volgende ?


2 opmerkingen:

Sopdet Si zei

Mijn grootmoeder heeft me haar ervaringen van WOII verteld. Toen het Vlaams Belang ruimte won zag ik haar soms helemaal tilt slaan.
Naar wat ze mij vertelde heeft ze meer last had van de lokale bevolking dan van de Duitsers die iedere nacht in haar huis sliepen. Mensen die elkaar verraden, soms naar waarheid, soms gewoon omdat ze je weg wilden.
Oorlog lijkt mij vreselijk, ik heb nu al zoveel moeite met onrecht, ik mag me niet inbeelden dat het iedere dag zou deel uitmaken van mijn realiteit.

Sandra zei

Ik was eigenlijk helemaal niet van plan iets te schrijven, maar mijn grootmoeder (ondertussen87) is in den tweede oorlog moeten vluchten naar Frankrijke enzo en heeft een blijvend trauma ontwikkeld.

Al zo ongeveer sindsdien durft zij haar huis niet meer uit, echt niet 10 meter van haar 'drempel'. In 2004 is mijn grootvader overleden en met hem erbij durfde zij nog wel één keer per 14dagen één kilometer verder gaan (naar haar dochters).
Gelukkig was mijn grootvader er al die tijd die zowat alles voor hun dochters gedaan heeft.

Zij neemt nog steeds medicatie en leeft binnen haar huis.
Dit is door de oorlog zeggen mijn ouders.
Zij leeft kerngezond enkel in haar huis, amper Tv, geen boeken, geen kranten en toch is ze bij haar volle verstand.
Het is triestig...