'Ik zoek niet, ik vind' (Pablo Picasso) (Photo credit: Sytske_R) |
Wie heeft dat als kind niet gedaan?
Wie heeft het als grote mens niet gedaan?
Natuurlijk is het in de grotemensenwereld helemaal niet hetzelfde als in de kinderwereld... Maar iedereen zal wel eens enkele ogenblikken verstoppertje hebben "gespeeld", ook al is het dan niet echt een spel meer.
Iedereen zal wel eens "veilig" op het toilet zijn blijven zitten, nadat de boodschap eigenlijk al lang gedaan was. Gewoon, om te bekomen, om te bedaren, om even op zijn effen te komen.
Het waarom is simpel... Op het werk speel je een rol, maar meestal in een ondergeschikte functie. En soms komen er dan spanningen, zie je het even niet meer zitten... Of kan je gewoon eventjes de druk niet meer aan.
Als arbeider is die vlucht veel moeilijker dan voor de bediende. De arbeider zit veelal in een systeem waar zijn afwezigheid moet opgevangen worden door de collega of collegae, die helemaal niet gelukkig zijn als die afwezigheid langer duurt dan normaal... Het gewone arbeidsritme ligt al hoog genoeg zonder dat er eentje aan WC-toerisme gaat doen.
Bij bedienden die in een bureel zitten met meerdere collegae samen, speelt dat ook, maar ij bedienden die alleen op een bureel zitten is de mogelijkheid om eventjes weg te zijn veel groter. Daar moet je niet eens het kantoor voor uit wandelen, je kunt gewoon zitten dagdromen, zonder dat dit gezien wordt.
Niet dat de druk op die bediende minder is, maar de druk is op een andere manier opgesteld. De arbeider heeft een onmiddellijke controle door het systeem van de lopende band en door zijn collegae, de bediende die alleen zit heeft een pakket werk dat moet gedaan zijn... Die druk kan ook héél hoog op lopen. Want in die taak kunnen plots onverwachte zaken opduiken, die er voor zorgen dat het bijna onmogelijk wordt om de taak te volbrengen.
Eigenlijk is dat verstoppertje spelen voor grote mensen een heel klein vluchten naar een wereld zonder bazen. Met andere woorden, het is een gevolg van druk, van onderdrukking. Je bent op het werk niet meer gewoon Piet of Jan of Mieke... Je bent in dienst van.
Ik vermoed dat er ook bij mensen die nog leven op de "oude manier", mensen die nog leven van jagen en verzamelen, ook een druk bestaat. Daar zal het niet vinden van eten wel voor de nodige druk zorgen. In onze maatschappij is die druk er ook, maar anders. Hier komt de druk niet uit het werk zelf, maar door druk van boven uit.
Ik denk dat zelfs de baas zelf eigenlijk onder druk leeft. Zijn druk zal de concurrentie zijn, de marktpositie, de winstcijfers en noem maar op.
Zelfs als we thuis zijn, in "alle vrijheid" is er druk. We moeten het eten bereiden, we moeten zien dat we de nodige boodschappen bijeen halen, dat we op tijd gereed zijn voor de dagelijks soap op TV, voor de vergadering van de gepensioneerdenbond....
Zo bezien zijn we dus eigenlijk nooit vrij.
Vrijheid is een illusie.
... net als geluk.
Laat me het verhaal anders vertellen. Ik ben al heel mijn leven een oen in wiskunde. Ik ben heel mijn schooltijd door gedelibereerd geweest voor alles wat met wiskunde te maken had. Ik heb alleen dank zij mijn goede uitslagen in andere vakken nooit een herexamen moeten doen. Normaliter zou ik wellicht ieder jaar dat herexamen verdiend hebben...
Hoe dat kwam?
Ik haat wiskunde.
En iets wat je niet graag doet, interesseert je niet echt, en dus ben je er niet goed in.
Of is het omgekeerd?
Is het omdat je er niet goed in bent dat je het ook niet graag doet?
Zie je, ook hier lijkt het te zijn als met alles... Wat was er het eerst: de kip of het ei?
Het is bijna onmogelijk een echt eenduidig antwoord te geven op dergelijke vragen. Omdat er ook geen echt eenduidig antwoord is.
We spreken hier immers niet over natuurwetten, geluk kookt niet op 100 graden Celsius, Vrijheid stort niet in bij een druk van 10 ton per vierkante centimeter, en sterk zijn in een leervak is niet zo maar te vatten voor één gat.
Geluk is je gelukkig voelen, ook al is het in een situatie waar ik misschien dood ongelukkig van wordt. Vrijheid is een situatie beleven op een bepaalde manier, een manier waar jij je geknecht voelt van kop tot teen. En sterk zijn in een vak is een kunstmatig begrip, waarbij men appels met peren gaat vergelijken. Als ik zwak ben in wiskunde, dan is dat in vergelijking met de anderen van mijn klas, mijn leeftijd, in deze tijd, in deze maatschappij. Laat mij met mijn inzichten 100 jaar vroeger rondlopen, dan vinden ze misschien een wiskundig genie.
Weet je, ik voel me dank zij dat inzicht, een heel stuk beter. Ik heb veel minder last van mijn minderwaardigheidsgevoel in wiskunde, ik voel me vrij en ik ben gelukkig.
Want ik weet dat dit maar een gevoel is.
Een ervaren van je leefwereld.
En vermits mijn leefwereld helemaal van mij is, moet ik me helemaal niet vergelijken met anderen, heb ik de ultieme vrijheid om perfect gelukkig te zijn.
Oef !
tot de volgende ?