Groei

Er is heel wat veranderd in de duur van mijn leven...
Toen was de wereld nog enorm groot. Als er iemand als pater naar "de Kongo" trok, dan was dat met de boot en duurde de reis lang.
We hadden een kennis die een heel stuk van Afrika had bezocht, en als die eens in het land was, dan was ze een soortement bezienswaardigheid, een attractie, een voorraad van verhalen.

We zaagden bij ons ma om eens mee te kunnen naar de wekelijkse markt, om die neger te zien, en als het lukte wat spekken van hem te mogen kopen, zwarte brokken die naar anijs smaakten en die we Karaboedja" noemden...  Een zwarte mens ! Dat was het zien waard !

Ik ben in mijn leven nog nooit buiten Europa geweest (Madeira ligt weliswaar voor Afrika, maar hoort bij Portugal)...

Ik heb er ook niet echt behoefte aan, ik vind Europa nog steeds een heel groot ding om te bezoeken, en er zijn nog heel wat zaken in ons eigen landje die ik nog niet heb gezien... Ik ben bij de uitstervende generatie van mensen die geen nood hebben aan verre, verre reizen.

Ik begrijp wie het wel doet, en zit vol verbazing de foto's en filmpjes te bekijken, al moet ik zeggen dat ik in veel gevallen meer de mens achter die dingen probeer te zien dan wel de dingen op zich.

Maar ik heb dat allemaal weten veranderen.
Ik heb gezien hoe er een generatie mensen opgroeide, die jaarlijks op reis ging, en steeds verdere reizen ging maken... Ook naar andere werelddelen. Ik zag er zelfs voor hun werk vlugvlug naar andere delen van de wereld vliegen...

We gingen steeds meer mondiaal leven.

De wereld leek steeds kleiner te worden. Na een tijdje vonden we het heel gewoon dat er iemand voor het werk naar de andere kant van de wereld vloog en een week later al weer hier in zijn vertrouwde bureeltje zat. Ik heb gezien hoe de computer, de smartphone en al die dingen ons toelieten om te werken samen met iemand die in Huppeldeboemskaja ook aan zijn computer zat. We skypen of messengeren of zoomen of... weet ik veel wat allemaal met mensen in Weetikveelistan...

De wereld werd maar een kamer groot. Je hoefde maar op een knopje te duwen om ergens anders te converseren met Pier, Pol of Istvan of 'MBurrha...

En lukte het niet om op die manier de moeilijkheid op te lossen, dan niet getreurd, je sprong op een vliegmasjien alleen maar om haar te zien  (Eddy Wally)...

En toen,
Plots,

CORONA !
Covid-19

En iedereen zat plots op zijn eigen vierkante meter.
En er restte alleen nog een elektronische babbel met verweggistan van naast de deur...
De wereld is plots weer ontzagwekkend groot.
Enorm.
Nog haast groter dan toen, dan toen ik een knaap was die vol ontzag ging kijken naar een missietentoonstelling, naar die zaken uit die verre landen...

Want nu mogen we zelfs maar bij mondjesmaat in een museum binnen.
Mijn wereld is de TV en mijn smartphone.

djudedju...

Lang

's Morgens sta ik altijd vroeg op.
Rond halfzeven ben ik al bezig met me te wassen en me klaar te maken om naar beneden te gaan, wetend, dat er weer een lange, lang voormiddag op me wacht.
Waarom sta ik dan zo vroeg op ? Omdat ik niet meer kan slapen, en zelfs een goed boek me niet stil kan houden.
Ik moet er uit.
Waarom ? Ik weet het niet. Ik kan gewoon niet blijven liggen.
Veel slaap ik nochtans niet. In tegendeel, ik heb heel wat wakende uurtjes per nacht.

Er spookt van alles en nog wat door mijn hoofd.

Na de koffie gezet te hebben, een ontbijt genut te hebben, zit ik achter mijn computer. Post lezen, filmpjes bekijken, de beste doormailen (Wat zijn de beste ? Is mijn smaak wel de uwe ? Vind je mij niet een vervelende oude vent die altijd van die domme filmpjes en fotoreeksen doormailt? )

En vooral me vervelen en geen goesting hebben om iets te doen.

Het gaat me niet.

Het alleen zitten is toch lastiger dan ik dacht.
Ik dacht dat ik al wat getraind was tijdens die vele maanden hospitalisatie van Anny. Nee dus.
En toch... Wij zaten 's morgens meestal elk aan een kant van het huis, en er werd heel weinig gesproken. Na al die jaren moet je niet veel meer zeggen, je kent elkaar door en door. Je kent elke reactie op ieder ding.

En toch mis je dat, het gevoel van samen zijn, van samen leven, beleven. Het lawaai van Anny in de keuken, haar zien voorbij komen als ze naar het toilet gaat... Ze is er. God, waarom was ik me daar toen niet meer van bewust?

Toen was dat alles heel normaal.
En nu mis je het. Je mist wat toen zowat niets was.
Gek.

Je kijkt naar de urne, naar de brandende kaars... Je voelt haar trouwring met daarin dat kleine juweeltje met de as van Koen. Je denkt eigenlijks niets, je voelt niets, je mist alleen.

Het is niet echt te omschrijven. Wat is gemis ?
Ik denk dat het iets is wat, zelfs op de onbewuste ogenblikken, een gevoel van...niets.
Vroeger was het er wel.
djudedju

Nee, het gaat niet echt slecht met me, ik raak alleen moeilijk terug in het leven.
't Zal wel beteren. Ik ken genoeg mensen die in dit geval zijn, en die er ook overheen zijn gekomen. Niet vergeten, verwerkend, terug gewoon zijn.

... dju toch

Vissen !

Eindelijk mogen we gaan vissen !
En het was mooi weer (niet te warm, maar je kunt niet alles hebben), en Bart en Ewoud gingen mee. Drie generaties Goderis aan de waterkant.

't Was twee jaar geleden, en door dat de poetsvrouw ook nog die voormiddag kwam, had ik niet de kans gekregen om alles eens na te kijken... Twee molens lagen in panne, dus veel karpervissen zou er niet gebeuren. (Bart had de enige karperlijn, maar kreeg geen beet...)

We zaten dus alle drie met een bliek-lijntje, heerlijk, op ons dooie akkertje te genieten van de zon, het water, het geluid van de natuur (Dju jong ! Er zijn dit jaar veel fazanten !)...

Zeggen dat het ons niet kan schelen dat de vis bijt of niet, is wat overdreven, maar toch... Het is die rust, het water en de zon die er een aangename dag van maakt !

Maar al beten ze niet veel, we vingen toch regelmatig een bliekje, en er waren er zelfs heel mooie, behoorlijk grote exemplaren bij.

Ewoud en ik vingen bovendien elk een tink (een zeelt (tinca tinca)) van ieder een goede dertig centimeter. Dat was leuk ! Het was al jaren geleden dat er nog een tink gevangen werd in deze vijver ! Ze zitten er dus nog in !

Kortom, we hebben ons geamuseerd, al moet ik zeggen eens we in de schaduw zaten in plaats van de zon, was het veel minder leuk. Het was fris, en door zeer licht te vissen, met een heel klein dobbertje, zag je plots ook veel minder dat kleine ding, en moest je soms eens de lijn bewegen om de dobber terug te vinden... Maar ja, het was al bijna tijd om naar huis te keren.

Heerlijk om weer eens buiten te zijn !

Corona voor mij is voornamelijk isolement. Twee keer. Het verlies van Anny, en dan de corona-isolatie daar bovenop. Een geluk dat ik me nog wat weet bezig te houden. Het enige wat me tegengaat is dat ik niet kan wandelen.  Ik kan het fysiek niet goed meer, door mijn chronische rugpijn, maar het gaat me ook niet om alleen te lopen. Het mag gek klinken, maar als ik alleen wandel dan heb ik veel vlugger en veel meer pijn dan als ik met anderen wandel. Dit bewijst weer eens dat bezig zijn zowat de beste pijnstiller is die er bestaat. En omgekeerd, als je alleen bent, dan ben je ook geestelijk met die pijn bezig, en versterk je dat gevoel nog.

Een menselijk verstand is veel meer dan het vermogen te redeneren, het is ook een dirigent van het bestaan.

De laatste dagen gaat het ook wat beter met het verwerken van het verdriet. Ik kan er makkelijker over praten en voel op die momenten ook minder de krop in mijn keel.

De nachten zijn het slechtst... Ik lig vaak wakker, raak niet meer in slaap, begin dan te lezen om mijn zinnen te verzetten... Doe het licht weer uit als ik denk dat het wel weer zal lukken, en vijf minuten nadien doe ik het licht weer aan... Maar dat zal wellicht ook wel beteren. Ik wil geen slaappillen nemen, ik geloof dat die ook niet echt een oplossing bieden. Ik ga er van uit dat - als mijn lichaam het nodig heeft - ik wel zal slapen, en dat is ook zo. Nu en dan heb ik dan een nacht dat ik lang en diep kan slapen.

We komen er wel door.

Zeelt 

triple donderdag en bedenkingen rond 1 mei...

Gisteren was het donderdag, dag gewijd aan Donar (Thor).
Donar was de dondergod, en hij heeft zich geroerd !
Tot twee keer toe kregen we hier een dondervlaag over ons heen !
Dus 1 gewoon donderdag + 2 dondervlagen is gelijk aan triple donderdag.

Vandaag is het 1 mei, dag van de arbeid. Sinds politieke partijen deze dag schaamteloos hebben geclaimd, is dat een vlag die de lading niet meer dekt.

De dag van de arbeid was (voor al die politieke konkelaars) een dag waarop niet de arbeid, maar de arbeid(st)er gehuldigd werd, en de dag van de socialistische verenigingen.

Bij de katholieken werd daar Rerum Novarum tegenover gezet. De herdenking van de invoering van de Pauselijke Encycliek "De Rerum Novarum" door paus Leo XIII... Een encycliek die een inhaalbeweging wilde maken om te verhinderen dat door de bewustwording van de arbeidende klasse een heel deel van de gelovigen de kerk verliet, een kerk die tot dan heel duidelijk de kant van de rijken en de werkgevers koos.  Omdat men het kind niet met het badwater wou weggooien, was deze encycliek een eerder zwak antwoord op het groeiende socialisme.  Het is vooral dank zij enkele bevlogen personen (denk bv aan Daens) dat er vooral parochiaal sterker gewerkt werd om de arbeidende klasse te behouden binnen de kerk, en hen een katholiek alternatief te bieden voor het socialisme.

Het was broodnodig dat men die stappen nam, want de kerk verloor massaal de arbeidende klasse. Eigenlijk zou men hier de Belgische situatie helemaal afzonderlijk moeten bekijken, want hier, en dat was lang niet overal zo, werd het socialisme anti-kerkelijk, en kregen we een tweespalt die veel verder ging dan het sociale.

Is dit jammer ? Ja en nee... Door de historische groei van een katholieke arbeiderszuil en een socialistische arbeiderszuil, kwam de concurrentie de volledige klasse van de arbeiders ten goede.
Is dit nu nog zo ?
Ik heb de indruk dat door de secularisering het oorspronkelijke aspect wat wegdeemstert. De leden van het ACV voelen zich niet echt katholiek, en de leden van de Socialistische arbeidersbeweging zijn lang niet zo anti-katholiek meer... Toch zijn er nog verschillen, maar ik durf niet te stellen dat die verschillen eigenlijk ook zo gevoeld worden door de meerderheid.

Ik denk dat de verzuiling nu, in deze tijd, eigenlijk meer kwaad doet dan goed.

Het zou m.i. beter zijn dat de travaillisten een sterker blok zouden vormen tegen de politiek kapitalistische tendens. Ik vind het tof dat binnen de grote groep van arbeiders, er een grote verscheidenheid in gradatie is, maar men zou moeten gaan werken aan een front, om het evenwicht binnen de maatschappij te herstellen. Ik zie niet in waarom pvda, socialisten, de travaillistische vleugel van het cdenv niet tot één lijn zouden kunnen komen. In tegendeel ! Net door de verschillen samen te leggen, zou men kunnen komen tot sterkere en duidelijkere lijn.

Het probleem is dat dit alles in de knopen zit van de politieke partijen.
Hoog tijd dat wij het ganse bestel herdenken !

Waardoor komt men maar niet tot een vorming van een regering ? Heel simpel, omdat er geen nationale partijen meer zijn.

De democratie is momenteel bezig de democratie te vermoorden.
Door de toename van partijen en partijtjes, door de splitsing in Vlaams en Waals ook binnen die partijen, door de oprichting van partijen die slechts in één landsdeel voorkomen, komt men tot een systeem die niet meer beheersbaar is.

De oplossing ? Terug naar de basis van waaruit de democratie bij ons is ontstaan, overgoten met de saus van de tijd. We moeten terug naar een drie-partijensysteem. Links, rechts en midden. En dit nationaal. (Dit hoeft niet te betekenen dat Vlamingen voor Waalse kandidaten kunnen stemmen en omgekeerd).

Maar met een drie-partijen-systeem is het de facto veel eenvoudiger om een regering te vormen. Krijgen we ook een beleid dat herkenbaar is voor de kiezer (er is hoogstens een mengeling van twee partijen en dus van twee soorten ideeën. Er is ook veel duidelijk een lijn in de tijd.

Voor mij is één mei de dag waarop we de revolutie in het denken opnieuw moeten beginnen ! Naar een duidelijk beleid. Met vééééééééééééééééééééééééééééééééél minder ministers, staatssecretarissen, parlementsleden dan we nu. We betalen ons blauw en zwart !

Dit moest me eens van het hart.
Wellicht bent u ook die ontelbare politici met hun onontwarbaar gekonkel beu?

putje maken...

Ze zijn hier, aan de hoek van de straat een put aan 't maken, met enorm veel lawaai van machines.

De bedoeling zou zijn dat ze willen weten wat er daar allemaal onder de grond zit, en of de riolering daar zit...

Eigenlijk is dat een bewijs te meer dat men in heel veel gevallen niet weet wat en waar wat zit in onze ondergrond. Ik herinner mij, van een hele tijd geleden, dat er hier twee mannen weg en weer aan 't lopen waren aan de straat voor mijn huis. Het bleek dat ze de riolering zochten. Er moest hier ergens een putdeksel zitten, en ze vonden het niet.

Ik toonde hen het putdeksel dat half op het voetpad, half in mijn voortuin ligt. "Da' kan nie' ! Da' mag daar nie' liggen ! Het ligt op privéterrein !"

Ik heb ze uitgelegd dat ik die put daar niet heb gelegd... ze lag daar al toen mijn huis gebouwd werd.

Misschien hebben ze bijgeleerd, zijn ze door ervaring wijzer geworden, en maken ze nu een put of putten (ook aan de andere kant van de wijk zijn ze bezig)...

Ik ben benieuwd wat ze allemaal gaan vinden en niet vinden...



Ik behoor tot de "ouderen", en dus ben ik nog meer dan heel wat anderen aan mijn huis gebonden door Corona. Ik ben al een keer bij de fruitboer geweest, en twee keer bij de apotheker, en dat is al. Maar nu moest ik, willen of niet, toch naar buiten. Door het overlijden van Anny zijn nu (!) plots mijn rekeningen geblokkeerd, en de enige manier om de rekeningen te betalen, is deze rekeningen naar de bank te brengen en ze daar de betaling te laten doen. (Absurd hé ?)...

Normaliter mag je niet (of alleen bij hoge noodzaak) binnen in de bank. Maar nu ze mijn situatie kennen, laten ze mij wel binnen om de zaken te kunnen regelen.

Ik had de indruk dat ze eigenlijk content zijn om iemand te mogen binnen laten.

Natuurlijk vroegen ze dan - gezien de reden van het gebeuren - hoe het is... Ik begon met te zeggen dat het eigenlijk redelijk goed ging, maar stelde tot mijn eigen verbazing vast dat mijn keel, bij het vertellen toegesnoerd werd, en ik een krop in de keel kreeg.
't Is dus niet goed, nog niet goed.
Het verdriet zit maar onder een ragdun laagje.

Dat zal wellicht normaal zijn, en het was eigenlijk ook een van de eerste keren dat ik tegen echte mensen (en niet virtueel via Whatsapp, of Messenger of Google Duo (veruit het beste !)) kon praten.
En dat is duidelijk iets anders. De stem uit je smartphone ( ik schreef bijna snertphone) of de PC is anders. Het echte contact, ook al is het zonder lichamelijk contact, zonder handjes schudden, zonder beleefdheidskus.

Het zal moet slijten.
En ik mis haar zo erg.

Het weten dat ze er niet is. Dat ze niet zal antwoorden, dat je niets moet zeggen, dat er toch geen antwoord komt. Het aanraken...

Toen onze Koen is gestorven, toen was (is) dat enorm pijnlijk...maar we hadden elkaar, ook al zegden we niet zoveel, we voelden elkaars pijn en elkaars medevoelen. Nu zit ik alleen. Gelukkig komt Veerle met mijn middageten, en komt ze de kiekens eten geven en de eieren roven... dat is niet hetzelfde.

Als je me nu zou vragen wat liefde is, dan denk ik aan een allesvullende aanwezigheid, aan het zijn binnen de ander, als iets wat heel je ruimte, heel je zijn vult met een warmte. Alleen, je bent je daar op dat moment niet op die manier bewust van.

Je voelt dat pas als dat gevoel er niet meer is, als het ontbreekt, als je het mist.

djudedju

Zomer-fris

Van achter het raam (van mijn HUIS ! Maggy !!) ziet het er heerlijk weer uit, maar als ik buiten loop, voel ik dat de morgenkoelte nog lang niet verdwenen is.

Bart is gisteren een paar nieuwe kippen gaan halen voor mij, een haan voor hemzelf, en een kip voor zijn schoonmoeder. Bovendien ging hij ook eten halen voor mijn goudvissen, en materiaal om een lek te dichten in de vijver...

De kippen in het hok gestopt, en het lek gedicht, en nog wat zitten keuvelen. Lieselotte was ook mee, en - potverdorie !- ik ben vergeten haar verjaardagscenten te geven ! Ik moet zien dat ik het nu niet vergeet. We zien elkaar zo weinig, met die corona !

Vanmorgen - in die frisse morgen - de vijver weer wat bijgevuld (er was heel wat water verdwenen door dat lek), en de pomp weer doen werken... Alles is nu weer in orde. De goudvissen jagen achter elkaar dat het een lieve lust is. Letterlijk ! Het is paartijd, dus het woord lust is op zijn plaats.

Hopelijk hebben we weer kweek, maar dat lukt maar als de eitjes en het jongbroed in de plantenmassa blijven, anders worden ze of opgegeten, of meegesleurd in de pomp... Nu, ik moet niet zoveel jongen hebben, ze zijn er toch hoofdzakelijk om weg te geven.

Maar het is wel leuk om te kijken naar die druk zwemmende goudvissen. In de grote vijver zitten ook de grootste vissen, en daar hoor je soms ook hoe ze in hun geweld het water doen opspatten.

Ik vind goudvissen heel mooi, en ze passen in mijn eerder kleine vijvertjes. Het zou gek zijn daar vissen in te steken die te groot uitgroeien en daar onvoldoende zwemruimte hebben. Ik erger me altijd wat aan de aquariumwinkels die vissen verkopen die eigenlijk helemaal niet geschikt zijn voor het aquarium of voor de maat van de vijver. Ik zag al aan iemand met een aquarium van één meter lang, vissen verkopen die veertig, vijftig centimeter worden en zelfs meer! Die passen na een korte tijd niet meer in het aquarium, en je kunt ze nergens meer kwijt. Die vissen sterven dan meestal een pijnlijke dood, en veelal nadat ze de andere kleine vissen hebben opgegeten... Dat is mede de reden dat je op internet aquaria in occasie kunt kopen, zoveel je wilt...

Ik vind dat die verkopers de plicht hebben hun cliënten in te lichten over wat ze kopen... Soms zie je ook roofvissen verkopen aan iemand met een gezelschapsaquarium ! Te gek !
 Totaal onverantwoord.

Het gaat stilaan wat beter.
Ik heb al uren zonder dat ik telkens en telkens weer op Anny denk.
Dat is niet zo simpel, niet zo vanzelfsprekend... Bijna alles wat hier staat / ligt / hangt, is een herinnering aan het samenzijn. Na meer dan 50 jaar huwelijk heb je niet veel waar geen gemeenschappelijke herinneringen aan vastzitten...

Ik betrap mezelf er ook op dat ik iets wil zeggen, en dan er op denk dat er niemand is om me te horen, om te reageren. Je doet dat onbewust, dat praten is er eerder dan het besef dat ze er niet meer is om te antwoorden, of zelfs maar om gewoon te luisteren. Ik moet niet meer zeggen " Je moet hier eens naar kijken " als er een leuk filmpje toekwam per E-mail...

Maar het gaat al beter.
Het doet ook niet meer zo'n pijn.
De scherpste kantjes gaan er stilletjes aan af.
Ik herinner me dat proces van het overlijden van onze Koen.

Corona maakt het niet echt gemakkelijker. Ik weet nog hoe we, na het overlijden van Koen, daar zaten te zitten, en ik een aankondiging zag op TV van een rommelmarkt te Deinze... We besloten daar eens naartoe te gaan, om onze gedachten te verzetten, op iets anders te richten... We zijn blijven rommelmarkten, en op die eerste rommelmarkt kocht ik ook de eerste wandelstok van wat ondertussen een grote verzameling is... Ik weet niet of ik dat nog verder zal zetten. Ik weet niet of een rommelmarkt alleen leuk is... We deden zowat alles samen.

Dus herinneringen zijn ook levende dingen, doe-dingen.

Ik droom er van om weer eens te kunnen gaan vissen (mag niet door Corona ????), daar zit je dan stil aan het water, genietend van de natuur... Maar ook daar ging Anny heel vaak mee, om ook te genieten van de stilte en van het leven in het bos...
Je ziet herinneringen zijn overal
ik moet er over groeien
ik weet niet hoe
Er is geen goede manier voor
het moet gewoon slijten
de scherpste hoeken afronden.

verdomde corona

Toen

Toentertijd, heel lang geleden, toen de dieren nog spraken, toen was ik lid van de Chiro... Ik was eigenlijk nog iets te jong volgens de reglementering, maar ik was een grote en kloekgebouwde knaap, en dus zou het wel gaan... (Mijn broer was ouder, en al lid van die Chiro waar het zo leuk was...)

Ik schrijf daar eens over, omdat alles toen zo anders was, nu niet meer zou kunnen, zeker niet meer zou mogen, want het zou niet voldoen aan heelder pakken wetgevingen, reglementeringen, de hygiëne... Wij vonden dat tof.

Ieder jaar gingen we op kamp. Dat doen ze nu nog, maar toch is er een hemelsbreed verschil !

We werden gevraagd om een groot beddenlaken in de lengte te plooien, en één korte kant en de lange kant toe te stikken, zodat je een hele grote zak had. Dat was onze matras, die in het kamp gevuld werd met stro. Daar sliepen we op. 

De kampplaats, dat was gewoonlijk een of andere boerderij, en we mochten ons installeren in de schuur of op de zolder van de schuur, met onze zak vol stro...

Dat zou nu zeker niet meer mogen, niet meer kunnen... maar toen was de allergie nog niet uitgevonden. Dat klinkt gek, maar ik heb er nooit iemand gekend die daar niet heerlijk op sliep, nooit iemand gekend die daarvan het stof van stro en/of hooi lag te snotteren...

We gingen ook niet ver... Ik woonde in Oostende, en ik herinner me dat we eens op kamp gingen in Beernem (regio Brugge)... Ik denk dat het verste kamp in die tijd in Ittres was... (Toen het geografisch middelpunt van België).

Maar eigenlijk had dat geen enkel belang, het was het "op kamp gaan" die leuk was. De plaats, de regio deed daar niet veel aan. Buiten één keer, toen we in Westouter op kamp waren, op de Franse grens, en tijdens het nachtspel het aan de stok kregen met de douane... Dat was nog leuker dan anders. (Wellicht minder voor de toenmalige leiding ?)

Ook de verplaatsing naar het kamp was een evenement ! We gingen niet met een bus (veel te duur), en met wagens van de chiroleden? Nee, dat zeker niet, want toen had bijna nog niemand een wagen thuis ! Nee, we werden vervoerd in de gesloten laadbak van een vrachtwagen, allemaal dichtbijeen op de bodem, de een tegen de ander, om vallen was er niet bij. We zaten er in de pikkedonker, en genoten er van de lucht van gerookte vis... (De vrachtwagen was van een visrokerij)...

Zie je dat nu nog gebeuren?
Denk je dat er nog één kleine zou mee mogen van zijn ouders ?
Kun je je indenken hoeveel klachten het zou regenen op de leiding?
Heb je er een idee van hoeveel zieken er zouden zijn?

Blijkbaar hadden we toen meer weerstand dan nu.

Nu zijn wij de generatie voor wie Corona het gevaarlijkst is...
Gek.

Hoe erg zal een pandemie binnen 50 jaren zijn voor de ouderen van toen? Of zou men allang niet meer zou oud worden? Zijn wij de eerste en de laatste generatie die zo lang leeft?

Toen ik kind was, was ene van 70 een stokoude mens... Nu zeggen we dat een zeventiger nog jong is, en zo voelt het ook aan als je je partner verliest... Maar we zijn de eerste generatie die zo oud wordt. (Er is nog een periode geweest, maar die moet je zoeken in de eerste hoofdstukken van het Oude testament, onder Methusalem en co...)

Er is heel veel verbeterd voor de mens van heden... Maar soms heb ik de indruk dat die betere levensomstandigheden niet ten goede komen aan de gezondheid in het algemeen. Natuurlijk zal het slechtere milieu daar heel veel mee te maken hebben, maar toch...

Ik zou kunnen praten over het voedsel van toen en van nu... Maar laat ik gewoon eens met u kijken in de winkel van de fruit- en groentenhandel... Daar lag alleen in de periode van Sinterklaas wat exotisch fruit (mandarientjes)... Hooguit kon je (in het seizoen) sinaasappelen en bananen vinden. Maar die waren duur en kwamen slechts zelden op tafel. Bonen waren er in de bonentijd, witloof in zijn tijd... Appelen werden bewaard op zolder, en de laatste die we opaten zagen er uit als gerimpelde "oudewijven"... Maar wellicht weten jullie ook niet meer wat dat is, want echt gerimpelde mensen zijn zeer zeldzaam in de tijd van gezichtscrèmes en co...
Wij aten in de winter voornamelijk opgelegde dingen. Zelfs eieren werden opgelegd (in waterglas).

Wij hebben het nu véél beter...
Maar of het echt beter is voor de gezondheid van deze generatie ?

De Spaanse griep was een pandemie op het moment dat zowat heel de bevolking uitgehongerd was en in slechte conditie verkeerde door de vier jaren van bittere oorlog... Zou het nu nog een pandemie zijn? De A-griep was zowat de ergste griep uit mijn jeugdjaren, maar dat groeide niet meer uit tot een pandemie in de echte zin van het woord...

Ik weet dus eigenlijk gewoonweg niet of we goed bezig zijn.
Zijn we niet iets te ver gegaan ?
Ik las ooit dat er op onze proper en net gewassen huid veel meer microben en bacteriën (en virussen?) zitten, dan op het gezicht van mensen die zich nooit of amper eens bij hoge noodzaak wassen...

Ik weet het niet.
Zijn we wel goed bezig ?
Ik weet het begot niet...

Vijver

We hebben, na zowat een jaar, eindelijk de vijver(s) weer in orde gebracht.
Omstreeks de tijd dat Anny ziek werd (9 mei 2019), viel hier de pomp van de vijver uit.

Door alle perikelen bleven de vijvers liggen, en werd er hoogstens nu en dan wat water bij gedaan. De vijvers zijn niet groot, en in de warme zomer van vorig jaar verdampte heel wat water.  Het water werd echter steeds maar groener, en sommige planten waren echt aan het woekeren.

Ik had een nieuwe pomp liggen, en Bart bracht me nog een pomp (niet nieuw, maar in orde).
Samen met Veerle en Gwendolyn zijn we 's morgens aan de kleine vijver begonnen, en tegen de middag waren alle vissen, alle salamanders en alle planten die we wilden bewaren, er uit gehaald. Gwen heeft dan de vijver netjes gereinigd, en we vulden het vijvertje met nieuw vers water.

We hadden één grote tegenslag... bij het uithalen van de oude (versleten) pomp, brak de darm af, verstorven na al die jaren zonlicht, koude, warmte... We konden de darm niet in zijn geheel vervangen, omdat die darm onder de andere vijver doorloopt, en daar in de filter toekomt.
(Het water komt uit die filter in de grote vijver toe, en loopt dan via een beekje naar de kleine vijver terug..)

In de namiddag kwam Bart helpen met de tweede, grotere vijver. Gwendolyn en Bart kuisten ook die netjes uit. Ik kon aan die vijver niet meer helpen, ik kon geen weg meer van de pijn in mijn rug. (Ik heb die nacht, ondanks pijnstillers, geen oog dicht gedaan van de pijn !).

Maar tegen de avond waren de twee vijver net, en weer gevuld met water. We moesten alleen nog de nieuwe pomp aanbrengen, een oplossing zoeken voor de afgebroken darm... maar dat was voor 's anderendaags.

Met Gwendolyn zou ik die klus wel klaren... Helaas was ik vergeten dat ik de elektra volledig had uitgeschakeld... Geen een van die pompen wou werken ! (Zonder energie kan dat uiteraard niet, maar we wisten niet dat er geen stroom zat op de leiding... Pas na heel wat gevloek en gepruts en testen van de pompen binnen in huis, viel onze frank (of euro?)...  Dan nog kijken hoe we het probleem van die darm konden oplossen... Ook dat brachten we - met veel gevloek en gesakker in orde ! Oef !

Het enige wat we nu nog moeten in orde brengen is de luchtpomp. Daar was alleen een poetsbeurt nodig. De pomp moest eens inwendig in orde gebracht worden, en ook de luchtsteentjes moesten gereinigd worden. Alles is nu in orde, en deze namiddag komt dat ook in orde, en is alles weer picobello.

We hebben alle vissen eens van dichtbij kunnen bewonderen. Vastgesteld dat de salamanders wellicht weer aan het kweken waren (we hopen dat we genoeg eitjes in goede staat hebben kunnen recupereren en terug in de vijvers brengen... Bart heeft een viertal grote salamanders meegenomen, om in zijn vijver uit te zetten. Hij nam ook twee mooie tinken (zeelten - wetenschappelijk Tinca tinca) mee, en voor Els werden er een drietal gooudvisjes meegenomen om in het aquarium te zetten. (Ze heeft een mooi aquarium met koud water in de peuterklas staan)...

Kortom, alles is weer in orde...

Oef.
De goudvissen zijn behoorlijk groot geworden, vooral de shibunkin zijn groot ! Maar het liefst zie ik toch de ryukin ! Deze vind ik echt "knoddig"...

Tot de volgende ?

Waar je ook bent, hoor je dit lied ?

Ik heb (eindelijk) Spotify op mijn PC geïnstalleerd... De gratis versie, want zo'n muziekfanaat ben ik helemaal niet.

De eerste twee dagen luisterde ik naar Vlaamse Kleinkunst, daar kun je pakketten van beluisteren. Mooi. Dan eens gezocht of ik ook kon luisteren naar één zanger... Ik koos voor Harry Belafonte, en ja hoor, vele uren hoorde ik alle liedjes van hem. Ik heb altijd graag zijn liedjes gehoord.

Vanmorgen, bij het ontbijt zat ik gedachten te praten met Anny, en plots schoot me te binnen dat we beiden vele uren in Zwitserland, waar we werkten, 's avonds zaten te luisteren naar het optreden van Miel Cools. (Ik heb avonden met hem zitten kaarten, en we lieten beiden onze baard groeien door een gekke weddenschap.)

De vakantiegangers zaten beneden in de zaal te luisteren, en wij zaten - veelal helemaal alleen- op het balkon te genieten van die vele mooie liedjes... Leuke zoals Boer Bavo, en heel lieve, haast intieme zoals Twee witte vlinders... We genoten van de muziek, van de tekst en van elkaar.

Ergens in een oud fotoboek moet nog ergens een fotootje zitten waar je ons ziet zitten op dat balkon in de grote zaal van het hotel in het verre Maloya...

En nu zingt Miel Cools, via Spotify, van over de grenzen van de dood, voor ons, voor Anny, die misschien wel ergens zit te luisteren...

Ik zit met een krop in de keel, tranen in de ogen, gelukkig denkend aan gelukkige momenten.

Een hele tijd geleden trad Miel op in Ronse, en toen zijn we samen gaan luisteren. We hebben met Miel gebabbeld, die zich nog herinnerde wie we waren en dat we hebben gewed om die baard te laten staan... Hij heeft die baard altijd behouden, ik niet, ik heb diverse keren een baard gehad en even vaak die baard weer afgedaan...

Als op de radio één van die liedjes speelde van toen, dan zetten we de radio luid... en hielden weer elkaars handen vast, net als toen, op dat balkon...

Moksje, hoor je het? Het is voor jou !
... en het is net of ik je hand weer voel in de mijne...

Moksje...

Een klein half uurtje voor het ingaan van die fameuze lockdown, stokte haar adem voor de laatste keer... 13 april, dag op dag een maand voor wat haar verjaardag zou worden...

Het kaarsje brandt nu niet meer op een taart, maar naast de urne.

Het is haar verjaardag niet meer... Ze is er niet meer, of toch niet daar waar we elkaar kunnen bereiken. Toen ik klein was, werden we nog opgevoed met de oude Mechelse Catechismus... (Waar is God? God is overal, in de hemel, op de aarde en op alle plaatsen) ... Iets later werd de hel vol vlammen en vuur vervangen door de afwezigheid van God ( Wellicht werd dan vraag 1 van de catechismus, hiervoor aangehaald, wellicht ook vervangen?)

Ik vond het moeilijk me voor te stellen dat de afwezigheid van God zo erg was... Vandaag snap ik dat afwezigheid echt pijn kan doen. Ook al is het niet de afwezigheid van God, maar van mijn Anny.

Tom Schroder, een journalist, schreef ooit het boek Old Souls (Oude Zielen) over reïncarnatie. Ook andere reportages (zelfs verfilmde) tonen ons dat er toch wel iets valt te zeggen voor dit idee. Als we naar India gaan (en omstreken !), dan is reïncarnatie een heel gewoon iets, en vind je haast ontelbare "bewijzen" van deze feiten. Soms voor ons haast niet te geloven, daar heel gewoon en natuurlijk. Het hoort bij hun cultuur, en hun religie.

Geloof is, hoe dan ook, voor veel mensen een troost in dagen van verlies, verdriet. Een vlucht naar een wereld waar alles gebleven is, ook al is het dan onder een andere vorm, een belofte van weerzien... 

Ik ben jaloers op hen die hun verdriet op die manier wat kunnen deviëren naar een ander, minder pijnlijk niveau. Ik kan het niet, niet op die manier. Ik geloof veeleer in wat ik min of meer kan vaststellen. In de Noetic Science heeft men op een wetenschappelijke manier vastgesteld dat na de dood iets het lichaam verlaat, iets wat dan de "ziel" zou kunnen zijn. Hoe dan ook, het is bizar dat men iets dergelijks kan vaststellen.

Ik neem aan dat dit dan wellicht - voor mij - de ziel is.
Ik neem aan dat de duizenden genoteerde ervaringen van reïncarnatie wel wijzen op een " echt zijn".
En dus vind ik daar ergens mijn geloof. Mijn "zekerheid" dat met de dood niet alles voorbij is.
Ik geloof in wat de basis is van haast alle religies: De naaste beminnen, eerbied voor God.
Ik geloof ook dat iets van God in ons zit.
Iets wat ons iets anders maakt dan het dier.
Dat is niet het verstand, de rede, want we stellen steeds meer en meer vast dat ook dieren, en zelfs planten een vorm van verstand bezitten, en vormen van gevoelens.
Wat het is? Geen idee.
Het interesseert me ook niet echt wat het is.

Ik weet ook niet of reïncarnatie er alleen is voor mensen.

Ook dat interesseert me niet echt.

Het geeft me dat beetje troost dat het niet zo maar gedaan is. Anny is niet echt "weg", Koen is niet echt "weg"... Ze zijn weg van hier, van nu, maar ergens zijn ze er nog. Misschien zien ze - zien we - elkaar ooit weer, misschien ook niet.

Misschien heeft zij het compleet Nirwana bereikt, want ze was een goed en braaf mens...

Dat zou me nog het meeste troosten.
Want misschien ontmoet ik haar daar ooit nog een keer, na een braaf en goed leven... Of het nu dit is of een ander.

Toen ik kind was, werden verjaardagen niet gevierd. Als er iets was om te feesten, dan was het je naamdag, de Heilige waarvan je de naam droeg.
Mijn leven is toch een heel stuk naar "af"... dus zullen verjaardagen me niet echt meer raken.
(Als je oud bent, verjaar je niet meer)

Je leeft naar een einddoel, verpakt in een afschrikwekkend papier, de dood.
Maar papier vergaat.
Alles vergaat...
buiten de ziel.

Ik mis Anny, ik mis Koen...
Hoe kan iets wat er niet is, je pijn doen?

Je lijfelijk raken, verscheuren.

Wat is mijn rol nu nog ?

Mag ik ook thuis blijven ?

Ik heb wel een paar koten, een voor de kippen, en nog wat leegstaande koten voor duiven en voor konijnen, maar eerlijk, die staan me niet aan als verblijf.

De minister die ons wil dwingen om in "ons kot" te blijven, doet me veronderstellen dat zij zelf onbekend is met een thuis... Wellicht zelfs onbekend met een normale woning zoals u en ik hebben.

(Als ik haar hoor bevelen in uw kot te blijven, dan  - ik weet niet waarom - denk ik aan mijn jeugd, waar ik bij een boerenzoon ging als ze uit een kot een groot dik varken sleurden. Misschien is het wel haar gebrul dat mij daaraan doet denken? Of zou het iets anders zijn? - Ik weet het niet)

Ik heb wellicht haar probleem al aangehaald... U en ik hebben wellicht een huis, meer zelfs, meestal is dat ook een thuis... en net dat zal mij nooit ofte nooit mijn huis een kot doen noemen. Het is een thuis. Een plaats waar je thuis bent, je thuis voelt, waar x aantal zaken staan die je leven illustreren. Dingen die je op je levensloop hebt verzameld. Een fotootje, een mooie kei, een gedroogde bloem in een boek...

En vooral het feit dat je er met je gezin hebt geleefd. Die kras in de poot van die kast, die komt nog van onze... En die vork die ooit wat gebogen werd door je zoon die zonodig altijd wel iets in handen moest hebben, ook als we zaten te wachten op de soep.

Je kunt echt haast geen meter verder of dichter, links of rechts kijken, of er is wel iets wat je herinnert aan een van die kleine voorvallen die gepaard gaan met het dagdagelijkse leven van een gezin in zijn thuis... Dat is het wat er een thuis van maakt.

Zelfs als je ooit verhuist, om een of andere reden, misschien omdat het gezin te groot of net te klein wordt voor het huis, neem je de meeste van die herinneringen mee. De kras op de kast, het fotootje van, de kromme lepel...

Je doet het niet weg, je hebt er een band mee.

Het is maar nu en dan dat je iemand hoort die zich net wil losscheuren van het verleden. Een gezin dat op de klippen liep, een overlijden die toch al een breuk vormt met het verleden, met het idee van THUIS...  Dat moet hard zijn.
Want je kunt je niet zomaar lostrekken van je verleden, van jezelf, van wie je geworden bent. En zelf het verwijderen van al die voorwerpen en dingen zullen door hun afwezigheid wellicht net zo goed, als toen ze er nog waren, herinneren aan je leven, aan de opbouw van een huis naar een thuis.

Mevrouw, je mag dan duizend keer minister zijn, ik heb compassie met je...
Het moet erg zijn als je zo ontheemd bent, zo ont-thuis-t, dat je spreekt van je kot.
Je mag dan rijk zijn, geld krijgen als mortel (Ik schreef haast "verdienen", maar een politicus ? Verdienen ? Waard zijn ????)
Je mag dan beschikken over meer geld dan je nodig hebt in je leven... Als je geen thuis meer hebt, dan ben je een duts.

Corona is een erge en gevaarlijke ziekte, en we moeten er alles aandoen, om de kans op besmetting voor onszelf en voor anderen zo klein mogelijk te houden, en thuis blijven is een groot deel van de voorlopige oplossing... Dus doen we dat.
Ook als het vervelend is.
Ook als het triest is daar zo alleen te zitten.
Ook als telefoneren (liefst met beeld) plots een heerlijk iets is.
Ook als je afhangt van een ander om boodschappen te doen.
Ook als er weer politiek is op TV.

Dan nog blijven we THUIS, waar we onze eigen stek hebben. (Ook al zouden we nu wel eens graag eens buiten willen, buurten, gaan kaarten, gewoon wat babbelen, naar de rommelmarkt gaan, naar...)

Hou het thuis knus !

En morgen ?

Steeds meer lees ik artikels en artikeltjes met toekomstvoorspellingen: Wat na Corona ?

Er zijn heel optimistische voorspellingen, heel pessimistische voorspellingen en andere die zowat middenin zweven (sommigen lijken in één artikel zowat het ganse spectrum van optimisme tot de diepste zwartgalligheid te combineren.).

Ik ga er me niet aan wagen.
Ik denk dat ik zowat middenin zit met mijn verwachtingen. We zijn er nog niet vanaf, maar er komt ooit wel een einde aan, maar men zal wellicht, onder economische druk, enkele keren te vroeg starten met een normalisering, met wat herval als gevolg. Ik zie dus een periode van jojo-spel.

Maar niets zegt dat ik gelijk zal hebben. Ik leid het wat af uit de diverse artikels, waarvan ik alles in één samenvatting pers.

Ach, we zullen het wel zien (als we niet tot de slachtoffers gaan behoren).
Het helpt ons niet overdreven te piekeren. We moeten alleen zorgen dat we met zijn allen heel bewust gaan leven in deze nieuwe wereld.

Eén van de problemen is ongetwijfeld dat we met veel te veel mensen op elkaars lip zitten. En zo is het uiteraard niet moeilijk om besmettingen door te geven.

Nu en dan horen we ook van besmette dieren. Nu laatst in een of andere dierentuin waar de tijgers besmet zijn. Geef toe, de kans dat die tijgers de tijgers in het wild zullen besmetten is klein. Bovendien weten we helemaal niet wat er dan zou gebeuren. Misschien is Corona voor katachtigen niet meer dan een soort snotvalling... Ambetant, hinderlijk maar niet gevaarlijk.... Maar het kan natuurlijk ook net andersom zijn, en het kan de doodsteek betekenen voor hele populaties van onze wilde fauna !

Wat het mensdom betreft, daar vrees ik heel sterk voor die landen waar onze voorzieningen niet zijn. Armere landen, waar duizenden, soms miljoenen mensen naar de grote steden trokken omdat daar de kans op een bestaan beter waren... Wat als daar plots Corona heel besmettelijk zijn optreden doet ?

Het zou zo maar kunnen dat overbevolking meteen een hele grote stap achteruit doet... En laat ons dan hopen dat men daarvan profiteert om niet terug in dat zelfde beddeke ziek te worden, en dat men het nodige doet om de bevolkingscijfers lager te houden, tot heil van hun (economisch en sociaal)
 bestaan.

Je ziet, ondanks alles denk ik toch ook aan de toekomst... ben ik niet echt optimistisch, maar ook niet echt zwartgallig.

Vroeger had ik een klankbord om daar 's avonds tijdens het nieuws op TV eens op te reageren, eens over na te denken, eens elkaar te troosten en hoop te geven. Nu moet ik tegen mezelf praten. (En dat is niet zo leuk, ik krijg altijd gelijk, en ken niet eens heerlijk zitten weerleggen /toegeven/ opdringen...) Nee, het is leuker als er reactie is.

Een urne geeft je niet echt antwoord. Toch is het ergens wat van een aanwezigheid, weliswaar maar een restje, het restje binnenin je, maar je kunt er nog naar kijken, steun - zoekend. Gek, ik weet het, maar ik denk dat iedereen in mijn geval door zo'n vorm van gekte moet.

Je moet alles weer een plaatsje geven.

Ook letterlijk ! Je kunt niet geloven hoe dikwijls ik hier zit te zoeken naar dit of dat... en dan, als Veerle komt " Weet jij niet waar mama dit legde ?" ... Als ze het ook niet weet, dan gaat zij op haar beurt zoeken, en in veel gevallen heeft ze het na enkele ogenblikken gevonden. Vrouwen denken duidelijk anders dan mannen.

Ze kijken ook anders, want ze halen dingen uit de schuiven waar ik net in keek en niets zag...

Ach... We raken er stilletjes wel weer door.
We krijgen ons wagonnetje wel weer op de sporen. Maar één spoorrail is lang niet zo handig als twee...

djudedju

ophokplicht

Eenzaam en verlaten...
Corona maakt dat je meer dan alleen bent...
Je mag niet eens gaan buurten, je mag niemand ontvangen...
Je zit daar in je kot. Alleen.

Men had me vooraf verteld, dat, zelfs al lag Anny zo lang in de kliniek, het echte alleen nog heel anders zou zijn dan het alleen zijn zodra je het hospitaal verlaat.

Niemand had natuurlijk Corona voorzien.
Niemand kon voorzien dat zowat een half uur na het overlijden van Anny, de strenge maatregelen van kracht zouden worden...

Enige jaren geleden kenden we de ophokplicht voor de kippen. Mijn kippen hebben een heel ruim hok, dus kwamen de kippen van Bart zelfs een tijdje hier logeren. Het was wellicht heel ambetant voor die beestjes om binnen te moeten zitten, maar ze zaten er samen. Kakelend tegen elkaar, en om ter meest eieren leggend...

Nu zit ik hier in een ophokplicht. Ik mag wel eens buiten, maar niet ver, en liefst zonder dat je iemand ontmoet. Als je iemand ontmoet, op afstand blijven, groeten van ver en hoesten in je elleboog.  Doe jij dat ? Echt ? Altijd ? Ook als je zo heel plots - out of the blue - even moet hoesten ? Of was je hand vlugger dan je dacht aan die elleboog ?

Gisteren heb ik eens heel mijn domein afgestapt... Ongeveer 30 stappen, als ik ze niet te groot maak.

Er staan bloemen te bloeien (de stoffeliers staan in bloei !) en te geuren (al ruik ik dat niet met mijn eeuwig ontstoken sinussen), maar ik herinner me de geuren nog.

Er zijn zelfs al bloemen uitgeblomd, en de bleke resten waaien rond, of drijven in de vijver. Slechts nu en dan zie ik een vis, ze blijven nog steeds in de warmere waterlagen, beneden in de put. Wij zitten niet graag in de put, vissen wel. Als het koud is.

De kippen komen kijken, of ik niets van restjes bij heb.
En dan heb ik het allemaal gezien.
Er staat onkruid.
Ik ga Veerle moeten vragen of ze daar nu en dan een beetje wil van verwijderen. Ze mag het in het kippenhok werpen, die vinden wat wij verwerpen heerlijk.

Ik betrap er mezelf op dat ik door mijn huis aan het wandelen ben, en dat ik nu en dan de neiging heb om tegen mezelf of de muren te willen praten. Het is nog niet zo ver... Maar...

Iedere dag komt Veerle langs, met mijn eten, of ze komt hier iets bereiden. Ze komt de was doen (eindelijk doet ze de was ook eens hier in mijn wasmachine. Mijn wasmachine... het wasmachine van Anny. ) Heb je er een idee van, beste heer, waar alles zit, staat en ligt in je huis ? Allez, waar zitten de wattenstaafjes ? Waar ligt dat doosje stekjes ? Waar zit de mixer, en waar is dat kleine pannetje om een ei te bakken? Waar is de reserve zeep?

Ik heb al meer kastdeuren open en dicht gedaan dan ooit eerder.
Dan vloek ik in mezelf... en denk haast onmiddellijk daarna dat ik op die manier bezig ben.

Bezig zijn.

djudedju

Ik zit hier maar te kakelen

Een blaadje van de kalender

Vanmorgen zag ik plots dat de kalender nog geen blad verloren was, sinds het overlijden van Anny.
"Dat is gek, te zot voor woorden" dacht ik.  Dit is zelfs geen souvenir, geen gedachtenis, dat is gewoon... een tijdje niet echt meer geleefd.

Ik heb de blaadjes afgetrokken.

De op de keerzijde gedrukte kruiswoordraadsels ingevuld, het blaadje verfrommeld en weggeworpen.
Weer opgeraapt en het in de vuilnisemmer gelegd. Ik zou nooit een goede basketbalspeler zijn geworden...

Ik heb het kaarsje bij haar urne weer aangestoken... Een tijdje staan kijken, haast zonder gedachten. Verwijlend in andere tijden.

Een tweede kop koffie ingeschonken, en gedachteloos koffie genipt.

Wat trof mij aan Anny, wat treft mij aan een mens?
De ogen.
Nee, het moeten geen mooie ogen zijn à la Sofia Loren, het moeten open ogen zijn, klaar en eerlijk, goedheid stralend.
Ik had geleerd dat al de rest eigenlijk bijzaak was.
Als je iemand wilt om gans je leven mee door te brengen, dan moet dit de norm zijn.
Goedheid, warmte, eerlijkheid, onbaatzuchtigheid...
Ik weet, dat is veel, en wellicht kan niemand dit helemaal en altijd volbrengen... Maar als het maar de hoofdzaak is, als het maar de putten vult, als het maar de weg effent waarop je met elkaar moet verder gaan...

Ik heb op een trouwfoto zitten kijken... Onze ogen waren toen veel groter dan nu.
We zijn ouder geworden, en de huid zakt wat meer over je kijkers heen. Dat is niet erg, zolang de rimpels rond de ogen eerder op lachen wijzen dan op verdriet.

En ondanks al wat ons heeft getroffen aan leed en miserie op onze levensweg, bleven de lachrimpels primeren. We waren, ondanks alles, steeds gelukkig samen.

Ik heb er geen verklaring voor.
Regelmatig vraagt men "Hoe kun je dat allemaal verwerken ?" ... Ik weet het niet, eerlijk niet. We blijven gewoon niet plakken aan dat verdriet, aan die pijn. We denken het weg, we doen dingen om onze gedachten te verzetten...

Ik moet dat nu ook doen.
Ook nu ik alleen ben.

Dingen doen, wegdenken... en toch niet vergeten. Vastklampen aan het goede, aan de lach, aan de glimlach.

Als de gedachten me overspoelen, dan neem ik een boek, liefst iets spannends, die me meesleurt in het verhaal, dat andere verhaal, dat verhaal dat niet mijn leed is...

Ach het zal me wel lukken. Het moet.

Stil

De confrontatie met het alleen zijn is zwaar, en nu, met die corona-virus wellicht nog eenzamer dan anders...
Ik zou anders eens bij iemand kunnen gaan, een klapke doen, mijn verdriet vertellen en verwerken. Er zouden zeker ook mensen bij mij komen, ook al om eens te klappen.
Het mag niet.

De telefoon ?
Met WhatsApp en/of Duo Google kun je nog praten en elkaar zien (en de gesprekken zijn bovendien gratis, kun je lekker lang babbelen)... Die Duo van Google heb ik pas onlangs ontdekt, en ik moet zeggen dat bij een test met mijn zoon, die het ook installeerde, het beeld en de snelheid beter is dan bij Whatsapp, maar het is -gek genoeg - veel minder bekend.

Maar een gewoon telefoongesprek daar heb je maar met één zintuig contact. Je oor.
Hopelijk herken je de stem, en weet je zeker tegen wie je eigenlijk aan het praten bent, maar stel je voor dat er zo'n stemmen-imitator aan de andere kant zit ? Och, ik weet wel, dat zal me nooit gebeuren, die mannen praten niet met het gewone volk, en bootsten alleen stemmen na van zeer gekende figuren, niet van pier, pol of jan...

Veerle doet de boodschappen en kookt voor mij (En ik krijg telefoontjes van Els of ze niets moet meebrengen van de winkel !), je ziet op dat vlak ben ik verwend.

Op die ogenblikken is er leven in huis. Meer moet dat niet zijn, we moeten daarom zelfs niet eens praten. Aanwezig zijn, voelen dat je niet alleen in dit huis zit... dat is momenteel hééééél belangrijk voor mij.

Ik ben natuurlijk niet alleen. Ik hoorde op TV van nog mensen die gedwongen werden om intiem afscheid te nemen, om de steun van vrienden en kennissen te moeten missen.

Maar ik vervloek die corona dus wellicht om méér redenen dan jij doet.
Ik moet wennen aan de eenzaamheid. Ik weet het wel. Maar moet dit echt met zo'n spoedcursus ? Verrekte virus !

Uitkijken naar de postbode... Zijn er kaartjes of brieven bij over Het Verlies ? Heb ik al een doodsprentje opgestuurd, of is het iemand die ik vergeten was.

Een brief van de pensioenkas, dat ze er alles op zullen zetten om het dossier snel te regelen. Werken ze daar nog ? Of is het ook werken van huis uit? Gaat dit daardoor langer duren?

Dingen waar ik eigenlijk helemaal niet ongerust moet over zijn, zijn nu dingen die blijven malen in dat koppeke van mij. Naar het toilet ? Handen wassen ! Eten ? Eerst handen wassen. discipline = tijdverdrijf.

En ik mag niet klagen.
De kinderen bellen, de kleinkinderen bellen, vrienden bellen (van Luc en Rita leerde ik dat je met Whatsapp ook kunt praten en elkaar ondertussen zien !)... Jammer genoeg zijn er niet zoveel die Whatsappen. Bizar, het is nochtans gratis !

Ik ga stoppen met zagen en klagen. Eens zien of al iets is op TV

Ontroerend...

Toen Anny in mei vorig jaar opgenomen werd in het O.L.Vr. Ziekenhuis te Aalst, kreeg ik haar trouwring en het kettinkje van rond haar hals mee naar huis. Dat mag niet in een ziekenhuis.

's Anderendaags ging ik bij haar op bezoek (net zoals iedere dag), en ik toonde haar hoe ik het sterretje met de as van onze Koen, van haar ketting naar de mijne had gebracht. Ze knikte met een glimlach... "en mijn trouwring ?" "Hé ! Je gaat nog niet dood hé !"...

Vrijdag 13 maart ll. is ze dan wel gestorven, en de verpleegster haalde de trouwring van haar vinger en gaf die aan mij. Ik wou ze meteen aan mijn ketting hangen (waar het sterretje met de as van Koen nog steeds hing... Mijn vingers wouden niet mee, en een van de kinderen, ik meen Els, nam het uit mijn handen en hing de trouwring naast het sterretje...

Aan mijn ketting hing al een hele tijd een Ganesha, de Hindoe afbeelding van een god (eigenlijk een avatar, maar dat brengt ons te ver) met een mensen gestalte, maar een hoofd van een olifant. Ik hou van dei Hindoe-afbeeldingen. Hun voorstelling van een God is mooi, fantasierijk. Als wij God de Vader afbeelden, dan is dat steevast een oude man met een grote baard (ik zou kunnen poseren!)... In India hebben de goden soms 8 of meer handen. Ik vind het mooi. Het is kunst, en in die zin spreekt het mij meer aan dan de oude mannenfiguur (die zie ik al alle dagen in de spiegel...)

Voor mij gaat het begrip God alle afbeelding ver te boven... Het is een begrip, niet een tastbaar iets. Afbeeldingen zijn voor veel mensen een hulpmiddel om hun aandacht en eerbied op te richten.

Maar daar wilde ik het niet over hebben...

Aan mijn kettinkje hing dus een Ganesha, en een sterretje met de as van Koen, en daar voegden we de trouwring van Anny bij...

Toen ik 's nachts thuiskwam na het overlijden, zette ik me nog even in de zetel.
Slapen zat er toch niet meteen in.

Ik greep naar mijn kettinkje, en voelde iets vreemd !
De ring van Anny had zich netjes helemaal rond het sterretje van Koen geplaatst !

Ik bekeek het, en het was iets geks... De ring sloot heel nauw rond het sterretje. Je moet het heel recht in elkaar schuiven, iets schuin en het zit vast en kan niet meer bewegen. Het moet dus op een of andere manier zo maar recht in elkaar geschoven zijn...

Bizar is een te zacht woord.

Ik, en gans ons gezin, vindt het ontroerend, symbolisch...

Sindsdien heb ik het zo gelaten, en gek genoeg blijft het zo zitten.
Te gek, te mooi ?
Ik vind het iets hebben, iets voor ons van over de grenzen van de dood.

Ik zet hierbij een foto van het kettinkje

Coronawaanzin...

Ik durf het bijna niet meer te vertellen...
In de vroege namiddag kreeg ik een telefoon van het rouwcenter... " Meneer Goderis ?" Ja" "Het is hier ... van het rouwcentrum, ik bel u om u te melden dat wij weer andere bevelen gekregen hebben inzake het  coronavirus..."

"Er mag nu toch een plechtigheid gehouden worden, maar dan met maximum 20 (twintig) aanwezigen. Alleen de dichtste familie, met een beperking tot maximum 20 !"

Ik was blij dat er toch nog iets mag...
Ook al is het zeer beperkt. Als het alleen over het gezin mag gaan, dan zijn wij met kinderen, schoonkinderen, kleinkinderen en hun verloofdes, nog een stuk onder die twintig... Maar ik ken heel wat gezinnen waar dit niet het geval is. Een oud-collega belde me net om me te condoleren, en toen ik het hem vertelde, zei hij dat hij al meer dan 40 kleinkinderen alleen had, zonder kinderen te vermelden... Waar moet je dan scheiden, wie moet je buitensluiten?
We kregen immers er bij dat de politie kan komen controleren...

Ik heb begrip voor de maatregelen.
Ik heb er begrip voor dat men niet op alles en nog wat kan denken, en dat er wellicht nog wel hier en daar aanpassingen zullen zijn voor bepaalde situaties... maar leuk is het niet.

Het zijn moeilijke tijden.
Gelukkig heb ik alle steun van mijn kinderen en kleinkinderen (ook al allemaal boven de twintig !)... anders zit ik hier als eenzame grootouder in mijn kot (Blijf in je kot !)

Veerle woont hier om de hoek en zorgt voor een warm maal op de middag. Bart belt regelmatig en Els naaide de pijpen van een nieuwe broek voor me in.
Bart kreeg zijn documenten thuis voor economische werkloosheid, dus zal ik hem ook wat meer horen en zien dan anders... Ook in zijn bedrijf mag er dus niet of amper gewerkt worden.

Hoe het met de kleinkinderen zit ? Ik weet nog niet alles, maar eentje werkt in een grootwarenhuis, eentje in de verzorging... die hebben alvast werk, en een werkt in de beveiliging. Daar heb ik nog geen nieuws van, maar dat zal wellicht een sector zijn waar men blijft werken...

Ik heb ondertussen mijn PC, mijn smartphone en de TV...
en ik kruip vroeg in bed, met een boek.
Gisteren heb ik voor het eerst toch een uur of 5 geslapen... Voorheen was dat gemiddeld een uur of twee.

We komen er wel door, we moeten wel want bij een overlijden krijgt de overlevende meteen een massa administratie te doen... Ik moet ook bij een notaris... En daar krijg je de vraag om alle documenten te kopiëren, en een kopie in de bus te poneren... Geen echt contact, geen echt gesprek: Corona !

Makkelijk is het allemaal niet.
djudedju

Maar misschien helpen al die gekke dingen wel om je gedachten daarop te zetten in plaats van op het begraven van je geliefde.
Misschien
misschien

Geen begrafenisplechtigheid toegelaten...

De CORONA op het werk...

Oh ja, ik heb alle begrip voor de situatie.
Ik begrijp dat ook een begrafenis, zelfs in intieme kring, een bijeenkomst is, en dus niet aangewezen in de huidige toestand.
Ik begrijp het allemaal...

Maar het is pijnlijk.
In theorie kunnen we, nadat het gevaar geweken is, alsnog een plechtigheid organiseren.
x maandan na datum ????

Hoe kun je dat nog ? Wie ligt er - buiten de rechtstreeks betrokkenen - nog wakker van een overlijden van zoveel tijd geleden?

De mensen die zich nu echt betrokken voelen, het gezin, de kleinkinderen, schoonzussen en -broers, nichten en neven en de hele goede vrienden ... zelfs voor hen is dit dan niet meer hetzelfde.

Bovendien heb je ook te maken met het verwerkingsproces. Je moet je verdriet verwerken, alles een plaats geven en je leven weer leren leven in deze gewijzigde omstandigheden. Doe dan binnen X tijd toch nog een begrafenisplechtigheid, en je rijt alle wonden bij jezelf en bij de dichtste betrokkenen weer open.

Stel, dat er dan - en dat lijkt me niet weinig waarschijnlijk - bijna geen volk komt, dan zal ook dat pijn doen, het zal lijken of haar verdwijnen niet erg is. Dat wil het niet zeggen, maar naar het gevoel zou het wel zo zijn.

Sinds 9 mei van vorig jaar zitten we op die rollercoaster, zien we de dood, zien we weer hoop, hebben we weer een tijdje gewoon leven... vallen we weer in de afgrond van lijden en vrees... En nu moeten we dat voor onszelf kunnen afsluiten verwerken, mee leren leven... en dat dan nog eens, weer eens allemaal moeten herleven???
Nee,
Dat zie ik niet zitten.

Laat ons nu maar, ook al is het op die onwaarschijnlijke manier, ons verdriet verwerken.
De kleinkinderen, de kinderen, ikzelf en alle vrienden.

Ik weet dat er heel velen zijn die anders de laatste eer zouden betonen, maar zelfs dat verandert niet echt iets. Het is hooguit een vorm van steun dat je niet alleen staat met je verdriet.
Misschien dat het dragen daarmee iets lichter wordt ?
Ik weet het niet, ik zal het dan ook niet weten.
We moeten er door.

Hoe moeilijk ook     

Anny is niet meer...

Vrijdagavond laat is ze overleden. Gans ons gezin was er bij, en regelmatig dwaalden haar blikken naar ons...

Ze vertelde voortdurend dat ze geen pijn had, maar was zeer onrustig.

Het is ontzettend hard en moeilijk om daar bij te zijn.
Het is heel goed daar bij te kunnen zijn, en haar op die moeilijke momenten te laten voelen dat we bij haar zijn.

Normaliter had ze "recht" op een twee maanden, toen de Chemo niet verdragen werd. Twee maanden, met wat geluk.

Ze werd als slachtoffer van acute leukemie op 9 mei 2019 binnengebracht in het O L Vr Ziekenhuis te Aalst, waar ze behandeld werd door dokter Fostier. Helaas kon ze de chemo niet verwerken, en moest men de behandeling stopzetten. Ik hoorde dagen na elkaar de dokter zeggen dat ze in stervensgevaar was...  Toen het onmiddellijke gevaar geweken was, hielpen de dokter en de sociale dienst van het ziekenhuis ons om haar naar de Palliatieve zorg te zenden te Ronse. Daar was ze ook twee maand, en dan nog eens 14 dagen in revalidatie om opnieuw te leren stappen.

Op 16 december stelde men vast dat de leukemie terug was. Er werd nog een poging gedaan met een andere, lichte chemo, en even leek het dat we opnieuw een herstel zouden zien... De euforie duurde niet lang, heel gauw was de ziekte terug, en nu restte ons niets meer dan vechten tot het bittere einde.

Enkele keren bloed en bloedplaatjes, een tijd waar ik alles deed wat ik kon om haar hier nog te verzorgen en zo lang mogelijk bij me te houden, maar op 4 maart moest ze terug naar de Palliatieve te Ronse, waar ze op 13 maart, dag op dag 1 maand voor haar 73° verjaardag, is overleden.

In de loop van die lange periode hebben wij gesproken over haar begrafenis, wat en hoe ze het graag wou hebben... Geen gemakkelijk gesprek.

De wetgeving op het Coronavirus verhindert ons om aan al haar wensen te voldoen, we mogen alleen een begrafenis in kleine intieme kring houden.

Dat is echt niet gemakkelijk !
Wie kun je vragen? Wie moet je onverbiddelijk schrappen???
We zijn uitgegaan van Anny. Het is haar begrafenis, en dus zouden we dan ook in de eerste plaats haar vrienden en de familie waarmee we nog echt vaak contact hebben, die haar opzochten in haar ziekte, vragen ... Maar zelfs daar moesten we nog strenger in zijn. We willen immer niet dat haar begrafenis gestoord wordt door moeilijkheden omwille ven de wet, en nog minder willen we oorzaak zijn van uitbreiding van de ziekte door dat vermaledijde virus.

Schiet dus niet op de pianist ! Ben je niet gevraagd, dan is dit niet dat we je er niet bij wilden (in tegendeel!), maar dat we moesten beperken.

Je kunt altijd condoleren via Rouwdienst D'Hondt te Oudenaarde, ter attentie van Anny Vandenbroucke. Bedankt bij voorbaat voor uw begrip en uw medeleven.

Ons rest nog de droeve plicht om een heel pak professionele mensen uit de zorg (in zijn breedste zin) te danken. Ik probeer niemand te vergeten, mocht ik daarin falen, nog eens mijn excuses.

We danken:
Huisartsen Stene, de dokters Patrick en David,
Dokter oncoloog Van Brummelen uit AZ Oudenaarde
Dokter hematoloog Fostier uit O.L.Vr. Ziekenhuis Aalst
Dokter Kympers in de dienst Palliatieve zorg te Ronse.
In niet mindere mate danken we alle verpleegsters en verplegers die voor Anny zorgden in alle genoemde ziekenhuizen. Ik kan hun inzet niet genoeg loven en het is niet mogelijk hen voldoende in de figuurlijke bloemen te zetten.
En "last but not least" wil ik ook de mensen danken die in al die diensten en ook hier thuis zorgden voor de netheid. Ook daar zagen we een inzet die soms heel ver de normale dagtaak te boven ging !

Ik hoop dat ik niemand heb vergeten, zo ja, neem het me niet kwalijk !

We vertellen je geen plaats en geen datum van de begrafenis, om te voldoen aan de wetgeving en uit bezorgdheid dat we niet de oorzaak van  nieuwe ziektegevallen zijn. Mocht je toch horen waar en wanneer de begrafenis plaats heeft, en niet bij de persoonlijk uitgenodigden zijn, negeer het dan aub. We hadden het liever anders gehad, en we achten je echt niet minder dan de anderen ! Het spijt ons meer dan we kunnen zeggen dat we niet iedereen mogen uitnodigen.

Dit is het einde van een verhaal met enorme hoogten en diepe ravijnen...
We spraken van een mirakel tot diepe rouw.

We danken je voor je medeleven !

Neus, Keel en Oren...

Zoals ik reeds eerder heb verteld, bloedt de neus van Anny nog steeds... Gisteren is de specialist langs gekomen om te zien of er nog iets kon gedaan worden in de gegeven omstandigheden...

Men heeft de bloedklonters zoveel mogelijk uit de neus gezogen, niet volledig, om nieuwe kwetsuren/bloedingen te vermijden. Hij schreef ook een speciale zalf voor die dik in de neus moet aangebracht worden, en die ook zou helpen om het bloeden te vermijden/beperken...

Het is maar een klein, heel mager Anny'tje in dat grote ziekenhuisbed.

Els kwam ook eens langs om mama een bezoekje te brengen.

Het is niet leuk om op bezoek te komen, we weten niet alleen het einde van het verhaal, maar ze dommelt ook voortdurend weg. Je bent aan het praten en plots zie je haar ogen dichtgaan. De bezoeker stopt met praten en haast onmiddellijk doet ze de ogen weer open... "Ik slaap niet, ik doe maar eventjes mijn ogen toe..." en haast meteen gaan de ogen weer dicht en zakt haar hoofd wat schuin weg.

Wat is er erger, je levenspartner in één ogenblik verliezen, of heel langzaam?

Ik weet het niet.

Onze Koen was héél snel weg, niet in één ogenblik, maar in anderhalve dag... Dat was ook verschrikkelijk pijnlijk. (ook al omdat een kind verliezen iets heel ergs is, dat is een beetje tegen de verwachtingen in, de oudsten moeten eerst gaan)... Maar ik durf echt niet te zeggen wat erger is.

Bovendien is deze geschiedenis iets wat zich herhaalt. Toen ze op 9 mei vorig jaar in Aalst binnenging met leukemie, zagen we heel korte tijd nadien, een Anny liggen in dat grote bed, en hoorden we de dokter zeggen "Ze is in stervensgevaar !" We hoorden dit dag na dag na dag... Tot ze, naar de palliatieve in Ronse werd gebracht, om haar de kans te geven rustig te sterven. We kregen een haast miraculeuze genezing. Het mag gek klinken, maar ik kon, ik durfde haast niet te geloven wat mijn ogen zagen...

In plaats van de "normale" twee maanden die men mag verwachten bij deze verschrikkelijke ziekte, zitten we nu al boven de tien maanden.
We hebben in die tijd ook nog mooie en goede dagen gekend, maar het lijkt wel, in het geheel van deze geschiedenis dat die verdwijnen als 'faits divers"... Het is moeilijk dankbaar te blijven voor dit geschenk als dit einde er toch aan gebreid wordt.

Toch hou ik me dat - haast dagelijks - voor... We kregen 10 maand !

Ach, het is zo lastig, zo triest om je partner, waarmee je al meer dan 52 jaar gehuwd bent, zo te zien afzien. Want ook al heeft ze niet zoveel pijn (voorheen geen pijn, nu alleen in de mond door die vervelende hematomen)...

En iedere dag wandel ik door de kliniek, naar de Palliatieve...
Iedere dag zie ik die tientallen mensen liggen in zo'n ziekenhuisbed (gek, maar heel veel mensen lijken liever een open deur te hebben - dan zien ze nog iets...)
Iedere dag lees ik die borden met richtlijnen over het Coronavirus.

... Iedere dag flaneer (?!!) ik door de zieken, die zitten aan te schuiven om de verwijzing naar dokter X, Y of Z te krijgen...

Alles net of er is geen Corona.

Net of er zijn geen echt zieke mensen, en zeker geen stervenden.

De poetsvrouw is ziek. Straks komt Veerle met mijn eten.
En dan weer naar het ziekenhuis...
djudedju

Ik ben moe. Ik slaap haast niet.

Hematomen

Een van de zaken die de ziekte zichtbaar maken, zijn de hematomen, de blauwe plekken in 't schoon Vlaams... Eigenlijk bijna zwarte vlekken, en zowat overal waar iemand haar heeft vastgenomen, een inspuiting heeft gegeven, bloed heeft getrokken...

Nu heeft ze ook blauwe plekken op haar tong... Heel haar tong staat vol met blauwe vlekken van zo'n 6 à 8 mm doormeter, en die doen pijn. Men heeft nu een product laten bereiden die haar mond wat zal verdoven... zodat ze ook iets makkelijker nog wat kan eten.

Vandaag, woensdag 11 maart, komt ook nog eens de neus-Keel...specialist langs, om te kijken of er nog iets kan gedaan worden aan de neusbloedingen. In oudenaarde deden ze dat en dat heeft toch enkele dagen geholpen. Ze gaan ook kijken of er niet opnieuw een bloedklonter in de keel gevormd wordt...

Dit zegt me dat we nog enkele dagen krijgen, ik denk niet dat men dit alles zou doen als het een kwestie is van één of twee dagen...

Heel die situatie overheerst je leven, tot in het absurde !
De mazout staat goedkoop, en mijn tank is bijna leeg, dus bestel ik ook mazout. Ze kunnen niet leveren in de eerste veertien dagen (door de prijsvermindering koopt iedereen NU mazout)... Ik dring aan, en leg uit dat ik dan wellicht niet rechtstreeks zal kunnen betalen, want in ons Belgiekske worden de bankrekeningen geblokkeerd bij het overlijden van een van de partners... Kwestie van zeker te zijn hoeveel belastingen we zullen moeten betalen op de erfenis... djudedju.  Maar - gek genoeg - het helpt, ze komen nu vrijdag al... Money rules the World ...

Iedere dag de was mee brengen naar huis, Veerle doet dan de was, telkens zo vlug mogelijk, want de pyjama's gaan een gang... Minstens één iedere dag, maar meestal zijn er enkele meer, want er gebeuren in haar toestand, en ondanks de hulp van de verpleegsters nu en dan "ongelukjes"...
Gelukkig dat we zo steeds kunnen volgen, en dat ondanks de regen, alles makkelijk droog te krijgen is in mijn garage. (Wellicht mede door het feit dat het daar niet koud is, en goed droog, de C.V. staat daar immers ook in)

Vandaag moet ik onder de baan eens binnen wippen in de Delhaize te Schorisse (onder de baan), om wat te kopen voor bij de boterham.

Misschien zie je dat niet zo, misschien is het eigenlijk ook niet echt zo, maar het voelt aan alsof alles onder het teken van die hospitalisatie staat.

Misschien even iets anders ? In de kamer bij Anny hangt ook zo'n fles aan de muur om de handen te ontsmetten. Plots kwam daar een werkman binnen, die deze fles vastmaakte, zodat men die niet meer kan afnemen. Het blijkt dat die flessen gewoon gestolen worden !!! Coronavirus als reden tot diefstal !  Ik vind het ergens grappig...

Zou gestolen goed ontsmetten ?

(Misschien de buitenkant, maar zeker niet de ziel zou de pastoor wellicht zeggen...)

Grappig.
Ik behoor tot de risicogroep, door leeftijd en door het feit dat ik haast jaarlijks een bronchitis heb... Maar ik denk er niet op om daarvoor ontsmettingsalcohol te gaan stelen...
Stelen lijkt me sowieso sociaal niet acceptabel.

Straks ga ik weer naar Ronse... met een bang hartje... want je ziet telkens weer de aftakeling.
Machteloos.
djudedju   

Geen pijn... ?

Gisteren schrok ik toen ik haar zag.
Je ziet ze zo achteruit gaan.
Ik zag, toen ik een kop koffie ging halen voor haar en voor mij, een verpleger. Ik vroeg hem wat hij van haar vond... " 't Gaat rap..." zei hij, en je zag ook in zijn ogen de pijn.

"'t Is een geluk dat ze geen pijn heeft !" ... ik knikte. Hij vertelde dat hij het haar regelmatig vroeg, maar dat ze blijft zeggen dat ze geen pijn heeft. Dat zegt ze ook tegen mij.

's Nachts blijkt ze zeer onrustig te zijn, en slaappillen helpen niet. Dat blijkt ook wel eens een symptoom te zijn van een naderend einde... De verpleger noemt het rusteloosheid. Dat klinkt mij wat eufemistisch in het oor... onrust lijkt me heel dichte familie van angst.

Lichamelijke angst.

Je voelt wellicht je lichaam stokken, en dat geeft wellicht een lijfelijke angst.
Zoals een verstuikte voet angst geeft om een stap te nemen, ook al is het genezen... Het lichaam reageert nog op de pijn in het geheugen.
Ik denk dat doodsangst ook zoiets is... iets onbestemds, een onbewust verweer...
Blijkbaar is dit meestal afwezig als het echt zo ver is.

Ze heeft geen pijn... Maar is dat op zich niet een vorm van pijn? Ik weet het niet. Ik denk het.

Als we praten heeft ze niet echt angst, ze vindt het vooral erg dat ze niet meer voor me zal kunnen zorgen. Ze vraagt hoe het met de kinderen is, met de kleinkinderen...Ook nu nog is dat haar eerste zorg en haar eerste gedacht.

Als ze moet gaan, laat het dan maar snel gaan, niet aftakelen tot de laatste drup bloed. En liefst in haar slaap, rustig, haast zonder overgang, van ademen naar... niets meer.

Gekke wensen heb ik.

Ik ga ze zo verschrikkelijk missen, maar ik zeg het haar niet, zeg dat het allemaal wel lukt, dat ik mijn plan trek, dank zij Veerle die zoveel komt helpen, en als ze eens niet kan, dan zoek ik wel een andere oplossing. In geval kan ik ook eten in de kliniek. Dat is allemaal geen probleem... Zeker niet in vergelijking met wat voor ons staat.

Ik heb verschillende bijbels gelezen en vergeleken, ik heb de Koran gelezen, de Baghadvita, Bahaï, Confucius, de Tao van Lao Tse.. en nog enkele. Ik heb bewondering voor de ene werkelijk vreedzame religie: het Jaïnisme... en voel me meest aangetrokken door het Boedhisme...
Door de vele werkelijk vastgestelde reïncarnaties geloof ik ook daar in, al hoop ik dat Anny, na al wat we hebben moeten doorstaan in ons leven, nu wel de eeuwige rust ontvangt, de verlossing uit de Samsara...

We weten het niet.
We hopen alleen.

Leven is energie, en energie kan niet verloren gaan. Beetje simpel ? Ja, maar ergens helpt het me.
Ze gaat niet weg
Ze blijft een deel uitmaken van mij, de kinderen, de kleinkinderen... lijfelijk en geestelijk.

Ik zit nu al inwendig tegen haar te praten, haast meer dan toen we hier rustig in de zetel bij elkaar zaten.

Ergens - dat klinkt cru - ben ik geestelijk al bezig afscheid te nemen, het afscheid voor te bereiden, me sterk te houden...
Gek ?

Slecht geslapen

Gisteren heeft Anny slecht geslapen, en ze was vlug moe. Er kwam ook nogal wat bezoek, en ook dat is uiteraard op zo'n moment wat vermoeiend, al leeft ze telkens op bij dat bezoek.
Het doet wellicht deugd eens andere mensen te zien, andere dingen te horen, en weg te kunnen denken van haar ziekte.

Ze heeft geen pijn, en dat is al veel, heel veel, maar het is niet alles. Ze weet ook heel goed waar we voorstaan, ze voelt zichzelf, en de hoop op nog een mirakel dat is nu wel heel klein. Vorige keer was het duidelijk voor haar dat ze zich beter en beter ging voelen, nu is dat er veel minder.

Gisteren, toen het bezoek weg was, kwamen de verpleegsters allemaal eens binnen. Een stuk of wat zagen haar voor het eerst terug na die eerste - haast miraculeuze - periode van vorig jaar, en ze kwamen allemaal goeiendag zeggen, haar haar bewonderen (ze had nog heel weinig haar toen ze daar vorige keer vertrok), en positief op haar inpraten.

De palliatieve afdeling, dat is een crème van een dienst. Je kunt nergens beter zijn in dergelijke omstandigheden.

Maar eigenlijk is zelfs dat een flauwe troost...

We hopen op nog zoveel mogelijk goede dagen...

Ik heb vannacht haast niet geslapen. Veel pijn. Ik had tegen Anny gezegd dat mijn pijn heel wat verminderd was, maar toen ik naar huis wilde gaan, raakte ik bijna niet tot aan mijn auto van de pijn. Rug, heupen... en dan slaap je niet, en dat is ook niet positief voor pijn, en wakker liggen, dat wil ook zeggen dat je ligt te prakkiseren en te dubben... Dat zal dan wel mijn deel zijn van dit proces.

We moeten vooruit, haar moed geven.

en zelf...
djudedju.

De goede invloed ?

Gisteren zag Anny er heel wat beter uit.
Het zal wel vooral te maken hebben met de verwijdering van die enorme bloedklonter uit haar keel, waardoor ze weer volop adem heeft en kan slikken (eten, drinken)... En wellicht ook door de verpleegsters van de palliatieve, die haar kennen van toen, en har een warm gevoel van welkom geven... Ook de twee zakken bloed en een zakje bloedplaatjes hebben nu hun invloed...

Dat allemaal maakt dat ze er veel beter uitziet dan de laatste week.

Die laatste week was verschrikkelijk zwaar...

Iemand die haast niet kan ademen, haast niet kan slikken, haast niet kan spreken en wellicht ook door de onderdruk die zo ontstaat in het oor, ook niet goed meer hoort... en dan ook nog diarree heeft. Diarree, zo zwart als een schoen, dus duidelijk ook dat is allemaal bloed...

Met andere woorden, iemand die van binnenuit aan het leegbloeden is.

Die haast niet meer kan stappen van flauwte.

Die ik telkens en telkens weer moet helpen om uit te kleden en weer aan te kleden op het toilet, die bijna iedere keer weer een nieuwe pamperbroek moet aankrijgen... dus alles uit om dat et kunnen hernieuwen en haar weer aan te kleden.

In het begin hadden we nog niet zo'n speciale pamper-broekjes, dan was het nog wat erger... Veerleke heeft hier gewassen dat het niet mooi meer was.

Dat allemaal was de reden dat het thuis niet meer kon.
Had ze geweest zoals nu, dan zou ik met plezier en liefde het nog wat verder hebben proberen vol te houden, maar ik kon niet meer... Ik ben al 25 jaar rugpatiënt, en bovenop kreeg ik nu nog te maken met enorme pijn in mijn heupen... (Ik heb geen tijd om dit nu eens te laten controleren ! Anny gaat voor, en dat doe ik met veel liefde !)

Bovendien, door weer een beetje normaler te kunnen leven, is ook de pijn in de heupen weer grotendeels weg. De rug nog niet, maar vannacht heb ik voor het eerst sedert lang weer behoorlijk geslapen. Ik ben maar één keer wakker georden, heb wat in een boek gelezen en ben dan weer ingeslapen tot 7 uur deze morgen (wat voor mij heel lang slapen is )...

Het lijkt er op dat de inwendige bloedingen en de neusbloedingen of momenteel gedaan zijn, of grotendeels gedaan zijn, ze krijgt andere medicatie om de diarree te stoppen... al mag ze dat niet te lang nemen, maar misschien zal de rust in het spijsverteringsstelsel ook daar goed doen.

De leukemie is terug...
Maar als ze kan leven zonder teveel pijn, zonder teveel ongemak, dan is dat al heel wat !

En wie weet, als we met zijn allen een kaars branden...
Wie weet krijgen we weer een wonder ?

Hoop
Hoop tegen beter weten in ?
Toch Hopen !
Een hele hoop hoop !
Leg het uwe er maar bij ... dank voor de steun en de vele blijken van sympathie !

Hoe gaat het ? Niet goed...

Op 17 december zijn we met Anny bij dokter Fostier geweest... Hij stelde vast dat er een herval was van de acute leukemie, en gaf nog een soort Chemo in pillen. Dit had tot gevolg dat er weer een verbetering kwam, en dat het leek dat Anny er opnieuw in geslaagd was het kwade kankerbeest te overwinnen...
 Het was van heel korte duur.
En nu is het zo erg, dat Anny opgenomen werd in de palliatieve te Ronse, voor de tweede keer. Ze weende toen ze daar aankwam, wel wetend waar we nu voorstaan.

Hoe lang we nog hebben ?

Geen idee...
een paar weken ? een paar dagen?

We zien wel.
We proberen zo vaak mogelijk bij haar te zijn.

Zelf zit ik met enorme rugpijn, ik ban al 25 jaar rugpatiënt, en een paar weken een doodzieke verzorgen, kleren af en aan doen, verse kleren bezorgen (ze heeft onder meer last van diarree tengevolge van het bloed dat in haar maag terecht komt.

Gisteren had ze bijna geen adem meer, ze kon haast niet slikken, haast niet praten.
Ze heeft voortdurend een bloedneus, niet zoals we een gewone bloedneus kennen, maar gestaag zachtjes lopen, naar de keelholte.

Men stuurde ons nog eens naar de neusspecialist, en die haalde uit de keelholte een bloedklonter, zo groot dat, als ik het in mijn hand zou nemen, ik mijn de hand niet meer kan sluiten. Groter dan een kippenei. Het zag er uit als een stuk lever.

Ik wist niet dat dit mogelijk was, dat dit bestond...

Geen wonder dat je dan geen adem hebt, niet meer kunt slikken, haast niet meer kunt praten...

Ze is ook enorm vermagerd (als je niet kunt eten, amper iets kunt drinken...) Als ik haar hielp bij het aankleden, dacht ik aan de foto van een oom die ooit in Buchenwald heeft gezeten..

djudedju

Waar heeft ze dit verdiend ?
Want Anny is een brave, echt waar, dat kun je overal vragen...
Het is zo lastig haar zo te zien, hoe lastig moet het dan niet voor haar zijn !

Brand maar een kaarsje voor haar !
Dank

Mooie liedjes...

Sinds enkele dagen voelde Anny zich minder goed.  Toen ik voelde dat ze niet gerust was, zijn we maandag meteen naar de dokter gegaan om opnieuw een bloedonderzoek te laten doen...
Dezelfde avond hadden we de uitslag, en het was niet goed.
De leukemie is terug.

Gisteren mochten we meteen bij de specialist in Aalst, die ons alles heeft uitgelegd, en ons enkele medicamenten heeft voorgeschreven om de toestand wat dragelijker te maken.
Hij heeft er ook voor gezorgd, dat, zodra Anny niet meer thuis kan wonen (trappen en dergelijke), ze meteen naar de Palliatieve afdeling in Ronse kan. Desnoods gaan ze haar daar tijdelijk in een "bufferkamer" leggen.

We hebben dus vijf maanden cadeau gekregen op een voor de dokters onverklaarbare manier, maar nu is het dus gedaan. Er is geen behandeling meer mogelijk. Ze kan de zware behandeling met die zware chemo echt niet meer aan. Ze was daar de vorige keer bijna aan dood gegaan. Een paar weken kreeg ik telkens van de dokter te horen dat ze in stervensgevaar was... Ze werd toen al afgeschreven en verwezen naar de Palliatieve om er te sterven, maar kwam er wonderbaarlijk bovenop...

De specialist heeft ons dan al verwittigd dat de kans op een hervallen héél groot was, maar je wil dit niet geloven, je ziet ze met reuzenstappen vooruitgaan...

Waren die vijf maanden nu een goede zaak ? Ongetwijfeld ! We hebben nog vijf goede maanden gehad, samen en met heel wat vrienden en kennissen die ons kwamen bezoeken... Maar dat maakt het nu niet lichter.

We staan weer voor het verdict palliatieve... er is dus (weer) geen hoop meer, en nu is er geen restje van de chemo die wellicht, geheel onverwacht, een wonder veroorzaakte.

We durven niet hopen op een tweede wonder, want er is geen behandeling meer mogelijk.

We staan weer voor een periode waar je weet dat je je bezig bent de berg af te gaan, naar de dood.
Die vijf maand maakt het niet minder lastig.
En ook de ervaring maakt het niet minder lastig.

We zijn nog bezig met de nabehandeling van de cataract-operatie... Gisteren zei Anny, toen ik druppels in haar oog moest doen: "We hadden dat beter niet gedaan"... Maar we dachten toen niet aan dat zwaard van Damocles die daar hing...

Sterk zijn.
Twee stomme kleine woordjes
sterk zijn

djudedju

Het oog wil ook wat...

Het leven gaat door.
Al slaap ik niet echt door, al schrik ik regelmatig wakker, al vrees ik ieder maandelijks onderzoek, al kan ik het niet laten te vertellen over het wonder dat ons ten deel viel...ik vrees nog steeds dat het niet blijft duren.
Ik weet het wel, dat moet slijten, maar al weet ik dat, al besef ik het, ik blijf met die vrees zitten. Stel dat het ondenkbare toch gebeurt... Wat dan ? Terug die verschrikkelijke lijdensweg voor Anny aangaan ? Terug de pijn (die zelfs nu nog steeds niet helemaal is verdwenen) in gaan?

Nu we zelf de chemo hebben gevoeld... Nog eens die keuze maken?
Ik weet het niet, echt niet. Ik zou de keuze aan Anny laten, zonder enig protest, want zij weet waarover het gaat...aan den lijve... zoals men zegt.

Maar ondertussen gaan we door met ons leven.
Zijn blij dat we wakker worden en er nog zijn.

Samen

Iets wat we een hele verschrikkelijke tijd niet meer hadden verwacht.

Misschien klinkt het wat raar, maar we kunnen heel die historie, met zijn pijnen en zijn vreugde, niet van ons afzetten. Het overheerst nog steeds ons leven. Ook al denk ik steeds weer dat we er over heen zijn, na vijf minuten zit je weer daar. In die rollercoaster van gevoelens.

Wie de blog helemaal heeft gevolgd, weet dat we de leukemie op het spoor kwamen door een bloedonderzoek voor een simpele operatie aan het oog, voor cataract...

Ondertussen is deze operatie nu ook achter de rug. Voor wie het nog niet niet heeft mee gemaakt: Anny zegt dat het pijnloos is, dat het nadien enkele uren wat prikt, maar ook niet erg, en nadien je alleen verwondert bent dat je weer zo goed ziet, veel beter dan vroeger, zelfs beter dan voor die kwaal begon, of voor je merkte dat je die kwaal begon te krijgen...

We zijn nu al twee keer naar de oogarts gegaan, om te kijken of alles in orde is, en moeten wellicht nog een keer of wat gaan, en dan zal ze een nieuwe bril mogen kopen, alleen voor dichtbij, want ver ziet ze nu als de beste !

Iedere dag moet ik nu 4 keer twee soorten druppeltjes in haar oog doen, en 's avonds voor het slapen gaan een "schelp" voor haar ogen bevestigen, zodat ze niet in haar slaap aan het oog zou "krabben"...
(De ingeplante lens zou kunnen verschuiven !!!).

Je ziet alles gaat goed.
We mogen niet klagen.

... maar we durven vooral niet stoefen...
Gek.

Gisteren keek ik nog eens naar de foto's die ik maakte toen ze die lange tijd in de diverse hospitalen verkeerde...
djudedju
Ik zou het eens willen vergeten


voor één dag...
(om te beginnen)

Oef !

Vanmorgen gingen we naar de begrafenis van een goede kennis...

Toen we op de weg terug waren, zei ik tegen Anny, dat ik stilaan het gevoel heb dat "het" eindelijk wat verwerkt is. Anny knikte "Bij mij ook"...
Dat is de reden van die "Oef !"...

Maar het feit dat we dat zeggen, dat menen te voelen, daar aan denken, bewijst eigenlijk dat we nog niet helemaal die gevoelens hebben verwerkt.

Maar we zijn eindelijk op de goede weg, het overheerst ons dagdagelijkse zijn niet meer, we zijn eindelijk weer op weg naar een normale situatie. Het was natuurlijk allemaal heel belastend: horen dat je vrouw heel binnenkort zal overlijden, het gesprek met haar over wat ze wenst als begrafenis, de dagelijkse "bedevaart" naar het hospitaal, de verwijzing naar de palliatieve afdeling... Het weegt zwaar op een mens, zowel bij Anny die rechtstreeks getroffen was door de ziekte, door de uitspraak, als bij mij, die alle verdriet aan de kant moest schuiven om normaal te blijven spreken, zelfs over zo'n verschrikkelijke onderwerpen.  Sommige mensen vonden wellicht dat ik het precies niet door had... Vergeet het maar, maar ik wilde en wil nog steeds gewoon zijn, gewoon doen, houvast bieden... hoe moeilijk dat ook is.

Maar het raakt - eindelijk - wat meer op de achtergrond. Tot enkele dagen terug was dit nog alles-overheersend. De soep eten en zien dat Anny er de croutons bij zet, de smaak van het eten, 's nachts naar haar adem luisteren...

Och, het is gek. Ik weet het wel.

Maar vier en een halve maand zat ze in het ziekenhuis, dan de palliatieve afdeling en dan de laatste veertien dagen in de revalidatie...

Iedere dokter reageert vol verbazing, kan het moeilijk geloven.
Alleen zij die betrokken waren moeten het wel geloven, en staan verbaasd en geloven hun eigen ogen niet.

Het is voor hen een wonder, wat wil je dan van ons?
Er zijn nog wat zaken die ons dagelijks herinneren aan die periode: haar korte hoofdhaar, het feit dat dit haar plots weer veel zwarter is en haast geen grijs meer vertoont, en nu haar vingernagels allemaal uitgevallen zijn, en ze bijna alles weer kan doen zonder zichzelf te bezeren, zijn haar teennagels nu aan het uitgroeien...

Maar dat laatste is veel minder erg dan je vingernagels...

Vandaag zei ze dat haar mond ook wat minder pijnlijk is...
Alleen nog wat kleine zaken, die nu groot lijken, omdat er anders niets meer is. Gelukkig maar !

Maar het kaarsje blijft brandend, nu niet meer voor ons, maar voor anderen, in de familie, in de vriendenkring... Er zijn er wel altijd die je kent en die deze verschrikkelijke ziekte hebben...

Hopen maar ! Je ziet wel, wonderen zijn de wereld niet uit !