donderdag, januari 08, 2015

Persvrijheid

De aanslag op Charlie Hebdo doet ons (weer eens) nadenken over persvrijheid, en dus over vrijheid en democratie in het algemeen.

Laat mij beginnen met te zeggen dat ik niet heb tegen de Islam, het Katholicisme, het Joodse geloof, de Mormonen, de Shintoïsten, de Boeddhisten, de Jaïnisten, de Wicca, de atheïsten, de agnosten of welke religie of overtuiging dan ook.
Ik heb voor allen eerbied.

Ik heb wel iets tegen mensen die wel iets hebben tegen anderen.

Of die anderen nu een geloofsgroep, een politieke groep, een filosofische groep of wat dan ook vertegenwoordigen.
Ik heb iets tegen mensen die een kastensysteem in leven roepen of in leven houden, ik heb iets tegen mensen die pogen de ene klasse te verheffen boven de andere klasse(n). (Dus ook tegen de rechts-liberale politici die duidelijk een bepaalde klasse willen verheffen boven de anderen)

Kortom; ik ben voor begrip en eerbied van iedereen voor iedereen.

En daar kan precies het schoentje toch een beetje wringen...
Want begrip en eerbied voor iedereen, dat kan soms wel een beetje in botsing komen met de vrijheid, de ultieme vrijheid.
Ik ga niet gaan beweren dat we geen mopjes of cartoons kunnen of mogen tekenen over religies of filosofieën, maar soms heb ik toch het gevoel dat sommige van die cartoons, sommige van die teksten wellicht voor een deel van de mensheid als kwetsend wordt ervaren.

Naar mijn gevoel kun je daar op twee manieren op reageren: het negeren of in de clinch gaan met de tekenaar en de uitgever. Maar nooit kan terrorisme, doodslag, bedreiging een antwoord zijn.

Laatst zag ik een cartoon, met Maria die de kleine Jezus een bad wou geven, maar Jezus bleef op het water staan... Ik vond dat leuk, maar ik vraag me af, of mijn ouders, 50 jaar geleden, zouden kunnen lachen hebben met dergelijke tekeningen...

Ik wil maar zeggen, dat wij in het Westen, de zaken veel soepeler bekijken dan een halve eeuw terug. Dit is langzaam gegroeid. We nemen het geloof niet meer zo letterlijk, maar meer naar de geest, en dus kan men met de letters wel eens lachen, zonder de geest te kwetsen. Maar ik weet dat er nu nog steeds bepaalde groepen zijn die zich vastklampen aan de letterlijke tekst, en zelfs niet aanvaarden dat er een moderne vertaling komt.

In het geval van Charlie Hebdo hebben we te maken met de Islam, een geloof dat stelt dat de tekst onveranderlijk moet blijven en zelfs niet vertaald mag worden (of tenminste dat de vertaling geen wettelijke draagkracht heeft). De tekst moet letter voor letter, woord voor woord behouden blijven in de oorspronkelijke versie.

Ik denk dat de mensen in die landen, en de manier waarop het geloof daar wordt beleven, de geschiedenis van onderdrukking en noem maar op, niet meteen van aard zijn om vlug over te schakelen van de letter naar de geest van de tekst. Kijk maar eens naar de (her-)invoering van de lijfstraffen zoals vermeld in de Koran en de heilige teksten.

Het verwondert mij dan ook niet, dat een dergelijke aanslag net van mensen uit die religie komt. Als je echter kijkt naar de meerderheid van de moslims die hier al drie, vier generaties leven in het Westen, dan kun je vaststellen dat ook bij hen er een verschuiving bezig is van de letter naar de geest. Ik noem dit een rijpingsproces, maar wie behoort tot de anderen, de letterlijken, die vindt dat een afzwakking...

Charlie Hebdo is een Westers blad, die uitgegeven wordt door en voor westerlingen. Voor de gewone lezer zijn die teksten en karikaturen dan ook niet echt kwetsend. Maar voor de moslim die heel strikt aan de letter houdt, is het dat wel.

Eigenlijk kom ik steeds weer op dezelfde conclusie... Niet het geloof is verkeerd, maar de manier waarop het wordt gedirigeerd. Zelfs als de imam het heel goed meent, moet hij beseffen dat hij leeft in een wereld waar niet alleen moslims wonen, meer zelfs, een wereld waar niet alleen moslims wonen die zo strikt aan de letter vasthouden.

We moeten opteren voor een maatschappij van verdraagzaamheid, begrip voor iedereen. Dat alleen is een werkelijke optie.
Als een religie zo nodig zieltjes wil winnen, dan kan en mag dit niet met geweld, met dwang, met repressie !
Er is maar een manier die aanvaardbaar is voor iedereen: door hun geloof op zo'n manier uit te dragen, dat iedereen ze beter vind. Dan wordt die religie "besmettelijk"...

En dan zul je vaststellen dat het niet de tekst is, maar de geest die uiteindelijk besmettelijk is.

dat is logica.

En zolang we daar niet aan toe zijn, zing ik met John Lennon "Imagine"... (zie blog hieronder)

tot de volgende ?
 

2 opmerkingen:

Woelmuizenier zei

Sinds enige tijd twijfel ik er aan of dergelijke aanslagen überhaupt iets met religie te doen hebben. Sommige religies kunnen dan wel radikaal zijn, daarom vermoordt men geen niet-gelovigen. Ook de kruistochten stonden in het teken van het 'ware' geloof. In feite gaat het uiteindelijk om macht, gemaskerd met een religieuze vlag. De middelen daartoe zijn hersenspoeling, intimidatie en tenslotte moord, in vele gevallen ondersteund door skrupuleuse geldschieters en profijtzoekers. Een ware gelovige mens kan zich beledigd en gekwetst voelen maar zal daarom geen moordenaar worden. Dominantie en slavernij leiden tot destructie. Diversiteit en pluraliteit zijn de sleutelwoorden tot groei en voorspoed.

Woelmuizenier zei

M.b.t. Charlie-Hebdo/Hara-Kiri en andere vormen van satire: satire is niet gelijk aan iemand uitlachen. Satire is een soort (inderdaad soms zelfs wrange) humor waarmee men het publiek probeert bewust te maken omtrent bedenkelijke toestanden.