maandag, augustus 25, 2014

Huisgoden

Wie zich zijn geschiedenislessen herinnert, of boeken las over Chinese of Japanse gezinnen of iets dergelijks, zal zich ongetwijfeld nog herinneren dat men in heel wat diverse culturen huisgoden had, meestal met een huisaltaar waar ze vereerd werden.
Huisgoden horen thuis in religies waar ze meer dan één god vereren, althans, dat lijkt de stelregel...
Maar als ik hier in veel huizen binnen kom, dan kan ik mij niet ontdoen van de gedachte dat men hier, in ons katholieke Vlaanderen toch ook bezighoudt met het uitbouwen van huisaltaren...
Meestal is het niet zo, dat het beperkt blijft tot één plaats, één altaar, nee, in on Vlaanderland vind je veelal op zowat iedere schoorsteen een kruisbeeld, maar veelal vind je er ook een of enkele heiligenbeelden. Er is een tijd geweest waar die beelden precies aan het verdwijnen waren, samen met het verschijnsel van processies en bedevaarten... Maar de laatste tijd lijkt er een revival aan de gang, men verkoopt weer meer heiligenbeelden, kruisbeelden die ook al aan het verdwijnen waren komen terug, en de bedevaartplaatsen kennen weer een stijgend succes... Wanneer begint men weer aan de processies rond de kerk? Maar nee, dat laatste zie ik niet zo meteen gebeuren, want het aantal trouwe kerkgangers is nog niet aan revival toe...

Als ik denk aan ons moeder (Hoe ouder ik word, hoe vaker ik terugdenk aan pa en ma !), dan herinner ik me dat ze, toen de teruggang van het aantal kerkgangers nog maar amper merkbaar was, zei dat ze wel allemaal zouden terug komen gekropen, op hun blote knieën, als het weer oorlog werd...

Ik denk dat ze gelijk heeft... In nood zoekt de mens hulp, en God is een klassieke bron van hulp en rust.

Maar terug naar het Vlaanderen van nu... We zien in ons Vlaanderland tegenwoordig dat niet alleen het Kruis, en een of enkele heiligenbeelden de schoorsteen sieren, maar veelal zie je er ook een Boeddha, of een Visjnu of Ganesha of zoiets staan... Die staan er meestal niet uit godsdienstige redenen, maar omwille van het exotische aspect, het feit dat het een beetje mode is, het feit dat men ze mooi vindt...

Ik behoor niet tot het klassieke beeld van de Vlaming... In mijn huis hangen heel wat kruisbeelden, maar de meeste hangen er vooral omdat ik ze mooi vind... Er staan ook hier en daar heiligenbeelden, Heilige Families, en massa's exotische goden en godinnen... Die staan er allemaal alleen omdat ze mooi zijn. Aan het kruis en de heiligenbeelden hangt nog een beetje devotie vast, maar toch zoek ik dat meestal te combineren met wat ik mooi vind.

Voor mij is een beeld gewoon een beeld, in plaaster, hout, steen, brons of wat dan ook. Ik heb er geen religieuze binding mee. Op dat stuk hoor ik wellicht eerder thuis in de vleugel van de protestantse kristenen... Voor mij is een beeld een zielloos stuk materie. Ze staan hier dus alleen omdat ik ze graag zie, mooi vind. En je kunt er Boeddha vinden naast een Lievevrouwenbeeldje, en een fetisj uit donker Afrika, vol stukken ijzer en met op de buik een doosje vol tovermiddelen...

Ik ga dikwijls kerken binnen, waarbij ik eerst de kunst, het mooie ga opzoeken, en soms, nadien als de sfeer me daar echt toe roept, ook om eens te mediteren...  De ene kerk is ook op dat gebied de andere niet. Er zijn kerken die nopen tot bidden, er zijn kerken die je op alles doen denken uitgezonderd meditatie... Maar eigenlijk kun je dat van iedere ruimte zeggen. Ooit liep ik quasi alleen in een oud operagebouw, half verlicht met daar heel ver, op het toneel een lichtje dat haast onzichtbaar door een gaatje in de zware gordijnen piepte... Ik kreeg er een wonder gevoel van iets wat welhaast devotie kan heten...

Ook in een bos, tussen de rijzige stammen van oude beuken, voel ik soms iets religieus mijn gedachten binnen sluipen... Ik wil maar zeggen, de sfeer, het aan voelen van een sfeer bezorgt me meer religieuze gevoelens dan een overdadig versierde kerk...

Ik heb een huis waar meer goden staan dan in de meeste huizen die ik ken, maar voor mij zijn dat alleen maar beelden... Ik heb nog nooit iets van meditatie ervaren bij een van die prachtige Afrikaanse beelden... Ik voel er geen magie, geen religie, maar ik kan wel de liefde voelen waarmee de beeldhouwer zijn kunnen in het werk heeft gestoken.

Voor mij kan mediteren overal, op elk moment...
Je hoeft er geen speciale ruimte voor, je moet alleen jezelf een moment weten af te zonderen in je eigen zelf, je wereld terug te brengen tot één punt. En voor mij komt dat meestal op plaatsen waar ik onder de indruk kom van iets wat voor mij "groots" is...  In Saint Omer in Frans Vlaanderen staat een oude kerk, een ruïne haast, zonder deuren, ramen... Maar net daardoor rest alleen de prachtige gotiek, rijzig, ijl en ik voel daar mezelf haast verdwijnen in een ...niets. Daar ontroert een ruïne me zo erg, dat ik werkelijk een religieuze ervaring heb.
... in een ruïne...

Je ziet maar, misschien is dat "je klein voelen" te vinden in een barokke tempel, of  gewoon onder een brug waar auto's boven je voorbij razen, onzichtbaar...

Ik denk dat het religieuze ervaren voor iedereen anders is... Maar ik vind dat die momenten van verdwijnen binnen jezelf, heerlijk zijn. Ik wens het je toe !

tot de volgende ?

Geen opmerkingen: