donderdag, december 05, 2013

Hoe zeere rijzen ze...

English: Guido Gezelle, picture taken from old...
English: Guido Gezelle, picture taken from old photo (19th century) in my personal possession, of unknown origine (Photo credit: Wikipedia)
de zieke zomerblaren... schreef Gezelle in een van zijn vele gedichten. En terwijl ik hier naar mijn scherm kijk, zie ik in de hoek van mijn oog de blaren van mijn linde naar de grond dwarrelen.
Er is niet echt veel wind, maar het is vooral het feit dat het al een paar keer gevroren heeft. Alle bladeren zijn geel, soms met nog een schijn van groen, en hier en daar wat bruine plekken.

Vandaag zijn we 5 december, en zoals steeds is de linde een van de bomen die het langst de bladeren houden. Maar nu vallen ze zeere...

Gezelle is wellicht onze grootste dichter, die schreef in het West Vlaams, en die het zoetgevooisde van die taal wonderwel wist weer te geven. Het is gek, maar ergens vind ik dialect altijd warmer dan het nette Nederlands

Ik kreeg van mijn zuster een boekje met daarin hele teksten in het Oostends... En tot mijn verbazing en verbijstering stel ik vast dat we (Anny en ik) al een heleboel van die typische woorden vergeten zijn, of dat we ze nooit meer gebruiken. Onder elkaar spreken we steeds West Vlaams, maar nu zie ik dus dat dit niet echt meer waar is ! Blijkbaar zijn er heel wat woorden uit het Oudenaards ongeweten onze taal ingeslopen. Het is al hoogst zelden dat we spreken van de achterkeuken, we hebben het steevast gewoon over de keuken. En het woord sjhuttelkot, dat was ik eigenlijk helemaal vergeten (Schotelhok). Iets wat gewoon de plaats aanduidt waar de pompsteen staan.

Ik was ook vergeten hoe plat mijn moedertaal soms wel was... Ook al mochten we dat thuis niet gebruiken, we kenden het wel van in de school en van op straat... Maar heel wat van die uitdrukkingen herinner ik me niet. Ik ben ze vergeten, of ik heb ze nooit gekend. Nu, ergens is dat niet helemaal te verwonderen, want thuis sprak men eigenlijk geen Oostends, maar een taal die doorspekt was met het Nieuwpoorts. Nieuwpoort ligt maar 17 km van Oostende, maar toch verschilt de taal er erg met het Oostends. Het echte Ostèns, dat was de tale van de visschers, de taal die je hoorde  op het visserskwartier en op de Opex.

Waar wij bij mist "geen hand voor onze ogen zagen", zegt de echte platte Ostendenoare " 'k zien gin lul verre"...

"t Is were wér e wirtsje ewo !" is het Ostends voor "Wat een weer !"
Geef toe dat het leuker klinkt in het dialect...

En ik schrijf nu over het Ostends, maar eigenlijk kun je dat over alle dialecten. En ieder dialect is onvervreemdbaar. Je kunt het niet meer leren als je de kindsheid bent ontgroeid. Je familie zal wel zeggen dat je helemaal je eigen taal vergeten bent, en nu helemaal ... praat, maar als je dan met de buren praat, die echt van daar zijn, geboren en getogen, dan horen ze meteen dat je uit een andere streek komt.

Het is zo erg, dat soms een verklaring moet vragen, omdat je een woord of een uitdrukking niet snapt.
Maar ik kon me niet indenken dat ik moeite zou hebben om mijn eigen moerstaal te lezen, en soms om het te begrijpen. Dat ik eventjes moest spieken en naar de "vertaling" kijken, om te weten waar het over ging, en het dan te ontcijferen...

Het grootste wonder is wel dat men op een of andere manier is gekomen tot een nette taal, tot een algemene taal, tot wat we ABN noemen. En ook al lijkt het soms wat dichter bij het Nederlands dan bij ons Vlaams, helemaal waar is dat niet. We kunnen dat vaststellen als we naar de Nederlandse TV kijken, dan horen we dat zij onze gemeenschappelijke taal niet alleen iets anders uitspreken, maar ook veelal een andere woordenschat hebben.
En toch is het één taal, en begrijpen we elkaar zonder moeite. Zelfs al verstaan wij het, en begrijpen zij het.

We hebben een rijke taal, wellicht mede door die verschillen, waar we twee of meer woorden hebben om hetzelfde te zeggen. 
Taal is heerlijk...

Zonder taal is er geen mensdom !
Als er één zaak is die ons tot mens maakt, dan is het wel de taal en het vermogen dit niet alleen te spreken maar ook nog op te schrijven. Taal is het voertuig waarmee de beschaving vooruit rolt !

tot de volgende ?
Enhanced by Zemanta

Geen opmerkingen: