vrijdag, september 04, 2009

't rint ('t regent)

Double flowered CamelliaImage via Wikipedia

Of om het Westfluutse zinnetje volledig te zeggen: "De ruute is gebrok'n en os 't rint, rint er in" waarbij dat laatste stukje moet klinken als: rinterin....
Voor anderstaligen: De ruit is gebroken en als het regent, regent het er in...

Eindelijk! Valt niet vaak voor dat ik de regen verwelkom, maar nu mag het een beetje regenen, want het is potdorie meer dan droog! Pas op, 't moet niet te lang duren ook hé, justekes genoeg om weer alles eens te laten drinken en groeien. En dan mag het weer een periode goed weer zijn, kan ik weer gaan vissen. Oh ja, eergisteren ben ik ook geweest, met mijn nieuwe hengel wel honderd vissen, pardon viskes gevangen...

Maar het regent niet alleen, 't ook een vest kouder! Voor het eerst sinds maanden was het vannacht eens echt fris in onze slaapkamer, zo fris dat ik het rolluik zelfs helemaal naar beneden deed, zodat de wind nog enkel en alleen door de kleine reetjes aan de zijkanten kon blazen. Dat het koud was kon je ook zien aan onze hond, hij sliep heel de nacht in zijn mand, als het te warm is gaat hij op vloer voor het raam liggen, helemaal uitgestrekt. Nu in een bolleke in zijn mand.

Heb je al eens buiten gekeken naar het groen? Je ziet dat de zomer op zijn laatste benen loopt, het groen is niet meer dat frisse jeugdige groen, maar eerder een doffer, doodser groen, hier en daar doorbroken door een laatste pril blaadje. Ik heb je al gezegd dat er duizenden tinten zijn in het groen, maar ieder plant heeft blijkbaar ook nog eens verschillende tinten in aanbieding, gaande van het eerste prille, tot het bijna dode groen vlak voor het rijzen van de blaren.

Eigenlijk is er maar één seizoen dat ik haat als de pest, en dat is de tijd dat het groen weg is, de winterperiode, de periode van de (schijn)-dode natuur. Heel de rest van het jaar voel ik mij goed in het groen, en kan ik genieten van die ontelbaar vele tinten. Zelfs zonder bloemen is groen mooi, als er meerdere soorten bijeen staan. De herfst heeft ook wat charmes, maar dat is zo vergankelijk, zo vlug voorbij, zo wegterend terwijl je er op kijkt... In die perioden troost ik me dan met het groen van de hulst, de buks en de camelia die ik hier zie staan vlak voor mijn raam. En gek genoeg, ik zie ook graag het skelet staan van mijn klimhortensia tegen mijn gevel. Daar blijven heel de winter de vergeelde en verdroogde bloemen prijken op de houterige takken. Ieder jaar moet ik snoeien om mijn beeld van de metser vrij te houden, en om mijn voordeur niet te laten dichtgroeien. Sinds enige tijd geef ik extra veel aandacht aan mijn deurbel, sinds ik vaststelde dat bezoekers hem niet meer terugvonden tussen het struweel van de klimhortensia... Van mij mag gans mijn huis begroeid zijn, voel ik mij veilig in mijn nest tussen de takken. Maar ik moet de ramen en zo vrijhouden, zoniet leef ik straks in een donkere spelonk. Als het stopt met regenen moet ik weer eens noten gaan rapen, en ook eens de uitlopers van mijn Duitse Pijp van tussen de takken van mijn camelia halen. Ik heb gezien dat er weer honderden knoppen op staan om mij volgend voorjaar, al heel vroeg te pleizieren met die prachtige camelia's, roze, rode en witte... Die luiden ieder jaar weer in mijn tuin de lente in! Je ziet amper wat jong groen en een crocus, als de camelia al zijn bloemen opent met milde pracht.
Op de foto zie je een mooie rozerode camelia prijken, en dat is dan op het ogenblik dat er nog bijna niets anders bloeit! Een hele struik vol prachtige bloemen die wel iets weg hebben van grote rozen. Heerlijk!

Is het niet erg, dat dit regenweer, en die bijna dode zomerblaren mij meteen doen denken aan de winter en al doen hopen op de nieuwe lente? Sjongejonge, wat heb ik er erg van !

Vanmorgen zag ik op de TV Mac Ewen, de Australische Brakelaar en klassespurter, die al maanden en maanden thuiszit met de gevolgen van een beenbreuk bij een valpartij in de ronde van België... Hij had het over de koers op TV, "Je kunt nu alle dagen kijken naar de koers, het verveelt me!" Mij ook beste Mac Ewen, mij ook, ook al is het niet om dezelfde reden, het verveelt jou omdat je er niet bij kunt zijn, en mij verveelt het omdat het altijd maar koers is. Een mens krijgt er een slecht karakter van! Ik zit te hopen op grote valpartijen, dat is eens iets anders dan dat overloos pedalengetrap... Ze toonden gisteren nog eens beelden van die valpartij in de ronde van Spanje... in Luik (!!!). Ik zei tegen Anny: " Heb je het gezien? Die eerste fiets die viel, dat was recht op de man, er was zelfs geen bal omtrent!" Anny lachte omdat ze direct vatte dat ik op Witsel en co doelde...Maar het ligt een beetje op mijn maag... Nu zitten ze hemel en aarde te roepen over die kwade trap in de match Anderlecht-Standard, en men veroordeeld Witsel bijna tot de strop in een massale volkswoede. Blijkbaar is iedereen vergeten hoe De Bilde indertijd een andere speler in de vernieling stampte, (Ik meen zelfs dat er geen bal "omtrent" was, als mijn geheugen goed is?) Nadien speelde De Bilde weer vrolijk mee, en is nu nog steeds een vedette, met een aureooltje gekroond en gevraagd als fotomodel en televisievedette... Dus, Witsel, trek het je niet te erg aan, als je weer goed speelt, is alles je vergeven, zeker als je ook nog eens naar Anderlecht transfereert....
Nee, ik keur die manier van spelen niet goed, in tegendeel!, maar ik wijs maar eens over de vergankelijkheid van de mening van de massa... Vandaag een moordenaar, morgen een heilige...

Ach, wie was het ook weer die zei: " Of ze nu goed praten over mij, of kwaad, dat speelt geen rol, zolang ze maar praten over mij!" en hij had gelijk! In de media heeft het geen belang wat ze vertellen over je, het feit dat ze over je praten zet je in de belangstelling, en het enige wat de mensen zich na een tijdje nog herinneren is je naambekendheid. Zo kun je zelfs verkozen worden in de politiek... Hé Van Rossem ?

tot de volgende ?

donderdag, september 03, 2009

Clouseau

{{nl|Koen Wauters tijdens een concert in het s...Image via Wikipedia

Vanmorgen werd ik wakker van de wind. Niet dat het stormde, maar met de ramen open waaide het plots behoorlijk door onze kamer heen.

Bovendien voelde de wind frisjes aan! Vanmorgen kreeg ik dan ook van Anny de verwonderde vraag: "Heb je nu nog je korte broek aan?" Ik knikte, "Heb je het niet koud?" Ik schudde mijn hoofd. 's Morgens ben ik een man van veel woorden.

Nochtans had ik al iets gezegd (valt niet iedere morgen voor!), toen ik plots een hele kudde ganzen hoorde gakken. Ik zag een hele kudden Canadese ganzen die laag over ons huis in V-vorm overvlogen en ondertussen onder elkaar een heel concert hielden op de toon van Koentje Clouseau's Ik hou van België...

Dat was al Het thema op het nieuws, vanmorgen las ik het in het lang en in het breed in mijn elektronische krant op mijn pc... Wellicht kan het alleen in ons Absurdistan dat een liedje plots een politiek hot item wordt... Moet echt alles zo opgeklopt worden? Mag een mens niet meer voor zijn idee uitkomen? Moet het zeggen van je eigen idee meteen een aanslag genoemd worden op andere ideeën???

Ik ben een Vlaming, in hart en nieren, en daar ben ik een beetje fier op. Een beetje, want niet alles is om fier op te zijn... net zoals bij alle andere volkeren. Maar dat wil niet zeggen dat ik moet kwaad zijn op de Walen. Ik heb daar heel goeie vrienden! Ik denk dan ook dat Clouseau ergens gelijk heeft, en dat België al klein genoeg is, zonder dat we het moeten gaan in stukken kappen. Praten van een verenigd Europa, en ondertussen nog niet overeenkomen in je eigen landje?? Ik heb het al eerder gezegd, de enigen die dat echt willen zijn de politiekers, die eens te meer helemaal niet het volk vertegenwoordigen, maar alleen oog hebben voor hun eigen visie en vooral hun eigen job. En hoe meer stukken je maakt, hoe meer minister-presidenten en hoe meer regeringen je kunt maken... Een kat vindt er haar jongen niet meer in terug.

Men is ook voortdurend bezig de boel op te kloppen, en te wijzen op de verschuiving van geld uit Vlaanderen naar Wallonië... Ik denk dat binnen Vlaanderen de ene regio veel rijker is dan de andere, en dat in sommige streken sommige instellingen veel meer kosten dan in andere... Ik denk bv aan hospitalen die in sommige regio's met moeite de kop boven water houden, maar die men niet wil en kan sluiten omwille van de bereikbaarheid. In Wallonië met zijn gans ander type van bewoning zal dit wellicht nog meer het geval zijn, maar moeten we eerst de Walen daarvoor buitensmijten, en nadien de armere Vlaamse gewesten om met een klein deel heel rijken alleen voort te doen???

Ik zit dan ook op een wel heel slechte stoel, want door mijn langdurige ziekte kost ik veel, veel meer dan ik ooit kan opbrengen...maar met dit te schrijven bedenk ik dat ik al eerder dergelijke dingen hoorde... Was er niet zoiets in het Nationaal socialisme in Duitsland ook te horen???

Och ja, ik weet het wel in het verleden zijn er dingen gebeurd die net de andere richting uit gingen, en toen...maar is dat niet een van de eerste dingen die we onze kinderen willen aanleren dat we niet de fouten uit het verleden moeten blijven aan halen, dat we op een nieuwe lei moeten beginnen en zelf niet dezelfde fouten maken? Dat wraak een verkeerde reflex is?? Maar niet in de politiek ??? Daar mag je wel luid om wraak schreeuwen! Daar mag je steeds opnieuw en opnieuw dezelfde fouten maken!

Ik weet wel dat De rechtvaardigheid niet te verwezenlijken is, maar dat wil niet zeggen dat we het niet moeten betrachten! En kijk een goed, met open blik, naar de dingen die momenteel in onze maatschappij mislopen... en kijk eens dieper dan naar de uitwendige tekenen, dan zul je zien dat een heleboel van die dingen een basis van onrechtvaardigheid hebben, van ongelijkheid.

Vreemdelingen hebben door hun anderstaligheid een achterstand in de schoolse opleiding, en die achterstand leidt dan weer tot minderinteressante jobs, met wrevel en armoe ten gevolge. Daardoor voelen die zich in het verdomhoekje geplaatst, gaan samenhangen en samenscholen en reageren op die situatie door agressie... en dus zijn ze, door die agressie, allemaal slecht. Maar ook in onze eigen vlaamse bevolking zijn er mensen die minder goede scholing hebben, die daardoor ook in minder goede jobs terechtkomen, die daardoor in minder dure woonwijken terechtkomen, en dus zie steeds meer en meer dat die groepen jonge vreemdelingen niet meer puur uit vreemdelingen alleen bestaan, maar dat er ook van de onzen tussen zitten...die ook arm zijn, die zich ook in het verdomhoekje voelen...

Vreemdelingen? Nee, armoezaaiers! We leven in een maatschappij die steeds meer en meer eist van de mensen. Als ik kijk naar de schoolboeken van mijn kleinzoon, dan krijgen zij nu dingen die wij pas jaren later kregen... Alles moet in een steeds hoger tempo in die kinderhoofdjes gestampt worden, en wie niet mee is, valt uit de boot. Och we doen wel wat voor die groep, zij mogen de restjes van de handenarbeid doen. Maar natuurlijk betalen we ze dan niet zoveel! En natuurlijk komen ze dan in minder goede situaties terecht, en natuurlijk mag je de vorige alinea nu nog eens lezen, want daar zijn we weer aan toe!

En dat in ons eigen rijke Vlaanderland... Zie je al de volgende groep outcasts voor je ogen? Vroeger waren het de Joden, nu zijn het veeleer de uit de boot gevallenen.

Hoe komen we zo ver ? Hebben we echt nog niets geleerd uit het verleden?
Hier en daar zie je pogingen om een en ander weer recht te trekken, en dus treedt men wettelijk op tegen alle mogelijke vormen van discriminatie! Maar dat is slechts het symptoom! Als je de zaak wilt oplossen, dan moet je de ziekte zelf te lijf gaan, en niet de symptomen! Dat weet iedere dokter, dat weet ieder weldenkend mens, dus weet de politieker het niet... Want die ruikt goedkoop succes met het uitschreeuwen van aanklachten tegen de symptomen...

Ik ben geen fan van Clouseau, maar ik denk er sterk over dat ceedeetje te kopen, gewoon omdat het iets gezonder klinkt dan de politieke Walenbuiten-slogan...

djudedju... Wat baten TL's, schijnwerpers en brillen, als de politieke uilen niet zien en willen.

tot de volgende ?

woensdag, september 02, 2009

Verba volent, scripta manent...

The Rosetta Stone solved a particularly diffic...Image via Wikipedia

Vannacht lag ik eens te denken aan de genieën die oude geschriften weten te ontcijferen, en aan heel wat geschriften die wij nu nog steeds niet kunnen lezen.
De Egyptische hiëroglyphen hebben hun geheim zien ontraadselen door het vinden van de steen van Rosette. Op die steen stonden in drie talen dezelfde tekst, en dus kon men door vergelijking bepaalde zaken terugvinden.
Maar dat klinkt veel eenvoudiger dan het is!
Wij hebben een geschrift dat bestaat uit letters, uit klanken, ons alfabet.
Maar er zijn er heel wat die geschriften hebben waar er geen letters in voorkomen, maar woordtekens, die de functie hebben van klanktekens. Zo'n beetje te vergelijken met onze rebus.
Maar nog anderen hebben die zelfde tekens dan laten evolueren naar een engere klank, zodat samengestelde woorden heel wat makkelijker weren om te schrijven. Nog anderen schrijven geen klinkers, alleen de medeklinkers, zodat mus en mes net hetzelfde zijn, en alleen uit de contekst kunnen afgeleid worden (met überhaupt heel wat foutieve interpretaties voor gevolg)
Om het wat makkelijker te maken zijn er dien van boven naar beneden schrijven en links beginnen, maar er zijn er ook die van boven naar beneden schrijven maar dan rechts op het blad beginnen, en natuurlijk heb je dezelfde varianten die beneden beginnen en naar boven toe schrijven...
Wij schrijven van links naar rechts, maar er zijn er ook heel wat die van rechts naar links schrijven...En om het af te ronden, er zijn er ook die steeds voortschrijven, in een slangbeweging... Dus stel dat ik links begin, op het moment dat ik van regel verander, schrijf ik verder van rechts naar links, bij de nieuwe regel weer van links naar rechts. (Zo is het onder meer met het runenSchrift, ons eigen schrift voor de Romeinen ons anders leerden...en wat nog heel lang bleef bestaan, onder meer door een binding met het eigen geloof)

Je ziet, je moet eerst en vooral proberen te ontdekken welk soort geschrift het betreft, in welke richting het loopt, en dan nog proberen uit te vinden welke klanken door welke tekens gedekt worden... en dan moet je nog enig idee hebben van bepaalde tussentekens. Neem nu onze leestekens, punt, komma en zo, zit dat ook in die teksten en hoe zien die er uit en wat betekenen ze ? Er is immers een wezenlijk verschil tussen een vraagteken en een punt!

Bovendien is de zinsvorming ook al niet gelijk in de ene taal tegenover de andere. Denk bijvoorbeeld aan "ik zie je graag" tegenover "Je vous aime", om maar nog een bijkomende moeilijkheid vast te stellen. Nog veel moeilijker wordt dat allemaal als je de betreffende taal niet kent, of slechts vage vermoedens hebt, gebaseerd op wat dat volk nu nog spreekt (Wat wellicht heel anders is dan toen, denk aan het oude Nederlands in 'Hebbun olla vogala nestas" tegenover hoe we nu spreken....

Nee, ik denk niet dat ik geschikt zou zijn om mij hele dagen over die vreemde tekens te buigen en te pogen de sleutel te vinden... Ik buig in grote nederigheid voor die mensen !

Ik snap zelfs niet hoe ze, ondanks een steen van Rosette, er in slaagden de hiëroglyphen te ontraadselen, laat staan hoe ze dat doen met andere talen waarvan ze geen vergelijkende teksten bezitten.

En ik heb grote bewondering voor die anonieme uitvinder(s) van het gebruik van een alfabet, een letterschrift! Want dat was het eerste schrift waarmee men er in slaagde om verschillende talen met dezelfde tekens op papier te zetten, en leesbaar te blijven !

Ook werd het aanleren van het schrijven en lezen hierdoor plots veel makkelijker, met een zeer beperkt aantal tekens kon men zowat alles opschrijven en weer lezen. Heel wat makkelijker dan de talen die met woordklanktekens werken, zo zijn er in het Chinees honderden tekens! Leer dat maar eens ! (En dan spreek ik nog niet dat men de schrijfrichting in het Chinees op verschillende manieren beoefent, al naar gelang de soort van berichten!)

Door de uitvinding van het schrift was het niet alleen plots mogelijk om de kennis van de mens vast te leggen en door te geven, maar het betekende ook een doorbraak naar de handel toe, men kon schuldbrieven en dergelijke gaan opstellen en officiëel maken als handelsvoorwerp. Zonder schrift zouden wij helemaal niet zo ver staan, zoveel weten, als nu. En zonder de genieën die die hele vreemde talen wisten te ontcijferen, zouden we niet op de hoogte zijn van totaal andere denkwijzen dan de onze.

Taal is een fantastisch iets! Het is zowat de grootste verworvenheid van de mens!
En het vastleggen er van was wellicht minstens even belangrijk !

In den beginne is de taal het bezit geweest van een gespecialiseerde groep van de bevolking, in de meeste gevallen de priesterkaste en de handelaars. Later kwam er een groep bij die een beroep maakte van het lezen en schrijven om ten dienste te staan van hen die het niet konden (de grote meerderheid). Veelal waren dat ook mensen die behoorden tot de priester-groep, of van uit de handel kwamen, maar steeds meer en meer evolueerde dat tot een aparte stand van schrijvers.

Eén van de dingen die daarbij negatief werkten, was dat het hier in feite een soort vaklui waren, die hun werk uitvoerden, zonder zich een of ander af te vragen, en die zich soms vrijheden veroorloofden in de teksten, om fouten te verdoezelen. Zo stelt men vast dat bijvoorbeeld bijbelteksten nu en dan kleine veranderingen ondergingen, wellicht door de schrijver aangebracht, die liever de zin enigszins veranderde, dan een duur vel perkament te vernietigen omwille van een fout. Ik noem bewust de bijbel als voorbeeld, om dat dit een van de boeken is, waarvan exemplaren eeuwen en eeuwen werden bewaard en men dus die zaken kon opmerken door vergelijking van de teksten. Bovendien vond men nog meer van die wijzigingen door vergelijkingen met de teksten die men zo'n vijftig jaar geleden ontdekte in Israël... Maar die kleine wijzigingen zullen zich wellicht hebben voorgedaan in heel wat teksten.

Bovendien hebben wij ook al verschillende bronteksten, voortkomende van het feit dat veel van die oude teksten in feite vertalingen zijn van nog oudere teksten, uit talen die niet altijd juist geïnterpreteerd werden, of toch op zijn minst verschillend geïnterpreteerd... (Wat de Bijbel betreft, daar hebben wij net met een van die talen te maken, waar de klinker niet geschreven wordt, en waar muis, mes, mus allemaal identiek genoteerd staan.)

Dat is maar één van de redenen voor heel wat geschillen over teksten, want het gaat heus niet alleen over de bijbel! Ook over heel wat andere oude boeken bestaan dergelijke discussies. Het probleem met de bijbel is dat men dit als het woord van God beschouwd. Ergens heb ik dan begrip voor de Koran, waar men alleen maar de teksten in één taal als echt beschouwd, en al de rest als niet bindend.

Maar dan zijn we er nog niet, want taal evolueert! Overal, niet alleen bij ons. Maar uiteraard is het makkelijker voorbeelden te nemen die ons bekend zijn uit de eigen taal. Neem nu de feestdag van de onnozele kinderen, daar betekende het onnozel hetzelfde als wat wij nu onschuldig noemen. Maar onnozel heeft in de loop der tijden een héél andere betekenis gekregen. Als men de oude tekst dan ook letterlijk bekijkt, dan kan dat dus gewoon door het veranderde woordgebruik, een andere betekenis krijgen.

Dergelijke vertalingen of misinterpretaties hebben al heel wat onheil veroorzaakt, en heus niet alleen in godsdienstige teksten! En toch, als we alles bijeen nemen, kunnen wij niet anders dan bewondering hebben voor de uitvinding van het schrift, en de kans die dit ons biedt, ook al waren er nu en dan missprongen, meestal was dit de basis van veel vooruitgang.

En dan kwam er ook nog iets nieuws in de wereld, dank zij het schrift, onstonden er nieuwe vormen van kunst: de literatuur en de poëzie...

Het werk van de mensen die die heel oude geschriften ontcijferen, zijn dan ook mensen waar ik niet alleen vol bewondering naar opzie, maar die ons heel wat belangrijke dingen hebben terug bijgebracht!

Mij valt het dan ook niet moeilijk om de foutjes via vertaling en via schrijffouten te vergeven aan al die vele scribenten uit heden en verleden...De kern blijft.

en dat ik hier nu zit te bloggen, dat hebben wij te danken aan die mensen van filistijnse oorsprong die de basis legden voor ons alfabet... Nu noemen we dat de Palestijnen...ze lagen toen al voortdurend in de knoop met de hebreeuwen, en nu nog steeds... Niet alleen scripta manent, ruzies blijkbaar ook...

tot de volgende ?




dinsdag, september 01, 2009

eerste schooldag...

Adam and Eve by TitianImage via Wikipedia

De wegen zullen weer overvol zitten, je zult blijde gezichten zien, maar ook heel sippe.
Het is de eerste schooldag na een (veel te lange)vakantie.
De tweeling is nu ook naar de "grote" school, de ene naar St Lucas en de andere naar Den Einder. Dat alleen zal al een verandering zijn: niet meer samen zitten in dezelfde school!
Ewoud is door zijn herexamens gesukkeld en gaat het volgende jaar in, met alle leraars attent op hem neerkijkend, of hij wel alles geeft wat hij geven kan... en Lieselotte is de laatste die nog in de lagere school zit, maar ook dat duurt geen eeuwen meer...

Vanavond zullen er zijn die vies thuiskomen, en anderen misschien opgelucht, dat het al bij al minder erg is dan het leek vanuit dat vakantiestandpunt.

En mijn schoondochter, die zit ook weer op school... en zij zal het wellicht helemaal oneens zijn met mijn opmerking over dat veel te lange schoolverlof, want school dat is voor haar: werk!

Zij zal weer eens geconfronteerd worden met huilende kleuters en nog veel ambetantere en huilende ouders... Die kleintjes kun je nog troosten met een ferme knuffel en afleiden van het grote verdriet met wat blinkend en kleurig speelgoed, die grote labbekakken van ouders niet. Die zijn ontroostbaar fier dat hun kindje die eerste stapjes zet naar de school.

Vanaf dit jaar is het laatste jaar (het derde) van de kleuterklas ook behorend tot de schoolplicht. Geen kleuterklas gedaan, niet naar het eerste studiejaar.

En dat alles hebben we te danken aan ... Kareltje de Grote volgens de geschiedenisboekjes... Al van in het jaar 800 en een sjiek zitten onze kinderen dus in klassen te zuchten en te beven. Alhoewel, toendertijd zal dat nog wel een heel elitair gebeuren geweest zijn, en zal de school er alleen geweest zijn voor de gelukkigen, de machthebbers. Kareltje zelf is er nooit in geslaagd te leren schrijven.

Maar de werkelijke verplichte school voor iedereen heeft een echte grondverschuiving in de maatschappij veroorzaakt. Je kunt dit nu en dan nog eens vaststellen bij immigrantengezinnen! Ik heb meermaals meegemaakt dat er van die immigranten waren die hun zoon of dochter meebrachten om mee te luisteren en eventueel een en ander op te schrijven. Je zat dan soms met handen en voeten iets diets te maken aan een kind van 10 à 12 jaar oud, die dit dan ook nog eens moest vertalen voor papa.

Vroeger was dat een beroep! Veelal door een sukkelaar die wel knap van geest was, maar niet kon werken door zijn lichamelijke misvorming. Die had dan een jobke als schoenmaker of zo, maar vooral als scribent, schrijver voor de ongeletterde dorpsgenoten. Werd er iemand naar het gemeentehuis geroepen door de Champetter, dan ging de schoenmaker mee, als een soort waarborg tegen de willekeur van de machtigen.

Ik heb op mijn bureel nu en dan nog van die analfabeten gekregen, en dat waren heus niet altijd immigranten, er waren ook brave tjoolders bij van hier, die om God weet welke reden er nooit ingeslaagd waren te leren lezen en schrijven. Sommigen hadden dan wel geleerd om hun naam te zetten, maar meer zat er niet in... Als er dan een formulier moest ondertekend worden, voorafgegaan door "gelezen en goedgekeurd", dan moest ik dat heel netjes voorschrijven, of soms zelf schrijven, wat wettelijk eigenlijk niet juist was...Maar je kon die mensen toch niet in de wind zetten?

Ik vroeg me dikwijls af hoe dikwijls dergelijke mensen al bedrogen waren... Soms kreeg je ook te maken met de naweeën van je beroep bij dergelijke mensen, als je eens had bewezen dat je de zaak in orde had gebracht, dan kwamen ze met alles en nog wat bij je, die helemaal niets met het werk te maken had, maar die er op die manier toch ging bijhoren. Veel van die mensen waren helemaal niet dom, in tegendeel, hadden een pak van dat gezonde boerenverstand te veel bij wijze van spreken, maar hadden om een of andere reden nooit de kans gekregen te leren.

De meesten waren echte kunstenaars in het verbergen van hun ongeletterdheid, en wellicht heb ik er op mijn bureel gehad die ik nooit als dusdanig heb herkend. Want de meesten wilden hun onkunde verbergen voor de buitenwereld, waren er een beetje beschaamd over, dat wat iedereen kon, niet door hen gekend was.

Maar maak dat belang van die dingen maar eens duidelijk aan een kind!
Voor hen mocht de vakantie wel eeuwig duren! en als er iets is, dan hebben ze wel hun ouders en zelfs eens opa om hen bij te staan...Maar ook dat zal niet eeuwig blijven duren, maar zo redeneert een kind niet. Een kind leeft in het nu, zonder die doem van de toekomst. En die toekomst dat is iets van heel ver en heel lang. Net omgekeerd dan bij opa, daar lijkt de toekomst wel degelijk begrensd, en waar voor een kind een jaar net zo goed een eeuw kan zijn, is voor opa een jaar iets dat net zo goed een uur kan zijn...

Maar is "geleerd" zijn alleen maar vooruitgang, geluk, welvaren???
Nee, je hoeft maar naar het kind te kijken om te weten dat kennis ook verantwoordelijkheid en een keurslijf met zich mee brengen. Er is immers geen onschuld meer, je kunt je niet meer wegsteken achter onbekendheid, onkunde. En zie, meteen is dat onbekommerde van de jeugd ook weg.

Natuurlijk, we zouden niet hebben wat nu hebben zonder die kennis, maar nu en dan denk ik dan eens aan het Aardse Paradijs, met de boom van kennis... Zou niet veeleer dan al de geleerde verklaringen die men nu poogt te geven aan die bijbeltekst, die zinnen niet gewoon beduiden wat er geschreven staat? Dat je, hoe meer je weet, hoe minder evident het geluk is ?

Ik ken de naam niet van de film (The Gods must be crazy of zo iets???), waar een uit een vliegtuigje geworpen colaflesje net naast een gezinnetje bosjesmannen landt. Dat ding van de Goden zorgt voor ruzie binnen de groep, en een besluit het flesje terug te brengen naar de goden, zodat de ruzie ook weer verdwijnt uit hun groep. Die mensen hebben niets dan het meest nodige om te overleven in de woestijn, en het bezit van iets meer zorgt voor onheil binnen de groep.
Zo is het ook een beetje met kennis...

En toch is kennis op zich niet verkeerd, het grootste probleem is dat we het niet steeds "goed" gebruiken, dat we niet ver genoeg (kunnen) vooruitzien, dat we de gevolgen niet genoeg inschatten en ga zo maar door. Kennis is te zelfdertijd macht en onmacht. Want kennis zou pas echt kennis zijn, als we echt alles zouden weten, maar telkens weer botsen we op muren van onkunde, muren die slechts moeizaam en beetje per beetje gesloopt worden. En ondertussen knoeien we er maar op los, en zijn bezig heel de wereld op te offeren aan ons gebrek aan kennis, waardoor het wel lijkt of we steeds weer en steeds meer de berg afrollen in plaats van omhoog te kruipen.

Kennis zoals wij het noemen, is duidelijk maar het topje van de ijsberg.
We vinden onszelf zo wijs, zo knap en helpen onszelf in sneltreinvaart de dieperik in.
Maar we moesten zo nodig de kennis veroveren... en die kennis gebruiken en hergebruiken om meer macht te hebben over steeds meer mensen, door wapens of door arbeid of door kapitaal te verzamelen in onze handen.

Nee, de tekst in Genesis lijkt mij zonneklaar, kennis is het verlies van geluk en van onschuld. En sindsdien hollen we steeds sneller en steeds moeizamer achter dat geluk aan, en proberen het te vinden in producten van onze kennis. Ik heb in een ver verleden nog gewerkt in een instelling waar onder meer zwakzinnigen zaten, mensen die alleen leefden, en nooit denken. Mensen die eten wat je hun voorzet en drinken wat je hen aanbiedt en die heel de dag gelukkig voor zich uit zitten te kijken, geboeid door de dingen die wij niet eens meer een blik waard vinden. Is dat het geluk van de onschuld ? Dan lijkt het ook maar niets.

Maar laat kennis dan meteen ook verantwoordelijkheid zijn, laat kennis dan ook iets zijn wat we nooit lijken te bereiken, ik zou het leven niet kunnen indenken zonder dat streven, zonder die wil naar een volgende verdere stap...naar het onbereikbare ?

tot de volgende ?

maandag, augustus 31, 2009

De geschiedenis van de Kleine Man

Holle boomImage by mooste via Flickr

Gek, men kon net zo goed de geschiedenis gaan schrijven van de kleine vrouw, maar nee, het moest persé over Jan met de pet gaan, en nooit over Mie met de sjaal...

Gek is dat, want alles wat we terugvinden uit de oertijd van de mens, wijst er op dat in den beginne alles draaide om de vrouw, de Godin van de Vruchtbaarheid, en wellicht ook een matrimoniaal stelsel er boven op. En plots, is het omgedraaid, en is het niet meer de moeder die de hoofdfiguur is, maar de jager, de veroveraar, de geweldenaar, de man...

Ik heb er een beetje moeite mee. Voor mij kan de een niet zonder de ander, en zou men beter gesproken hebben van de Geschiedenis van de Gewone Mens, zonder een allusie te maken op man of vrouw.

Het is geen groot dik boek, nee, een heel bescheiden boekwerkje over de geschiedenis van de gewone mens, diegen die nooit in de geschiedensboekjes komt, maar waar zonder er geen geschiedenis is.

Ik heb al een boekwerkje van de Socialistische arbeidersbeweging over de werkmens, en een bijna gelijklopend werkje van de Christelijke arbeidersbeweging over diezelfde werkmensen, maar met een klemtoon op de Fransmans, die arme groep werkmensen die omwille van den brode ieder jaar weer naar verre oorden trok om er de campagne te gaan doen, de suikerbieten of ander zwaar labeur. Daarom trok die titel meteen de aandacht, het onderwerp ligt me na aan het hart.

Bij nazicht blijkt het een boekwerk van de Open School, een werk van de openbare omroep van ons landje, en het gaat werkelijk over de kleine mens door de eeuwen heen. Ik heb het nog niet gelezen, alleen eens doorbladerd en een naar de prentjes gekeken... Eigenlijk ken ik die geschiedenis al, het is een geschiedenis van onderdrukking van machteloosheid tot heel laat, pas onlangs een klein beetje het rechtstaan, het groeien, het ook mogen studeren, het zich opwerken, met hier en daar de dutsen die dit ondanks alles, door diverse redenen toch niet konden, en nog steeds in het verdomhoekje zitten, net zoals ze al eeuwen zitten.

Ik heb het al gezegd, en het blijft mij intrigeren, hoe armoede en ondervoeding het gelaat, de uitdrukking van het gezicht aantast. Je ziet dat op de schilderijen van sociale schilders zoals Breughel en een heleboel anderen... Je moet eens de gezichten van die Hoge Heren en Dames die geconterfeit werden door Rubens en Van Dijck naast de gezichten van de bedelaars en de boeren van Breughel zetten...

Nu zie je geen onderscheid meer tussen het gelaat van meneer de baron en dat van een metaalarbeider. Vroeger dus wel. Wellicht had dat te maken met voeding, met (te) zware arbeid, en te vroege arbeid, maar als je op die oude foto's kijkt dan zie je bij die werkmenschen dat afgestompte, en daartussen poseert dan de pastoor, rond en welgedaan tussen zijn kudde...Ik vind dat steeds een beetje pijnlijk.

Ik vind dat die foto's van toen heel sterk gelijken op de foto's die ik als kind zag in Het Parochieblad: Pater René tussen zijn zwarte parochianen... Je herkende de pater meteen aan het feit dat hij goed gekleed was, en meestal was hij ook de dikste. Ik ga hun werk niet teniet doen, die mensen bedoelden het goed, en hebben heel veel gedaan om de gewone mens op een hoger niveau te helpen, maar ze deden het vanuit een andere positie... Het is een beetje als de Socialistische partij van vandaag, waar aan de top geen arbeiders meer zitten. En ook in mijn eigen vakbeweging mis ik meer en meer de man die vanuit een strijdpositie is opgegroeid naar een verantwoordelijkheid binnen de arbeidersbeweging. Dat heeft te maken met de geschooldheid, ik weet het wel, het niveau moet steeds hoger en beter zijn, maar ik vraag me dan steeds af of die directe voeling met de basis, de gewone mens er wel echt is...Of het niet de Herder is met zijn kudde...Hij zorgt wel voor de schapen, maar weet niet meer wat het is schaap te zijn...

We zitten weer eens in een crisis, en zie, meteen zie je dat her en der men poogt de gewone mens weer in de hoek te duwen, hen te leren waar hun plaats is, als onderdaan van de grote werkgever.

Het lijkt wel of de crisis, iedere crisis moet opgelost worden op kap van de kleinsten, de zwaksten.

En iedereen poogt zijn verworvenheden, zijn positie te bewaren, ook al moeten die anderen daarvoor in leveren. Ploegbazen knikken bereidwillig als er moet ingeleverd worden door diegenen die onder hem staan, en wie net boven de ploegbaas staat, heeft er geen moeite mee dat de ploegbazen moeten schuiven...zolang het maar diegenen zijn die in rang net onder je staan, deert het niet. En zo hollen ze het systeem van onderen uit. Ze vergeten dat het die kleine haarworteltjes zijn die uiteindelijk de boom bevoorraden en uiteindelijk de boom rechthouden.

Maar het eigenbelang doet al die redeneringen, al dat gezonde verstand weg.
Het gaat steeds verder, en zo krijg je "Eigen volk eerst" in alle gelagen van de maatschappij.
En zo hol je de maatschappij van vanonderen steeds verder en verder uit... Tot alleen de sterksten, de rijksten het weer voor het zeggen hebben.
De oude Romeinen kenden deze taktiek al: "Verdeel en Heers"...

We weten het allemaal wel, het zit zelfs als het ware in onze genen ingebakken, en in ieder geloof en in iedere wetgeving vind je het terug op een of andere manier: Bemin je naaste als je zelf.

Maar dat blijkt zo verdomd moeilijk.
En hoe meer het nijpt, hoe moeilijker het lijkt.
Het hemd is nader dan de rok...

en we snijden weer een deel van die kleinste, zo minieme basisworteltjes van de maatschappij af.

Voel je de boom al sidderen bij iedere windstoot?

tot de volgende ?

zondag, augustus 30, 2009

Twee handen

The "On the other hand" selfportrait...Image by dhammza via Flickr

Vannacht lag ik weer eens wakker, en dan denkt een mens, op van alles en nog wat...Ik dacht aan tekenen, pyrografie, sculpteren in been en ga zo maar door, en kwam tot de conclusie dat handen toch een wondere dingen zijn...
Wat zouden wij, als mens, geworden zijn, zonder die twee handen?
Ik zag al vogels die met een cactusstekel in hun bek insecten uit de boomschors prikken, ik zag al apen die mieren vingen met een stokje die ze in een mierenhoop steken, maar er is niets dat de vergelijking doorstaat met onze handen...

En we moeten er eigenlijk ook onze armen bijnemen, want met die armen kunnen wij zowat alle richtingen uit, en met onze vingers en de opponeerbare duimen kunnen wij zowat alles grijpen en betasten en bewerken met onze handen.

Wonderbaar! En eigenlijk ziet het er niet naar uit, een klompje vlees met vijf worstjes aan... en toch kun je er zowat alles mee doen!

Als ik hier die blog zit te typen, met twee vingers (ik ben een fantastische typist!), dan heb ik soms het gevoel dat mijn vingers niet alleen uitvoeren wat mijn hersenen commanderen, maar dat ze gedeeltelijk op eigen geheugen werken. Dit wordt ook bevestigd door mensen die heel wat verstandiger zijn in die dingen dan ik ben... Er zit blijkbaar geheugen in iedere cel van ons grote lijf. Niet alleen in de hersenen. Wellicht overschatten wij zelfs een beetje onze hersenen, want men heeft ontdekt dat er perfecte mensen rondlopen, met een perfect verstand, zonder enig merkbare afwijking, en die geen of maar een gedeelte van hun hersenen hebben... Wellicht is de hersenstam veel belangrijker dan de hersenen zelf, maar als die hersenen er wel zijn, dan kan men de werking ervan vaststellen... Bizar, maar dat geheugen in heel je lijf, dat lost dan wel veel vragen op.

De ene mens is veel handiger dan de andere. Nochtans hebben ze in beide gevallen precies de zelfde werktuigen. Vroeger dacht men dan in de eerste plaats aan aanleg, tegenwoordig gaat men dat weer in vraag stellen, en vermoed men dat de omgeving en de aanpak in de opvoeding daar van veel groter belang is dan we vroeger dachten. Als je bijvoorbeeld bij een heel klein ukje telkens heel positief en enthousiast gaat reageren op zijn "tekenkunst" dan is de kans heel groot dat hij of zij inderdaad goed zal kunnen tekenen. Niet omdat de aanleg er al was, maar omdat de groei er van positief is gestimuleerd.

Wonder is dat allemaal!

Als ik zo door redeneer, dan is het feit dat ik oerslecht en dom ben in alles wat naar wiskunde ruikt, wellicht te danken aan het feit dat mijn omgeving, ouders, broer en zus mij niet voldoende hebben geprezen en gestimuleerd... Ik moet toch eens met mijn zus praten! Aan mijn jongere zus kan het in deze niet hebben gelegen, en al de anderen zijn er niet meer. Toch hebben we de gewoonte te zeggen dat we zo goed in opstellen waren omdat Pa ook zo goed was, en dat we de wiskundige knobbel van Ma niet hebben geërfd. Dat tekenen en beeldhouwen zou dan ook weer in de genen van de familie zitten...Of hebben die moderne vernuftelingen gelijk, en hebben we allemaal dezelfde basis, en is het gewoon zo dat we voor het ene goed en voor het andere minder goed zijn aangepakt in onze prille opvoeding?

Ik weet het niet, ik zit alleen te kijken naar die twee handen, en vraag me af waarom ik wel kan tekenen, en niet kan breien... Gek.

Heb jij dat ook soms, dat je zo zit te denken over die "gewone" dingen, die eigenlijk zo wonderlijk zijn? Kun jij ook soms een gedicht twee, drie maal na een lezen, omdat het zo schoon is, en je er echt van geniet? Kun jij soms ook staan kijken naar de lucht, naar de wolken, en met hen meedrijven, hoog boven de wereld? Kun jij ook een kei oprapen en hem bewonderen omwille van zijn vorm en/of zijn kleuren? Vind jij ook soms die gewone kei even mooi als die stenen die men dan halfedelstenen gaat noemen, om God weet welke redenen ? Maak je dan ook die kei eens nat met wat speeksel om de kleuren beter te doen uitkomen? Kortom, geniet jij ook van alles wat om je heen is ?

Dingen moeten niet zo nodig duur of chique zijn, en het kleine madeliefje kan best wedijveren met de mooiste roos... Ik hou er niet van om over de kasseien te moeten dokkeren, maar heb je ze al eens bekeken ? Zo maar, hun kleur, hun vorm het glad gesleten oppervlak? Vraag jij je dan ook af hoeveel mensen er al over heen zijn gegaan om dat zo glad en gepolierd te krijgen? Kun jij ook wel eens kijken naar de dorpel van een oud huis, en je verwonderen dat die granieten dorpel zo diep is uitgesleten door ontelbare voeten?

Kriebelt het bij jou soms ook om eens heel uitbundig te gaan zwaaien naar dat oude besje dat zo triest door het raam op het verdiep naar buiten zit te turen?

Of ben ik echt zo abnormaal ?

Nu, ik voel me er goed bij, en ben jij niet zo, dan is dat wellicht het middel om je ook lekker en in je sas te voelen... Probeer maar eens, verwonder je...over alles en nog wat... Heel de wereld is één groot wonder !

tot de volgende ?

zaterdag, augustus 29, 2009