zondag, januari 27, 2019

Schoon, mooi, cute...

Waar en wanneer hebben wij ons Vlaams verloren? (De jeugd is zijn eigen taal haast helemaal kwijt, je moet tegenwoordig al een heel mondje vol Engels spreken om je kleinkinderen te begrijpen...Van hen is dat cute in de titel)...

Toen ik klein was, gebruikten wij het woord "mooi" niet. Het was schoon of het was lelijk, en mooi dat was Hollands.

Heel wat van onze leerboeken "Nederlands" (Waarom?) bevatten slechts heel sporadisch  Hollandse woorden zoals dat mooi.

Wij hadden ook veel minder bronnen die ons konden vergiftigen met een ons vreemde woordenschat. We lazen "Het Volk" en we luisterden naar de Brussel Vlaams. Bij ons thuis waren we fervente boekenlezers, en wellicht hadden wij op die manier meer te maken met meer woorden dan de meesten van mijn vrienden op school.
                                     

Pas in 1958 kregen wij te maken met de TV, en dat was dan nog alleen bij de buren die een TV hadden gewonnen met een tombola. Wij zaten dan regelmatig bij de buren om te kijken naar Bonanza en Schipper naast Mathilde.

Om TV te ontvangen moest je een antenne op het dak plaatsen. Daarmee konden wij Brussel Vlaams en Rijsel (Franse TV) ontvangen. En dat was het.
Holland, dat kwam pas veel later, met de kabel...

Bij ons thuis kwam de TV op een zondag binnen... De dag van dat Wereldkampioenschap in Ronse waar Beheyt Van Looy klopte... Welk jaar was dat weer ? 11 augustus 1963... Ook al weer een hele tijd geleden.

Het was op slag gedaan met het luisteren naar de hoorspelen op de radio, en ook het boekenlezen verminderde drastisch: koning TV nam het bestaan meteen in handen.

Dat was voor ons het moment dat we niet alleen het boekenlezen zagen verminderen, maar ook heel wat van ons sociale leven (en ook onze eigen Vlaamse taal), maar dat beseften we toen niet (en velen nu nog niet)...

Ik herinner me de tijd waar - bij goed weer- alle buren buiten kwamen zitten ( de stoelen werden naar buiten gehaald) om gezellig bij elkaar te zitten, te babbelen, te kaarten, en wij mochten buiten spelen tot het donker werd, en ook de volwassenen het tijd vonden om naar bed te gaan.

Stilaan verdween dit allemaal, want de TV stond aan.

Dit was echter maar het begin van een nieuwe wereldorde in je buurt ! We stapten in ijltempo naar de tijd waar je amper nog je buren kent. De tijd waar het zich engageren in een of andere beweging, steeds minder werd en nog is... Want er is net voetbal die avond...op TV...

Na de TV kwam de computer en de gsm... Je moet tegenwoordig haast zoeken om nog een jongere te zien die niet aan het Gsm'en is...

Maar dat Hollands, wanneer kwam dat ? Dat begon vooral toen de Nederlandse TV hier ook kon bekeken worden, en iedereen naar Nederland keek, want de BRT van toen, dat bood alleen saaie programma's aan en het avontuur, de glitter en glimmer, dat vond je bij de buren, de Hollandse TV...

Heel gek, wij hebben met zijn allen, jaaaaren naar de Hollandse TV gekeken, en als ik nu kijk, dan is er daar minder glimmer en glamour dan bij ons op TV... Het kan verkeren zei Bredero (Ook al nen 'ollander).

Maar wij worden op die manier voortdurend bestookt met een taal die ons vreemd was, en stellen vast dat onze eigen taal stilaan vreemd wordt. Geloof je me niet ? Gebruik maar eens in je dagdagelijkse taal weer het woord schoon... Wedden dat het je zelf vreemd in de oren klinkt ?

Zelfs als we vooral kijken naar programma's in onze eigen taal, dan is het in werkelijkheid niet meer onze taal. Waar ze wat "volks" proberen te doen, horen wij een dialect die niet van ons is. Tot voor kort was dat voornamelijk dat knoertlelijke Antwaarps, en sinds kort krijgen we TV in wat West Vlaams zou moeten voorstellen, maar in feite ook een mengelmoesje is van verschillende gewesttaaltjes, met een West-Vlaams sausje over. Kortom: haast zo lelijk als dat Aantwaarps... Maar hoe dan ook, het is nog een beetje verwant aan wat vroeger onze spreektaal was... Maar in de officiƫle berichten (Nieuws en duiding), daar krijgen we een Nederlands die bijna niets meer te maken heeft met Vlaams. (Je moet eens luisteren naar de voorzitters van die partijen die zich "profileren" met "Vlaams" in hun roepnaam... )

Och, je kunt je er al lang niet meer druk over maken, het is, om het in het nieuwe Vlaams te zeggen: incontournable...
djudedju










Geen opmerkingen: