In West Vlaanderen is 't stief schone, in Oost Vlaanderen neig schoên in je bent in brabant als bra schoen wordt...'t Is een beetje overdreven, want al in Brakel hoor je braä, en in Bevere Oudenaarde is het wel eens stijf schone...Maar toch, het lijkt wel of streektaal niet alleen andere accenten of vormen van uitspraak heeft, maar ook andere woorden. In West Vlaanderen is het klassieke voorbeeld dan de schommel, ne toeter, ne biezebeize, 'n wippe en noem maar op, het lijkt wel of ieder gemeente daar zijn eigen woord voor heeft.
In Zingem hoorde ik het mooie Vliebauter voor een vlinder, en ga zo maar door.
Maar...
Het verdwijnt! Het is hoognodig dat men die schatten van de taal bewaart voor het nageslacht! Er zitten echte pareltjes in, die veel sprekender zijn dan het nu in het "nederlands -vlaams" is.
Gelukkig zijn er her en der initiatieven om dat te doen, en nu en dan vind je nog eens een oud boekwerkje in de gewesttaal.
Zo kreeg ik een heel pak kopiën toegestuurd van Lieske, de vrouw van Toon Desloovere, van een oud boekje in het westvlaams van de streek van Westouter...Het is zelfs voor mij, als geboren westfluut niet altijd makkelijk, en ik heb zelfs al woorden ontmoet die ik met de beste wil van de wereld niet begrijp... Maar 't es zo schoone!
Ik ben overtuigd dat een Gezelle nooit zo groot was geweest had hij niet de hem zo eigen, zo vertrouwde klanken gebruikt in zijn werken. Ik herinner me nog dat men in een taalboek bij een gedicht van Gezelle telkens voetnoten zette, met de betekenis van de woorden die ons zo eigen zijn, maar wellicht voor een brabander, een limburger of welke vlaming dan ook die niet vertrouwd is met het sappige westvlaams, noodzakelijk waren.
Ik heb hier een boekwerk - een klof om u tegen te zeggen- met alle werken van Gezelle. Gekocht in de uitverkoop van de openbare bibliotheek voor 4 (vier) frank. Enkele jaren later kwam er opnieuw een "verzameld werk" uit, en de bieb kocht een nieuw duur exemplaar... Zo kocht ik er ook eens de twee boeken van Van Ostaeyen, in het jaar voorafgaand aan het Van Ostaeyen-jaar, waar de bieb braafjes weer een nieuwe replica kocht van de oorspronkelijke boeken die ik kocht aan 10 frank het stuk... Beleid is een mooie zaak...
Nu en dan zit ik dus ook in poezie (poëzie voor de serieuze mensen) te blâren... En iedere keer ben ik weer ongelukkig dat ik ooit een dikke bundel van Annie MG Schmidt aan iemand mee heb gegeven die het niet terug bracht ! Ik hoop dat hij (zij) zijn handen verbrand aan ieder blad !
Ik ben al heel wat boeken zo kwijtgeraakt, en er zijn er bij die mij echt pijn doen, lijfelijk pijn! Voor mij is een boek veel meer dat een pak papier, het is wijsheid, het is avontuur, het is mijn poort naar een wereld waarin ik kan vertoeven naar eigen keuze. Het zijn prenten vol verre einders vol wezens en creaturen die wonderlijke avonturen naar je brengen. Poorten naar een privé-hemel. Als er in den hemel geen boeken zijn, dan zal ik ze er invoeren, als ik er geraak...Maar ik zou niet weten waarom niet alle mensen er geraken, want er zit in iedereen wel iets goeds, en daar laten ze alleen het goede binnen, ...er zullen er dus vele onvolledige lopen, maar allemaal zullen ze er zijn, anders ware het geen hemel...en vermits er schrijvers zullen zijn, zullen er wel boeken zijn ook, goeie boeken, met hemelse verhalen. (en niet alleen Hemelse).
Hoe ben ik nu plots in den hemel geland? Ik was bezig over taal, maar ja, voor mij is dat de hemel...
We hebben een jaar lang regen gehad, en nu is de wereld zo verzadigd dat de domp er uit slaat, en iedere morgen lopen wij nu in dikke lucht rond, lucht waarin je niet alleen maar een paar meter voor je uit ziet, maar ook het geluid is precies in ouatte verpakt, en klinkt ook mistig. Ieder klankje botst heen en weer tussen de miriaden dauwdruppeltjes en kom maar heel dunnetjes tot bij jou.
Ik hou niet van die mist die de wereld verbergt voor je ogen. Heel wat anders is het in de zomer, als er soms een flinterdun grijs, bijna wit, wolkje over de velden zweeft...Je ziet dan een weide vol koeien zonder poten zweven boven het witverpakte veld...Dat is mooi. De najaarsmist is vuil, grijs, beladen met stof en vervuiling. Het enige voordeel is dat je niet het sterven van de natuur ziet. Het is een lijkwade over de stervende zomer.
Het is of de natuur je wil dwingen de ogen neerwaarts te richte, naar de grond, je te confronteren met wat de natuur je als wintervoorraad biedt: okkernoten, kastanjes, hazelnoten en massa's beukenootjes... Allemaal rijk aan oliën die je niet alleen voeden, maar ook verwarmen in de komende koude dagen...Maar de mensen zijn dat vergeten, verachten de voeding van de natuur en grijpen gevulde conservendozen van de blinkende winkelrekken.
Dat is zoveel gemakkelijker en omvat een palet van smaken...vol zouten en suikers die veel erger zijn dan de tegenwoordig zo versmade vetten, vetten van noten zijn bovendien helemaal niet ongezond...maar tja, het is niet de gezondheid die primordiaal is, maar de slanke lijn. Hoe lang nog zullen ze massa's mensen in het verderf duwen met hun "ideale" lijn? Ik weet niet wat er het slechtste , het ongezondste is, de magerzucht of de vervetting van de hamburgermaatschappij?
Probeer gewoon te zijn, gewoon te eten en te bewegen, en je zult ook je gewone lijn hebben, die jou past als een handschoen, waarbij je je goed voelt en goed bent. Maar nooit te! Niet te veel eten, te weinig bewegen... We stammen af van de apen, die beestjes knabbelen gans de dag, maar bewegen ook gans de dag. Stilzitten is niet goed! Ik kan het -gedwongen- weten.
Ik ga stoppen, en een beetje verder oefenen in het stilzitten...
tot de volgende ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten