ophokplicht

Eenzaam en verlaten...
Corona maakt dat je meer dan alleen bent...
Je mag niet eens gaan buurten, je mag niemand ontvangen...
Je zit daar in je kot. Alleen.

Men had me vooraf verteld, dat, zelfs al lag Anny zo lang in de kliniek, het echte alleen nog heel anders zou zijn dan het alleen zijn zodra je het hospitaal verlaat.

Niemand had natuurlijk Corona voorzien.
Niemand kon voorzien dat zowat een half uur na het overlijden van Anny, de strenge maatregelen van kracht zouden worden...

Enige jaren geleden kenden we de ophokplicht voor de kippen. Mijn kippen hebben een heel ruim hok, dus kwamen de kippen van Bart zelfs een tijdje hier logeren. Het was wellicht heel ambetant voor die beestjes om binnen te moeten zitten, maar ze zaten er samen. Kakelend tegen elkaar, en om ter meest eieren leggend...

Nu zit ik hier in een ophokplicht. Ik mag wel eens buiten, maar niet ver, en liefst zonder dat je iemand ontmoet. Als je iemand ontmoet, op afstand blijven, groeten van ver en hoesten in je elleboog.  Doe jij dat ? Echt ? Altijd ? Ook als je zo heel plots - out of the blue - even moet hoesten ? Of was je hand vlugger dan je dacht aan die elleboog ?

Gisteren heb ik eens heel mijn domein afgestapt... Ongeveer 30 stappen, als ik ze niet te groot maak.

Er staan bloemen te bloeien (de stoffeliers staan in bloei !) en te geuren (al ruik ik dat niet met mijn eeuwig ontstoken sinussen), maar ik herinner me de geuren nog.

Er zijn zelfs al bloemen uitgeblomd, en de bleke resten waaien rond, of drijven in de vijver. Slechts nu en dan zie ik een vis, ze blijven nog steeds in de warmere waterlagen, beneden in de put. Wij zitten niet graag in de put, vissen wel. Als het koud is.

De kippen komen kijken, of ik niets van restjes bij heb.
En dan heb ik het allemaal gezien.
Er staat onkruid.
Ik ga Veerle moeten vragen of ze daar nu en dan een beetje wil van verwijderen. Ze mag het in het kippenhok werpen, die vinden wat wij verwerpen heerlijk.

Ik betrap er mezelf op dat ik door mijn huis aan het wandelen ben, en dat ik nu en dan de neiging heb om tegen mezelf of de muren te willen praten. Het is nog niet zo ver... Maar...

Iedere dag komt Veerle langs, met mijn eten, of ze komt hier iets bereiden. Ze komt de was doen (eindelijk doet ze de was ook eens hier in mijn wasmachine. Mijn wasmachine... het wasmachine van Anny. ) Heb je er een idee van, beste heer, waar alles zit, staat en ligt in je huis ? Allez, waar zitten de wattenstaafjes ? Waar ligt dat doosje stekjes ? Waar zit de mixer, en waar is dat kleine pannetje om een ei te bakken? Waar is de reserve zeep?

Ik heb al meer kastdeuren open en dicht gedaan dan ooit eerder.
Dan vloek ik in mezelf... en denk haast onmiddellijk daarna dat ik op die manier bezig ben.

Bezig zijn.

djudedju

Ik zit hier maar te kakelen

Een blaadje van de kalender

Vanmorgen zag ik plots dat de kalender nog geen blad verloren was, sinds het overlijden van Anny.
"Dat is gek, te zot voor woorden" dacht ik.  Dit is zelfs geen souvenir, geen gedachtenis, dat is gewoon... een tijdje niet echt meer geleefd.

Ik heb de blaadjes afgetrokken.

De op de keerzijde gedrukte kruiswoordraadsels ingevuld, het blaadje verfrommeld en weggeworpen.
Weer opgeraapt en het in de vuilnisemmer gelegd. Ik zou nooit een goede basketbalspeler zijn geworden...

Ik heb het kaarsje bij haar urne weer aangestoken... Een tijdje staan kijken, haast zonder gedachten. Verwijlend in andere tijden.

Een tweede kop koffie ingeschonken, en gedachteloos koffie genipt.

Wat trof mij aan Anny, wat treft mij aan een mens?
De ogen.
Nee, het moeten geen mooie ogen zijn à la Sofia Loren, het moeten open ogen zijn, klaar en eerlijk, goedheid stralend.
Ik had geleerd dat al de rest eigenlijk bijzaak was.
Als je iemand wilt om gans je leven mee door te brengen, dan moet dit de norm zijn.
Goedheid, warmte, eerlijkheid, onbaatzuchtigheid...
Ik weet, dat is veel, en wellicht kan niemand dit helemaal en altijd volbrengen... Maar als het maar de hoofdzaak is, als het maar de putten vult, als het maar de weg effent waarop je met elkaar moet verder gaan...

Ik heb op een trouwfoto zitten kijken... Onze ogen waren toen veel groter dan nu.
We zijn ouder geworden, en de huid zakt wat meer over je kijkers heen. Dat is niet erg, zolang de rimpels rond de ogen eerder op lachen wijzen dan op verdriet.

En ondanks al wat ons heeft getroffen aan leed en miserie op onze levensweg, bleven de lachrimpels primeren. We waren, ondanks alles, steeds gelukkig samen.

Ik heb er geen verklaring voor.
Regelmatig vraagt men "Hoe kun je dat allemaal verwerken ?" ... Ik weet het niet, eerlijk niet. We blijven gewoon niet plakken aan dat verdriet, aan die pijn. We denken het weg, we doen dingen om onze gedachten te verzetten...

Ik moet dat nu ook doen.
Ook nu ik alleen ben.

Dingen doen, wegdenken... en toch niet vergeten. Vastklampen aan het goede, aan de lach, aan de glimlach.

Als de gedachten me overspoelen, dan neem ik een boek, liefst iets spannends, die me meesleurt in het verhaal, dat andere verhaal, dat verhaal dat niet mijn leed is...

Ach het zal me wel lukken. Het moet.

Stil

De confrontatie met het alleen zijn is zwaar, en nu, met die corona-virus wellicht nog eenzamer dan anders...
Ik zou anders eens bij iemand kunnen gaan, een klapke doen, mijn verdriet vertellen en verwerken. Er zouden zeker ook mensen bij mij komen, ook al om eens te klappen.
Het mag niet.

De telefoon ?
Met WhatsApp en/of Duo Google kun je nog praten en elkaar zien (en de gesprekken zijn bovendien gratis, kun je lekker lang babbelen)... Die Duo van Google heb ik pas onlangs ontdekt, en ik moet zeggen dat bij een test met mijn zoon, die het ook installeerde, het beeld en de snelheid beter is dan bij Whatsapp, maar het is -gek genoeg - veel minder bekend.

Maar een gewoon telefoongesprek daar heb je maar met één zintuig contact. Je oor.
Hopelijk herken je de stem, en weet je zeker tegen wie je eigenlijk aan het praten bent, maar stel je voor dat er zo'n stemmen-imitator aan de andere kant zit ? Och, ik weet wel, dat zal me nooit gebeuren, die mannen praten niet met het gewone volk, en bootsten alleen stemmen na van zeer gekende figuren, niet van pier, pol of jan...

Veerle doet de boodschappen en kookt voor mij (En ik krijg telefoontjes van Els of ze niets moet meebrengen van de winkel !), je ziet op dat vlak ben ik verwend.

Op die ogenblikken is er leven in huis. Meer moet dat niet zijn, we moeten daarom zelfs niet eens praten. Aanwezig zijn, voelen dat je niet alleen in dit huis zit... dat is momenteel hééééél belangrijk voor mij.

Ik ben natuurlijk niet alleen. Ik hoorde op TV van nog mensen die gedwongen werden om intiem afscheid te nemen, om de steun van vrienden en kennissen te moeten missen.

Maar ik vervloek die corona dus wellicht om méér redenen dan jij doet.
Ik moet wennen aan de eenzaamheid. Ik weet het wel. Maar moet dit echt met zo'n spoedcursus ? Verrekte virus !

Uitkijken naar de postbode... Zijn er kaartjes of brieven bij over Het Verlies ? Heb ik al een doodsprentje opgestuurd, of is het iemand die ik vergeten was.

Een brief van de pensioenkas, dat ze er alles op zullen zetten om het dossier snel te regelen. Werken ze daar nog ? Of is het ook werken van huis uit? Gaat dit daardoor langer duren?

Dingen waar ik eigenlijk helemaal niet ongerust moet over zijn, zijn nu dingen die blijven malen in dat koppeke van mij. Naar het toilet ? Handen wassen ! Eten ? Eerst handen wassen. discipline = tijdverdrijf.

En ik mag niet klagen.
De kinderen bellen, de kleinkinderen bellen, vrienden bellen (van Luc en Rita leerde ik dat je met Whatsapp ook kunt praten en elkaar ondertussen zien !)... Jammer genoeg zijn er niet zoveel die Whatsappen. Bizar, het is nochtans gratis !

Ik ga stoppen met zagen en klagen. Eens zien of al iets is op TV

Ontroerend...

Toen Anny in mei vorig jaar opgenomen werd in het O.L.Vr. Ziekenhuis te Aalst, kreeg ik haar trouwring en het kettinkje van rond haar hals mee naar huis. Dat mag niet in een ziekenhuis.

's Anderendaags ging ik bij haar op bezoek (net zoals iedere dag), en ik toonde haar hoe ik het sterretje met de as van onze Koen, van haar ketting naar de mijne had gebracht. Ze knikte met een glimlach... "en mijn trouwring ?" "Hé ! Je gaat nog niet dood hé !"...

Vrijdag 13 maart ll. is ze dan wel gestorven, en de verpleegster haalde de trouwring van haar vinger en gaf die aan mij. Ik wou ze meteen aan mijn ketting hangen (waar het sterretje met de as van Koen nog steeds hing... Mijn vingers wouden niet mee, en een van de kinderen, ik meen Els, nam het uit mijn handen en hing de trouwring naast het sterretje...

Aan mijn ketting hing al een hele tijd een Ganesha, de Hindoe afbeelding van een god (eigenlijk een avatar, maar dat brengt ons te ver) met een mensen gestalte, maar een hoofd van een olifant. Ik hou van dei Hindoe-afbeeldingen. Hun voorstelling van een God is mooi, fantasierijk. Als wij God de Vader afbeelden, dan is dat steevast een oude man met een grote baard (ik zou kunnen poseren!)... In India hebben de goden soms 8 of meer handen. Ik vind het mooi. Het is kunst, en in die zin spreekt het mij meer aan dan de oude mannenfiguur (die zie ik al alle dagen in de spiegel...)

Voor mij gaat het begrip God alle afbeelding ver te boven... Het is een begrip, niet een tastbaar iets. Afbeeldingen zijn voor veel mensen een hulpmiddel om hun aandacht en eerbied op te richten.

Maar daar wilde ik het niet over hebben...

Aan mijn kettinkje hing dus een Ganesha, en een sterretje met de as van Koen, en daar voegden we de trouwring van Anny bij...

Toen ik 's nachts thuiskwam na het overlijden, zette ik me nog even in de zetel.
Slapen zat er toch niet meteen in.

Ik greep naar mijn kettinkje, en voelde iets vreemd !
De ring van Anny had zich netjes helemaal rond het sterretje van Koen geplaatst !

Ik bekeek het, en het was iets geks... De ring sloot heel nauw rond het sterretje. Je moet het heel recht in elkaar schuiven, iets schuin en het zit vast en kan niet meer bewegen. Het moet dus op een of andere manier zo maar recht in elkaar geschoven zijn...

Bizar is een te zacht woord.

Ik, en gans ons gezin, vindt het ontroerend, symbolisch...

Sindsdien heb ik het zo gelaten, en gek genoeg blijft het zo zitten.
Te gek, te mooi ?
Ik vind het iets hebben, iets voor ons van over de grenzen van de dood.

Ik zet hierbij een foto van het kettinkje

Coronawaanzin...

Ik durf het bijna niet meer te vertellen...
In de vroege namiddag kreeg ik een telefoon van het rouwcenter... " Meneer Goderis ?" Ja" "Het is hier ... van het rouwcentrum, ik bel u om u te melden dat wij weer andere bevelen gekregen hebben inzake het  coronavirus..."

"Er mag nu toch een plechtigheid gehouden worden, maar dan met maximum 20 (twintig) aanwezigen. Alleen de dichtste familie, met een beperking tot maximum 20 !"

Ik was blij dat er toch nog iets mag...
Ook al is het zeer beperkt. Als het alleen over het gezin mag gaan, dan zijn wij met kinderen, schoonkinderen, kleinkinderen en hun verloofdes, nog een stuk onder die twintig... Maar ik ken heel wat gezinnen waar dit niet het geval is. Een oud-collega belde me net om me te condoleren, en toen ik het hem vertelde, zei hij dat hij al meer dan 40 kleinkinderen alleen had, zonder kinderen te vermelden... Waar moet je dan scheiden, wie moet je buitensluiten?
We kregen immers er bij dat de politie kan komen controleren...

Ik heb begrip voor de maatregelen.
Ik heb er begrip voor dat men niet op alles en nog wat kan denken, en dat er wellicht nog wel hier en daar aanpassingen zullen zijn voor bepaalde situaties... maar leuk is het niet.

Het zijn moeilijke tijden.
Gelukkig heb ik alle steun van mijn kinderen en kleinkinderen (ook al allemaal boven de twintig !)... anders zit ik hier als eenzame grootouder in mijn kot (Blijf in je kot !)

Veerle woont hier om de hoek en zorgt voor een warm maal op de middag. Bart belt regelmatig en Els naaide de pijpen van een nieuwe broek voor me in.
Bart kreeg zijn documenten thuis voor economische werkloosheid, dus zal ik hem ook wat meer horen en zien dan anders... Ook in zijn bedrijf mag er dus niet of amper gewerkt worden.

Hoe het met de kleinkinderen zit ? Ik weet nog niet alles, maar eentje werkt in een grootwarenhuis, eentje in de verzorging... die hebben alvast werk, en een werkt in de beveiliging. Daar heb ik nog geen nieuws van, maar dat zal wellicht een sector zijn waar men blijft werken...

Ik heb ondertussen mijn PC, mijn smartphone en de TV...
en ik kruip vroeg in bed, met een boek.
Gisteren heb ik voor het eerst toch een uur of 5 geslapen... Voorheen was dat gemiddeld een uur of twee.

We komen er wel door, we moeten wel want bij een overlijden krijgt de overlevende meteen een massa administratie te doen... Ik moet ook bij een notaris... En daar krijg je de vraag om alle documenten te kopiëren, en een kopie in de bus te poneren... Geen echt contact, geen echt gesprek: Corona !

Makkelijk is het allemaal niet.
djudedju

Maar misschien helpen al die gekke dingen wel om je gedachten daarop te zetten in plaats van op het begraven van je geliefde.
Misschien
misschien

Geen begrafenisplechtigheid toegelaten...

De CORONA op het werk...

Oh ja, ik heb alle begrip voor de situatie.
Ik begrijp dat ook een begrafenis, zelfs in intieme kring, een bijeenkomst is, en dus niet aangewezen in de huidige toestand.
Ik begrijp het allemaal...

Maar het is pijnlijk.
In theorie kunnen we, nadat het gevaar geweken is, alsnog een plechtigheid organiseren.
x maandan na datum ????

Hoe kun je dat nog ? Wie ligt er - buiten de rechtstreeks betrokkenen - nog wakker van een overlijden van zoveel tijd geleden?

De mensen die zich nu echt betrokken voelen, het gezin, de kleinkinderen, schoonzussen en -broers, nichten en neven en de hele goede vrienden ... zelfs voor hen is dit dan niet meer hetzelfde.

Bovendien heb je ook te maken met het verwerkingsproces. Je moet je verdriet verwerken, alles een plaats geven en je leven weer leren leven in deze gewijzigde omstandigheden. Doe dan binnen X tijd toch nog een begrafenisplechtigheid, en je rijt alle wonden bij jezelf en bij de dichtste betrokkenen weer open.

Stel, dat er dan - en dat lijkt me niet weinig waarschijnlijk - bijna geen volk komt, dan zal ook dat pijn doen, het zal lijken of haar verdwijnen niet erg is. Dat wil het niet zeggen, maar naar het gevoel zou het wel zo zijn.

Sinds 9 mei van vorig jaar zitten we op die rollercoaster, zien we de dood, zien we weer hoop, hebben we weer een tijdje gewoon leven... vallen we weer in de afgrond van lijden en vrees... En nu moeten we dat voor onszelf kunnen afsluiten verwerken, mee leren leven... en dat dan nog eens, weer eens allemaal moeten herleven???
Nee,
Dat zie ik niet zitten.

Laat ons nu maar, ook al is het op die onwaarschijnlijke manier, ons verdriet verwerken.
De kleinkinderen, de kinderen, ikzelf en alle vrienden.

Ik weet dat er heel velen zijn die anders de laatste eer zouden betonen, maar zelfs dat verandert niet echt iets. Het is hooguit een vorm van steun dat je niet alleen staat met je verdriet.
Misschien dat het dragen daarmee iets lichter wordt ?
Ik weet het niet, ik zal het dan ook niet weten.
We moeten er door.

Hoe moeilijk ook     

Anny is niet meer...

Vrijdagavond laat is ze overleden. Gans ons gezin was er bij, en regelmatig dwaalden haar blikken naar ons...

Ze vertelde voortdurend dat ze geen pijn had, maar was zeer onrustig.

Het is ontzettend hard en moeilijk om daar bij te zijn.
Het is heel goed daar bij te kunnen zijn, en haar op die moeilijke momenten te laten voelen dat we bij haar zijn.

Normaliter had ze "recht" op een twee maanden, toen de Chemo niet verdragen werd. Twee maanden, met wat geluk.

Ze werd als slachtoffer van acute leukemie op 9 mei 2019 binnengebracht in het O L Vr Ziekenhuis te Aalst, waar ze behandeld werd door dokter Fostier. Helaas kon ze de chemo niet verwerken, en moest men de behandeling stopzetten. Ik hoorde dagen na elkaar de dokter zeggen dat ze in stervensgevaar was...  Toen het onmiddellijke gevaar geweken was, hielpen de dokter en de sociale dienst van het ziekenhuis ons om haar naar de Palliatieve zorg te zenden te Ronse. Daar was ze ook twee maand, en dan nog eens 14 dagen in revalidatie om opnieuw te leren stappen.

Op 16 december stelde men vast dat de leukemie terug was. Er werd nog een poging gedaan met een andere, lichte chemo, en even leek het dat we opnieuw een herstel zouden zien... De euforie duurde niet lang, heel gauw was de ziekte terug, en nu restte ons niets meer dan vechten tot het bittere einde.

Enkele keren bloed en bloedplaatjes, een tijd waar ik alles deed wat ik kon om haar hier nog te verzorgen en zo lang mogelijk bij me te houden, maar op 4 maart moest ze terug naar de Palliatieve te Ronse, waar ze op 13 maart, dag op dag 1 maand voor haar 73° verjaardag, is overleden.

In de loop van die lange periode hebben wij gesproken over haar begrafenis, wat en hoe ze het graag wou hebben... Geen gemakkelijk gesprek.

De wetgeving op het Coronavirus verhindert ons om aan al haar wensen te voldoen, we mogen alleen een begrafenis in kleine intieme kring houden.

Dat is echt niet gemakkelijk !
Wie kun je vragen? Wie moet je onverbiddelijk schrappen???
We zijn uitgegaan van Anny. Het is haar begrafenis, en dus zouden we dan ook in de eerste plaats haar vrienden en de familie waarmee we nog echt vaak contact hebben, die haar opzochten in haar ziekte, vragen ... Maar zelfs daar moesten we nog strenger in zijn. We willen immer niet dat haar begrafenis gestoord wordt door moeilijkheden omwille ven de wet, en nog minder willen we oorzaak zijn van uitbreiding van de ziekte door dat vermaledijde virus.

Schiet dus niet op de pianist ! Ben je niet gevraagd, dan is dit niet dat we je er niet bij wilden (in tegendeel!), maar dat we moesten beperken.

Je kunt altijd condoleren via Rouwdienst D'Hondt te Oudenaarde, ter attentie van Anny Vandenbroucke. Bedankt bij voorbaat voor uw begrip en uw medeleven.

Ons rest nog de droeve plicht om een heel pak professionele mensen uit de zorg (in zijn breedste zin) te danken. Ik probeer niemand te vergeten, mocht ik daarin falen, nog eens mijn excuses.

We danken:
Huisartsen Stene, de dokters Patrick en David,
Dokter oncoloog Van Brummelen uit AZ Oudenaarde
Dokter hematoloog Fostier uit O.L.Vr. Ziekenhuis Aalst
Dokter Kympers in de dienst Palliatieve zorg te Ronse.
In niet mindere mate danken we alle verpleegsters en verplegers die voor Anny zorgden in alle genoemde ziekenhuizen. Ik kan hun inzet niet genoeg loven en het is niet mogelijk hen voldoende in de figuurlijke bloemen te zetten.
En "last but not least" wil ik ook de mensen danken die in al die diensten en ook hier thuis zorgden voor de netheid. Ook daar zagen we een inzet die soms heel ver de normale dagtaak te boven ging !

Ik hoop dat ik niemand heb vergeten, zo ja, neem het me niet kwalijk !

We vertellen je geen plaats en geen datum van de begrafenis, om te voldoen aan de wetgeving en uit bezorgdheid dat we niet de oorzaak van  nieuwe ziektegevallen zijn. Mocht je toch horen waar en wanneer de begrafenis plaats heeft, en niet bij de persoonlijk uitgenodigden zijn, negeer het dan aub. We hadden het liever anders gehad, en we achten je echt niet minder dan de anderen ! Het spijt ons meer dan we kunnen zeggen dat we niet iedereen mogen uitnodigen.

Dit is het einde van een verhaal met enorme hoogten en diepe ravijnen...
We spraken van een mirakel tot diepe rouw.

We danken je voor je medeleven !