woensdag, maart 05, 2008

de Olie-fant

De gier - af
De bij is ver af
Met andere woorden wie heeft de dierennamen ooit uitgevonden?
Bij sommige weten we het min of meer, zoals de kangoeroe, de Brit vroeg aan de aboriginal wat dat voor iets was, en de man antwoordde dat hij hem niet verstond, in zijn taal Kangoeroe.... die "naam" is blijven hangen.
Sommige zijn logisch, zoals de tjiftjaf, als je dat vogeltje hoort roepen weet je meteen wat voor soort het is (Dus niet zoals in het fenomenale stukje van Toon hermans...)
Soms zijn het ook leenwoorden, soms slechte vertalingen, soms op basis van het geluid (zeehond blaft als hond ???) maar toch, je zou enige logica verwachten, maar de logica is héél zeldzaam.
Nu ja, eigenlijk is logica op zich al zeldzaam.
Sommigen zijn meesters in het spelen met woorden, en brengen de logica (voor zover die er is) wat uit zijn lood...
Eén die ik heerlijk vind is wijlen Annie M.G.Schmidt...
Bijziende...

De wereld, waar ik door loop zonder bril,
bestaat alleen uit vlekken en uit vegen.
De vlekken staan voor 't grootst gedeelte stil,
terwijl de vegen allemaal bewegen.

Mijn vrienden zeggen: Doe toch niet zo dwaas...
zet toch een bril op. Al dat malle turen...
Maar ze beseffen niet, hoe juist dat waas
mij helpen kan het leven te verduren.

Ik zie de rozen wel maar niet de luis
en ik zie wel de balk maar niet de splinter
en ik zie nooit de rommel in uw huis,
en ik zie alles hier en nooit ginter.

Wel zit ik altijd in lijn zeventien
terwijl het twee moet zijn. En wel val ik voorover
de trappen af, omdat ik niet kan zien
waar ze beginnen, maar daartegenover

zie ik zo nu en dan een kangoeroe
met een bruin jonkie, op het Leidse plein.
Erg lief is dat, al geef ik later toe
dat het geen kangoeroe geweest kan zijn.

Zo staat het dus. En ik ga kippig door
en zeg: Hallo Mies, tegen een pastoor...

Geef toe, leuk met woorden spelen !
Ik denk dat Annie wel een van de grootste dichters is die we ooit hebben gehad in ons taalgebied(je). Daar ze ons veel dichter staat in taalgebruik dan veel van onze oudere dichters zal wel niet vreemd zijn aan dit gevoel... Je kunt heerlijk wegdromen bij de dichtwerken van Jacques Perk, maar het bombastische is niet meer van onze tijd... Alhoewel, misschien zitten hier of daar wel enkele jonge mensen mijn blog te lezen, en vinden die Annie M.G.Schmidt ook al ouderwets. Misschien is er al wel ergens een dichter in de taal van de summussusjes ? Hoogstwaarschijnlijk dat mijn generatie hem/haar dan niet eens kan lezen...
En, wie weet, brengt die nieuwe "taal" ons wel enkele nieuwe elementen in onze taal. Het zou me echt niet verwonderen ! Taal evolueert, en de evolutie komt niet uit duistere taalontwerpbureau's, maar van de gewone mens met het gewone taalgebruik... Dus als er zaken gemeengoed worden, dan worden ze verheven tot "taal"...
Het bizarre is dat al de oude dingen altijd maar verder meegesleurd worden, en ook al worden ze helemaal niet meer, of hoogstens nog eens door een taal-speler zoals ik, toch blijven die oude dingen steevast in onze dikke vandaal staan...
Nog veel bizarderder is het feit dat onze wetgeving meestal eerst in de taal van Voltaire en Molière opgesteld wordt, en dat die teksten dan in het "nederlands" vertaald worden...volgens een van de eerste dikke vandalen die er ooit verschenen zijn - vermoed ik, want onze wetten zijn steevast in een archaïsch aandoende taal opgesteld.
Ooit bezat ik hier een "wetkundig woordenboek" om mijn gelijk te staven, maar ik heb die knoert indertijd cadeau gedaan aan onze rechtskundige dienst, die er veel meer mee was dan ikzelven.... Het ding was niet te lezen, maar het voordeel was dat je er telkens de vertaal-redenering in zag, niet alleen de woordbetekenis, en dat is voor juristen überhaupt belangrijk ! (maar ook het bewijs dat de wet-taal helemaal niet meer aangepast is aan het taalgebruik) !
Misschien is het dus toch goed die oude dingen in onze woordenboeken te behouden, als een poortje tot begrip van de scribenten onzer legislatieven...

Ik zit nu mijneigenzichzelven vast te houden om niet te beginnen over de bewust gevormde gaten in de wetten, maar 't weegt me zwaar, zwaar... heel zwaar !

Nu weten we dus één van de redenen waarom onze dikke vandaal altijd maar dikker wordt ! Een tweede reden is dus dat er steeds meer nieuwe woorden opgenomen worden in ons taalgebruik. Veel van die zaken hebben te maken met de nieuwe dingen op de markt, hdtv, een letterwoord die zo ingeburgerd is dat binnen afzienbare tijd niemand meer weet waar die hd vandaan komt, net zo min als de doorsneeburger zich helemaal niet bekommerd om de betekenis van cd en cdrom... Ik ook niet, want zelfs al zeg je het aan me, ik weet dat ik het binnen twee uur zeker niet meer weet, gewoon omdat ik een cd ken, en compact disk twee woorden zijn die niet in onze taal gebruikt worden... We zitten allemaal aan onze pc of onze laptop en denken er geen moment aan waar die dingen vandaan komen...
Dat is een vorm van nieuwe "woorden", maar er zijn er meerdere ! Let eens op de vloekwoorden van onze jeugd ! Bijna allemaal engels, uit film en tv-reeksen. Ook worden veel vreemde woorden opgenomen in het gewone taalgebruik, omdat ze echt vertrouwd zijn, beter omschrijven dan ons nederlands equivalent, denk maar aan perestrojka, überhaupt om de twee aan te tonen...en zo zijn er nog héél véél !!!
Bovendien probeert men nu de taalgroep belangrijker en dus ook groter te maken, en in de laatste vandaele zitten nu ook de woorden van de molukkers, surinamen en consoorten er bij in, en zijn er weer contacten met het suid-afrikaans... Als we dat allemaal inbrengen, dan wordt de dikke wel héééééél dik !...maar of het dan ook nog ONS woordenboek zal zijn???
Oh ja, ik heb zo eens zitten proberen om het suidafrikaans te lezen, echt niet simpel ! En wat ik dacht te kennen, was juist wat ik dus niet kende... Het liedje Bobbejaan beklimt die berg... Geen mens van bij ons denkt daarbij aan een baviaan !!! Nochtans is bobbejaan = baviaan...
Dus, als je eens iets anders wilt, ga dan maar eens in die suidafrikaanse taal gaan rondstruinen... met heel veel geduld, en hopen dat je uit de achtergrond kunt leren wat je uiteindelijk aan het lezen bent...
Ik ga stoppen, met een luid: baviaan beklimt de berg !
tot de volgende ????

Geen opmerkingen: