maandag, juni 09, 2008

Mist

In de mist mis je veel... Heel de natuur is verdwenen in een wit nevelgordijn, en het lijkt wel of zelfs het geluid door een dikke deken moet kruipen. Alles is veel stiller, en er klinkt geen gezang van vogels, geen gekraai van mijn haan...Het is alsof je plots heel alleen bent, in een heel klein stukje dat nog amper zichtbaar is. Je weet niet eens of je dak er nog op zit, want ook dat zit in de ouate...

De baan ligt droog, maar de blaren van de bomen hangen af van de natte. En onder de boomranden zie je de sporen van het sombere gedruip van de nevel die van blad naar blad glijdt, en aan de laatste, de buitenste blaren niets rest dan vallen.

Waar is de zon? Waar is het leven ?

Mist... de ergste mist die ik ooit meemaakte was op de avond dat ik een algemene ledenvergadering moest houden in Gavere... Je zag letterlijk geen meter voor je uit, en dat het donker was maakte dat zeker niet beter... Ik hoopte, ik bad dat het toch een beetje zou opklaren, maar noppes. Het was zo erg dat Anny besloot mee te gaan, om te helpen turen op de witte muur. We reden stapvoets, vlugger kon echt niet, en we zagen heel de rit geen een, maar dan ook geen een andere auto. Toen wij daar aankwamen, ondanks mijn hebbelijkheid, voor één keer te laat, zat er in de zaal één, zegge en schrijve één man, om te zeggen dat er niemand was...Met die mist, de mensen durven er niet door, en jij komt dan nog van verst van allemaal... Was ik vet mee... Wij terug naar de auto, eerst de ruiten nog eens helemaal gereinigd van de dikke vuile laag van mist die erop scheen te plakken... en weer stapvoets naar huis...
Bijna even erg, toen ik van Kruishoutem kwam, na een vergadering... Het had gesneeuwd, het was al niet leuk rijden, maar toen ik naar huis moest, was er daar boven op nog dikke mist... Ik weet niet of je al eens het genoegen hebt gesmaakt om op de sneeuw in de mist te rijden ? Niet doen! Alles is wit ! Normaliter kun je je nog wat oriënteren op de kant van de weg, maar in de sneeuw is die kant ook weg... en alles is wit, onder je, naast je boven je, alles wit... Plots zag ik voor me uit een rood lichtje, het mistlicht van een auto voor mij... Ik iets dichter er naar toe, en me veilig in zijn kielzog houden... Zo reed ik enkele kilometer, tot plots het lichtje weg was, zo maar, plots ploep en weg...
Ik kroop over de weg, tot ik plots de bewuste auto zag staan aan de kant van de weg...Toen ik voorbij reed, kwam hij netjes achter me aan gekropen...Het was mijn beurt om te sukkelen !
Ondanks alles zat ik te grinnikken in mijn auto.
Mist... Je weet al dat ik gevaren heb, nu ja, varen, op de mailboat, telkens op en neer van Oostende naar Dover en terug... Ik heb je al verteld dat ik een paar stormen meemaakte en één keer lagen wij uren en uren in de vliegende storm voor Dover, maar we konden niet binnenvaren daar de storm te erg was... Iedereen was zeeziek, en wie moest werken sleepte zich voort, te ziek om iets te doen, maar het moest wel... Twee man wisten van niets, de commandant (de eerste luitenant dienstdoende als kapitein) en ikke, ik wist van niets. (Gek genoeg werd ik wat misselijk toen we na uren wiegen plots toch aan de wal konden...) Van die stormen had ik geen schrik, maar toen het mistig was op zee, dan was ik doodsbenauwd ! Oh ja, ik wist wel dat er radar was en zo, maar toch moest heel de bemanning op dek, aan de reling gaan staan, turen en luisteren in de mist... Je hoorde de scheepstoeters voor je uit, je hoorde het manueel luiden van de scheepsbellen van kleine scheepjes, maar je zag niets. Dood eng !

Ik kan het niet helpen, maar mist vind ik eng, nog steeds... Ik heb je verteld dat ik niet zo graag in Zwitserland was, omdat de bergen in mijn gezichtsveld stonden, maar met mist heb ik dat nog erger ! Ik heb geen claustrofobie, ik kan best in een lift zitten, en ook in de scanner, waar blijkbaar veel mensen het te kwaad hebben, voel ik niets, maar buiten, buiten moet ik zicht hebben, ik hou van die weidse wereld, die eindeloze verten, dat gevoel van oneindigheid. Ieder muur, ieder berg is een schending van het zicht op oneindig. Voor mij was de zee een droom, een niet eindigende wereld.

Het zal wel wat te maken hebben met mijn roots... Ik hoorde altijd dat in onze familie boeren en zeelieden zaten, twee mensensoorten die gewoon waren de wereld te zien als een oneindige vlakte... (Ik ben immers afkomstig van de kust, en daar zijn de enige oneffenheden de duinen.)

Duinen... een verdwijnend iets lijkt het wel! Onze belgische kust is zodanig volgebouwd, dat je moet zoeken naar de duinen... Gelukkig is de mooiste duinenrij aan Koksijde bewaard gebleven, en kun je nog steeds moeizaam door het rulle zand naar de top van de Hoge Blekker klimmen, en van daar uitkijken over de oneindige vlakten, vlakten zee, vlakten polder... Vlakbij heb je dan de mooiste moderne kerk die ik ken, een kerk waar ik steeds een beetje verliefd op ben, gek genoeg in de vorm van aan halve maan... Je zou denken aan andere godsdiensten hé ?... Maar het is buiten en binnen een sereen gebouw, waar niets lijkt te storen, waar de blik door niets weerhouden wordt, dan door het gewilde rustpunt, het altaar... Als je ooit in Koksijde komt, bezoek dan eens dit prachtige gebouw. Het is het tegendeel van de pracht en praal der gotische kathedralen, het is van een puurheid die me telkens weer raakt...
Ik heb dat niet vaak, dat de lijn van een gebouw me raakt, diep raakt... Waar ik dat ook had, was in de gotische kerk van St Omer in Frans Vlaanderen... Daar ook zijn de lijnen zo puur, zo juist, zo zuiver dat je diep geraakt wordt door het volmaakte...
Dat zijn echte kunstwerken, je hebt het gevoel van volmaaktheid, van niets kan beter.
Ik weet niet of jij dat ook soms voelt, dat je zo plots getroffen bent door de ultieme schoonheid ?
Het hoeft geen mensenwerk te zijn, ooit zag ik op de trein naar Haut Auvergne een vrouw, een mulattin, zo volmaakt van gestalte, iedere lijn zat op de juiste, de volmaakte plaats, het was een beeldhouwwerk van de natuur, ik wees er Anny op, en ook zij zag met bewondering naar die vrouw... In Middelheim, het prachtige park van beeldhouwwerken, heb ik ook zo staan kijken naar "De Profeet" van Pablo Gargallo, dat is ook zo'n werk dat me raakt met een kracht die me telkens weer met verwondering slaat. Eeuwige schoonheid, in de meest diverse vormen.
Zo had ik hier in Oudenaarde een vrijwillige medewerker in Lierde, die man zijn hoofd, daar moest ik mij telkens weer van losrukken... Die kop had ik willen beeldhouwen, dat zou de volmaakte kop zijn voor een Romeinse Keizer, met hoofdletters...

Ook in de natuur vind je soms zo'n volmaakte, onverbeterbare vormen terug... een verstild, versteend moment van eeuwige schoonheid... Zelfs zie je soms gebruiksvoorwerpen, die zo volmaakt zijn, dat ze eeuwig mooi blijven, volmaakt zijn... De volmaakte stoel...bestaat al vele tientallen jaren, maar blijft zo mooi dat hij nog steeds onbetaalbaar blijft... ook dat is een kunstwerk. Soms kun je, moet je iets vastnemen, iets voelen, om je te overtuigen dat het echt is, dat het werkelijk is...

Je kunt de schoonheid niet omschrijven, omdat het niet één ding is, het is een veelheid van onsterfelijke vormen, lijnen of tekening of kleur... Je voelt je plots zo klein, zo nietig tegenover dat oneindige... Ik geloof nooit dat een kunstenaar er ooit in slaagde meer dan één zo'n volmaaktheid te creeëren, dat zou bovenmenselijk zijn. Je kunt dat één keer bereiken, en dan de rest van je leven blijven zoeken daar het moment dat voorbij is...

Het hoeft niet, het kan bijna niet een weergave van de natuur te zijn, want dan zou je de natuur moeten overtreffen... Het kan bijna niets anders zijn dan een sublimatie van een idee, van een gevoel, van een ervaring... De volmaakte roos van een mens kan geen roos van de natuur zijn, maar zou een verheffing zijn van een roos tot een etherisch iets, een bijna ontastbaar iets.

Hog, ik ben weer aan 't zweven, maar weet dat het een diepe jaloersheid is, jaloersheid om dat volmaakte, dat oneindige, dat sublieme... het onbereikbare.

Ik ga stoppen, ik heb het boek van Middelheim weer eens bovengehaald, en ga nu weer wegdromen tussen beelden die me raken...

tot de volgende ?

Geen opmerkingen: