Sterven bomen staande?

Earth wal with trees/bushes between the different fields in the norht east of Fryslân Nederlands: Houtwal nabij Twijzel in de Friese Wouden Frysk: Houtwâl by Twizel yn de Wâlden. (Photo credit: Wikipedia)

knotwilg - own picture (Photo credit: Wikipedia)

Ik denk dat de natuur weer een fabeltje heeft ontkracht... In de jagerij ligt een oude knotwilg omver. Op het stuk dat nog rechtstaat staat nog wat groen. Bomen lijken hier dus er bij te gaan liggen als ze het opgeven, of althans voor het grootste gedeelte... Maar heel zeker ben ik eigenlijk niet, want knotwilgen zijn bizarre dingen. Je weet bv niet eens of het groen dat je nog ziet aan het nog rechtopstaande stuk wel van de oorspronkelijke knotwilg is, of dat het een andere boom is die wortel heeft geschoten in de knot...

Ik vind knotwilgen mooi. Vooral die heel oude gescheurde, verwrongen oude knotten. Het is ook iets wat typisch is (was?) voor ons landschap. Vroeger zag je er heel veel, maar ze worden jammer genoeg zeldzaam. Naast de afbakening van de gronden met knotwilgen zag je hier ook afbakeningen met wat ze in Mater Branken noemen... In het Nederlands is dat een houtwal. Eigenlijk is het dichte familie van de knotwilg, maar waar de knotwilg een stam heeft, worden bij branken de takken iedere keer weer heel laag bij de grond afgedaan. Je krijgt dan een bos takken. Als het wilgen betreft, werden die na het afdoen wel gebruikt voor het maken van manden en dergelijke.

Nu zijn beide beschermd. Niet overal, maar er zijn heel wat houtkanten die men poogt in stand te houden, net zoals er knotwilgen zijn die men in stand probeert te houden. Deze taken worden soms gedaan door jongeren die lid zijn van een of andere natuurbeweging, en weten dat die dingen ook heel speciaal leven herbergen. Er zijn vogels die dolgraag nestelen in knotten, anderen in de branken.

Kortom, door het toedoen en onderhoud van en door de mens, is een specifiek leefmilieu ontstaan voor heel wat diertjes.

De groene beweging promoot hier ook het aanplanten van een "natuurlijke" haag, waarbij ze aanraden om een heleboel soorten haagplanten door elkaar te zetten, zodat er heel wat soorten groenen en bruinen de haag kleuren, dat er ook wel wat bloei in zit (bv van meidoorn) en vooral, dat het een betere kans biedt op nestelplaatsen dan de klassieke haag. Je moet die haag wel wat dikker laten uitgroeien, en je kunt hem ook niet zo gemillimeterd netjes scheren. Dat komt omdat de diverse soorten nooit allemaal op hetzelfde tempo groeien. Ik vind die hagen wel mooi. Mocht er geen haag rond mijn huis hebben gestaan toen ik hem aankocht, dan zou ik wellicht een dergelijke haag gezet hebben, wat wild, wat knoestig, wat natuurlijker ogend. En vooral bestaande uit plantensoorten die hier thuis zijn.

In feite hoort een dergelijk vorm van haag thuis in het rijtje van Knotten en branken.

Ik heb ooit in een huis gewoond, waar een haag bij hoorde van meidoorn. Je moest dat maar één keer scheren om het mooi te houden. Heel het jaar bleef het dan min of meer zijn vorm houden. In die tijd had ik nog geen elektrische snoeischaar, en was het dus met de hand te doen... de tuin was meer dan 100 meter lang, dus meer dan 200 meter haag... Een hele klus ! Met die elektrische snoeischaren is het leven heel wat makkelijker geworden.

En zo komen we eigenlijk ook een beetje aan vormsnoei toe. Dat kan heel mooi zijn, maar soms ook heel gekunsteld, zodat er helemaal niets van natuur meer in te vinden is. Toch biedt dit ook wel voordelen aan ! Door het heel dikwijls en heel intens snoeiwerk, krijg je een heel dicht takkenwerk, en is het gewoonlijk zo goed als "waterdicht", een ideale plaats voor kleine vogels om er in te nestelen.

Met andere woorden, het is niet allemaal nefast wat de mens in de natuur doet... En als we naar het ontstaan kijken van die dingen, dan was het zeker bij branken en knotten niet alleen omdat het mooi was, of omdat het een vorm van afsluiting vormde... Nee, door de regelmatige snoei had de mens van toen brandhout en basismateriaal om manden te vlechten. Dat nut zal wel geprimeerd hebben, maar waarom zou dat niet mogen, voor één keer: het nuttige aan het aangename paren...
En het is nog mooi om zien ook...
Wat wil je nog meer ?

Van mij mag de boer al die lelijke betonnen paaltjes wegdoen, terug zoals vroeger een paal plaatsen van een dikke wilgentak, en als die groeit, hem om de zoveel jaar weer knotten, zodat ons lanschap weer dat typische krijgt en de vogels en de mens weer kunnen genieten van groen !
doen !

tot de volgende ?