Enkele dagen geleden heb ik met een vriend zitten praten, onder meer over het huwelijk. Hij (en iedereen) stelde vast dat steeds meer jonge mensen thuis bleven wonen. Ze hebben wel een relatie en gaan daar eens slapen of zij komt eens bij hem slapen, maar van trouwen is geen sprake. Zijn kommentaar: "Ze hebben al de lusten en geen lasten"...
Daardoor lag ik vannacht na te denken over het huwelijk...
Het huwelijk is een eerder recent verschijnsel bij de gewone mensen. Een huwelijk was immers slechts van belang bij mensen met bezit, en diende ook om het bezit uit te breiden of te vrijwaren. Met andere woorden het huwelijk was in hoofdzaak een economisch gebeuren. Bij de gewone mensen, de slaven en de lijfeigenen was dat allemaal niet nodig, zij hadden niets toen ze op aarde kwamen en zij zouden zonder iets de aarde weer verlaten, dus moest er ook niets geöfficialiseerd worden. In de praktijk was het zo dat wie "bijslaap" kende, ook als gehuwd beschouwd werd. De betrokken man klopte op een braakliggend stukje grond bij het erf waar hij hij dienstig was, vier palen in de grond, spande daar takken in, weefde door de takken wat rijshout of wilgentenen of lindetenen, ondertussen kapte zijn beminde het oude stro van het jaar voordien, en werd het stro in de leem gestampt, tot een homogene massa. Dan werd de leem tussen de takken gesmeten, en eens een eerste laag, zo diep tussen de wilgentenen zat, werd er een laag leem overheen gewreven om een effen uiterlijk te hebben. De deur en de ramen waren klein, deur omdat dit nooit perfect kon sluiten, ramen omdat er nog geen vensterglas was voor hen, en er dus alleen sprake was van verluchting, niet van verlichting. Bovenop kwam een diep doorhangend strodak, dat was warm, en bovendien moest het zo ver doorhangen, zodat de regen niet op de lemen muren kon komen. Anders smolt hun huis letterlijk weg. En dat was het.
De jongste van het nest was meteen ook het pensioen van de ouders, zo zij het geluk hadden zo lang te leven. Dan werd er geen nieuw huisje gezet, maar een kamer bijgemaakt. Ze gingen inwonen, alhoewel het in de praktijk andersom was! De ouden mochten blijven inwonen, zelf niet meer bij machte voldoende te werken, was hun enige kans op overleven, het opgevangen worden door een van de kinderen.
Toen kwamen de steden op, en veranderde het leven totaal. Daar was niet zo maar een hutje bij te bouwen, het moest al een zekere reglementering volgen, en er kwamen bepaalde plichten bij inzake verplichtingen aan de stad. Ze waren ook niet meer lijf-eigen, ze verdienden geld als arbeider in een of andere gilde. Dit betekende dat zij zich ook min of meer konden opwerken, en toen kwam ook voor hen het huwelijk er. Een contract.
Niet zo uitgebreid als bij de hoge heren, van wie naderhand een wapenschild met daarop een wapen met vermelding van al de bezittingen en verwantschappen, maar toch...
Wie rijker werd kon zich zelfs een stenen huis zetten, en raakte bij de burgers van de stad.
Dit duurde tot... de hele rijken een Lieven Bauwens onder de arm konden nemen, en die wist een weefmachine binnen te smokkelen.
In een heel korte tijd slaagden de rijken er in deze machines te kopiëren, te verbeteren, en in grote fabrieken te zetten. Al wie zijn boterham had verdiend als arbeider in en rond de textiel, verloor op slag zijn inkomen, en had geen andere keus dan te gaan werken bij de nieuwe adel, de geldadel, de textielbarons... En ze werden zo onderdrukt en uitgemolken dat alras er geen sprake meer was van enig eigendom... Ze woonden in een huisje van, ze aten brood uit de winkel van, droegen kleren van...hun baas, de baron, de textielbaron... en weer verdween het huwelijk, als een onbetaalbare luxe. Oh, er was wel een kerkelijke zegening, dat was er al lang geleden ingestampt, maar dat was op een morgen, net na de vroegmis, en net voor het uur van het dagelijkse slavenwerk...
Zo dacht ik ook op de albigensen, de katharen (vandaar ons "ketters") en de lutheranen en calvinisten en ga zo maar door... Wat was het succes van die nieuwe kerkgemeenschappen? Het geloof ? Ik denk dat het veeleer een sociale revolte was, dan wel een echt kerkelijke. De kleine mensen werden plots OOK aangesproken door de predikanten. Plots telden zij ook mee. De protestantse beweging groeide onstellend vlug. Als ik lees in de Geschiedenis van Mater, dan waren zelfs in het landelijke mater alras massa's protestanten te vinden. Zij vonden niet alleen een godsdienst in hun taal, maar ook in de taal van de werkman, de taal die hen als kleine mensen aansprak. De oude katholieke kerk was altijd een zaak geweest van het machtscentrum in ieder gemeenschap, en zelfs de meeste pastoors kwamen uit dat midden.
Ik lag me vannacht dan ook af te vragen of de prediking van St Franciscus tot de dieren, geen allegorie was voor: hij predikte zelfs voor het plebs, het schorum, het gemene volk... Het zou best kunnen, want Frans was een van de wapenen tegen het toenemende protestantisme... En omdat ze zoveel met het gemene volk omgingen, werden ze meerdere keren bijna in de ban van de kerk gedaan. (Bepaalde onderafdelingen verdwenen volledig via de brandstapel!).
Dat bracht mij er toe te denken, of de zeer sterke en zware reactie van de katholieke kerk niet veeleer was ingegeven daardoor, dan wel door betwistingen op het gebied van het geloof ? Het zal op zijn minst zwaar hebben doorgewogen.
En nu is eindelijk de balans doorgeslagen naar het andere eind...Bijna iedereen is nu welvarend in onze maatschappij, en een huwelijksfeest hoeft niet meer, omdat er ieder weekend feesten genoeg zijn. Er hoeft geen kermis meer rond gevierd worden, we leven dagdagelijks zo copieus dat het vermageren nu Het probleem numero uno is geworden. Bovendien is de lust boven alles gaan primeren. De geslachtsdaad is alleen nog plezant. En er is geen enkel risico meer op zwangerschap (ongewenst!), men moet alleen een beetje zorg maken over de steeds meer voorkomdende SOA's...sexueel overdraagbare aandoeningen...Eentje ervan is zelfs gevaarlijk, maar who cares, de mutualiteit betaalt toch.
Jonge meisjes krijgen nu gratis de pil.
Het zou immers onverantwoord zijn dat ze te vroeg opgezadeld werden met een kind.
Of het verantwoord is zo vroeg sexueel contact te hebben is zelfs geen vraag meer.
Mag je zelfs niet meer luidop denken.
Ik ken een meisje waar de jongen op veertienjarige leeftijd al kwam bijslapen.
Eétje? meerdere...
In onze tijd was het huwelijk iets moois. Diende om kinderen te hebben, je geslacht voort te zetten...
Binnenkort gaan we al dat ambetante en pijnlijke wellicht volledig overboord gooien, en als we kinderen zo nodig moeten hebben, dan zullen we naar de fabriek gaan. Daar gaan ze een celletje van 't mannetje nemen en ene van 't meisje, de erfelijke eigenschappen verbeteren en aanpassen, de keuze van de "ouders" inzake jongen/meisje in orde brengen, en na enige tijd kunnen ze dan hun bestelling gaan afhalen. Zonder weeën, zonder onrust in de laatste maand, zonder het heerlijke gevoel van het voelen van leven...
Het hoeft voor mij niet meer... Ik ben blij dat ik nog het gewone werk heb gekend.
maar ja... ik ben ook al oud hé, opa ?
tot de volgende ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten