kalendermaand

Image by Sven Cipido via Flickr

Heb je ook vol verbazing gekeken naar je scheurkalender ? We zijn vandaag weeral de laatste dag van januari...Morgen beginnen we aan de tweede maand, aan februari...je weet wel, die van 28 dagen, de maand die gans onlogisch plots een totaal ander getal als eindcijfer toont... Gek eigenlijk, het kon perfect anders, logischer. Als iedere maand 30 dagen telde, dan kwamen we aan 360 dagen, dus we hebben eigenlijk gewoon nood aan vijf maanden met 31 dagen, en in de schrikkeljaren aan 6... Maar nee, we moeten zo nodig één maand maken van 28 dagen, waardoor we nu 7 maanden van 31 dagen hebben, 4 van 30 en eentje van 28...En dat alles omdat enkele Romeinse keizers toch niet een korte maand van maar 30 dagen achter hun naam konden hebben (Juli van Julius Caesar, en Augustus). bovendien zitten we daardoor ook nog eens met hele domme namen van onze maanden: september de zevende, oktober de achtste, november de negende en december de tiende, plaatsen we doodleuk enkele plaatsen verder, zodat de maand met de naam zevende nummer negen is, en ga zo maar door, tot december, de tiende die dan de twaalfde is. Logisch toch ?
Nu is kalendervorming geen eenvoudige taak. Je kunt het jaar niet zomaar in deeltjes splitsen, want hoe je het ook doet, het klopt nooit helemaal met de jaargetijden. Zelfs als je de jaargetijden zelf zou nemen als basis, dan zouden die op zich zelfs al niet helemaal gelijklopend zijn, en nu en dan aangepast dienen te worden. De rondjes die de maan doet rond onze planeet hangen ook niet samen met het rondje dat wij doen om de zon, zodat dus ook de natuur ons niet echt een houvast biedt. Steeds zitten er kleine afwijkingen in. En dan spreek ik nog niet van het feit dat de wereld zelf ook al niet zo'n stabiel iets is... De dagen van nu zijn niet dezelfde dagen van enkele miljoenen jaren geleden.
Dat wij een kalender überhaupt nodig hebben, danken wij wellicht in eerste instantie aan het feit dat de mens aan landbouw is gaan doen, en dan was het nuttig te weten wanneer je nu veilig kon zaaien om een oogst te kunnen bereiken op het goede, het beste moment. Daarom zullen wellicht in onze contreien de belangrijkste data van het jaar de aanvang van de lente en de aanvang van de herfst zijn geweest, de tijdstippen om te zaaien, de tijdstippen om te oogsten. We zien dan ook al heel vroeg in de geschiedenis van de mensheid, dat men van alles doet om die tijdstippen te kunnen bepalen. Dat we belangstelling hebben voor sterren en planeten hangt dan ook heel nauw samen met ons overleven op plaatsen waar het niet altijd zomer is.

Maar wij zitten dus, hoe we het ook draaien of keren, met een onhandig instrument om de tijd in te delen in "vaste" jaargetijden, om de dag in te delen in gelijke deeltjes...Want op het moment dat arbeid veranderde van buitenwerk naar binnenwerk, bleek plots dat licht niet meer voldoende was om het loon en de gepresteerde arbeid te bepalen. We moesten zo nodig de tijd gaan indelen in gelijke partjes. En naargelang de industrie meer investeringen vergde, vergde men ook meer prestaties en waren de uren een vaste maatsstaf voor de verloning van de arbeid. Je moet ook eens kijken in de geschiedenis naar het aantal kerkelijke feestdagen die er vroeger waren, en die er nu maar meer overgebleven zijn. De industrialisatie heeft niet alleen de tijd netjes ingedeeld, het heeft ook een heleboel tijd ingenomen, weggekaapt van de godsdienst. Zelfs nu nog moet je eens kijken naar de feestdagen die samenhangen met kerkelijke gebeurtenissen, en vergelijk dit dan eens met de buurlanden... Stel je tot je verbazing vast dat dit niet gelijklopend is! Her en der hebben de industrie dus meer of minder zeggingschap gehad.

Hoe zal de kalender verder evolueren, als we hier meer en meer invloeden ondergaan van het feit van het Europa, en van de invoer van andere godsdiensten?

Stel dat de groep moslims een sterke aangroei kent, en gaat meespelen op het politieke vlak, dan is het niet ondenkbaar dat er andere feestdagen komen dan we nu kennen, en dat de Islam ook haar deel krijgt aan de kerkelijke hoogdagen... Gaat dit ten koste zijn van de Kristelijke feestdagen, of gaat dit een toename zijn van het aantal feestdagen? Een soort arbeidsduurvermindering om godsdienstige evenwichten???

Let wel, onze week is gebaseerd op de zondagsrust, maar dan zou er meteen een sterke tendens zijn naar de vrijdag... Wij danken onze zondag aan een al dan niet juiste interpretatie (er bestaat heel wat geruzie over) van het verrijzen van de Heer. Voor hetzelfde geld was het nu een zaterdag, voortzetting van de Joodse kalender. Je moet ook maar eens kijken over het gehakketak omtrent de bepaling van de datum van Pasen... Ook nu nog is dit niet opgelost en zien we verschil tussen kerken die in feite eigenlijk dezelfde godsdienst kennen en hebben...

Nee, kalendermaken is niet zo simpel, en het ziet er niet naar uit dat het simpeler zal worden. We spreken dan nog maar alleen van de volkeren die een zevendagensysteem hebben, want er zijn ook andere...

Het is dus niet alleen de natuur die ons geen vast stramien biedt, we maken het onszelf nog eens veel moeilijker door allerlei disputen over godsdiensten. Weet je, Adam en Eva die hebben de boel deerlijk verkloot! In het aardse paradijs was alles altijd goed, leefden wij van de vruchten der bomen en de vruchten van het veld, die zomaar te plukken waren... Maar met mensen die zowat een van de meest succesvolle wezens zijn van deze aarde, is zelfs zonder zondeval die tuin niet zo oneindig groot te maken dat er voldoende zou zijn voor ons allen... Ik heb indertijd het geluk gehad Madeira te kunnen bezoeken... Daar had je het gevoel dat je inderdaad zou kunnen leven zonder meer te doen dan je hand uit te steken en vruchten te plukken...Maar daar zag je ook mensen die zo arm waren dat ze nu nog in grotten hokten. En de vele vruchten die er hangen en stonden waren aangeplant en werden onderhouden door eigenaars, en eigenlijk mocht je dus niet zo maar plukken... Ook dat paradijs was dus al verkloot.

Ach, we zullen wel nooit een echt paradijs kunnen maken en houden, niet zolang we mens zijn...Want we moeten zo nodig meer hebben dan die ander, we moeten zo nodig meer te zeggen hebben, we moeten zo nodig onze pikorde hebben, en dan liefst het kieken zijn bovenaan die pikorde...maar kiekens blijven we...

tot de volgende ?