Als ik het in het Nederlands zou moeten zeggen, dan kon ik dat niet zo sprekend, en zeker niet zo kernachtig: ten einde heeft niet die betekenis, al lijken de woorden hetzelfde.
En toch is het "aan het eind zijn" en dus zou ten einde correct moeten zijn.
Hoe ik daar op kom ?
Straks ga ik naar de begrafenis van Irmaatje, het mensje is heel lang bij onze creatieve groep geweest, een stil genietend mensje... Je hoorde ze zelden, maar je zag ze genieten. Als er iets gezegd werd om te lachen, dan zat stilletjes mee te lachen, als er iets gebeurde waar ze pret in had, dan zag je haar oogjes blinken, en monkelde ze...
De laatste keren dat ze kwam, ging het niet meer... "'t Gao nie meer" zuchtte ze, en al zeiden we dat ze ook mocht komen, zonder iets te doen, gewoon, om bij de mensen te zijn, bleef ze na een tijdje weg.
En nu en dan hoorden we dat ze achteruit sukkelde. Het hart verzwakte en op de duur belandde ze in het hospitaal, waar ze uitgegaan is als een kaarsje...
Ze was "tenden" geleefd...
't Mensje had haar kinderen groot gebracht, veel gewerkt, een kind verloren, haar man verloren, en nu was ze op... Tenden.
Ik heb dat bij mijn moeder gezien, ik heb dat bij tanteke gezien, en nu zag ik het, zij het meer van op een afstand, bij Irma...
Mij lijkt het een mooie dood...
Het gevoel hebben dat je tenden bent, dat je niet verder meer hoeft te gaan. Je hebt het volbracht, en je gaat in vrede...
Zo zouden alle mensen moeten kunnen sterven, tenden geleefd, ontdaan van alle verdere verlangens.
Och ja, misschien hadden ze nog wel graag het feest van... maar veel belang heeft dat allemaal niet meer, ze zullen ook wel feesten zonder haar.
"Het is volbracht"
Het lijken wel kruiswoorden, bijbels, en dat is het ergens ook. Het heeft iets religieus. Het leven is vol-bracht. Vol - brengen. Afwerken, het werk volledig en in orde af leveren.
Tenden...
Iemand die moet gaan op het ogenblik dat het nog niet volbracht is, die vecht tegen de dood, die houdt krampachtig vast aan het leven. Iemand die tenden is, die omarmt de dood. Dat heeft iets religieus. Of ze weten dat dit niet het einde van alles is, of ze weten dat, hoe dan ook, ze niet verdwijnen... Ze vergaan tot stof en as... maar uiteindelijk verworden ze tot de atomen die ze al altijd waren. Ook op die manier is er geen echt einde.
En als het klopt dat er oneindig veel parallelle universa zijn, dan leven ze ginder misschien nog wel.
Ach, het doet er allemaal niet toe.
Het is volbracht.
ze is tenden.
Bij tanteke zagen we nog een ander wonder... 't Menske was dement, maar die laatste dagen leek dat allemaal niet meer te tellen. Het was immers haar leven, haar wereld, en daar was haar rol uitgespeeld.
Er is geen grote sterfscène, alleen een zacht en zoet ontslapen.
Ont- slapen... heeft iets van wakker worden.
Ik vind het mooi.
Ik weet wel, dat klinkt gek, en haar kinderen en kleinkinderen zullen wenen om het verscheiden, maar het is de mooiste dood die je kunt sterven. Tenden.
Straks ga ik naar de uitvaart...
En voor het eerst in daaaaagen is de lucht betrokken, zit er iets van droefheid in de lucht. Het hoeft niet, Irma heeft haar leven voleind.
Wie doet het haar na...
tot de volgende ?
(Op de foto: een begrafenis per fiets... Zou de lijkstoet dan ook fietsend achter komen... ? En ik zou het wel eens willen zien, hier in onze Vlaamse Ardennen...) (Zo kan ik dit droeve stukje toch nog stoppen met een glimlach)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten