papierklei

Eigen foto, eigen hond, maar in het echt luistert zij veel beter dan op de foto !!! (Photo credit: Wikipedia)

Vandaag ga ik in de academie wat experimenteren met papierklei.
Papier op zich bevat eigenlijk al klei, dus is papier geen vreemd object voor klei.
Ik weet niet wie ooit op het idee kwam om papier in klei te mengen, maar het lijkt een wondere materie.

Laat me eerst eens vertellen hoe je met gewone klei kunt werken.
Gewone klei mag niet te nat en niet te droog zijn, het moet kneedbaar zijn en niet kleven aan je handen. Deze toestand laat je toe die massa te vervormen tot de vorm die je er mee wilt maken (met de nodige beperkingen ... je kunt bijvoorbeeld niet een potlooddunne pilaar maken voor een dikke bol klei, want dat gaat inzakken, omvallen)
Je kunt klei tamelijk lang blijven bewerken. Zolang het niet droog is, kun je stukken bijvoegen, aankleven. We spreken dan van klei die lederhard is. Dat is een exacte beschrijving, het voelt ook wat lederig aan. Je kunt zelfs in dit stadium de klei nog steeds wat vervormen, mits je dat voorzichtig doet, en de grens niet overschrijdt waar de lederharde klei gaat breken.
Als de klei eenmaal droog is, kun je er niets meer aan toevoegen of aan wijzigen.
Als je dan de klei weer nat maakt, ga je niet naar de situatie lederhard, maar meteen naar heel zacht, ja zelfs naar uiteen vallen.

Papierklei heeft een deel eigenschappen die je toelaten over de grenzen te gaan van de gewone klei. Je kunt veel lichter werken, omdat door de vezels in de klei, je een soort wapening krijgt, en dus een sterkere structuur.
Daardoor kun je veel dichter komen bij de potlooddunne pilaar met daar een dikke bol op. Je moet wel zien hoe je dat doet, maar door de hogere stevigheid en de lichtere constructie is daar al heel wat meer mogelijk.
Bovendien kun je aan droge papierklei nog steeds zaken in papierklei toevoegen. Door de vezels laat je, mits de twee oppervlakten bevochtigd worden, de zaken in elkaar grijpen en ineen kleven.

Kortom, je krijgt meer mogelijkheden.

Misschien denk je nu bij jezelf: "Wat zit die man nu allemaal te leuteren !"
Maar voor mij kan dit een nieuwe wereld van mogelijkheden vormen. Laat me een voorbeeld geven. Stel dat je in klei een rechtopstaande hond wilt boetseren... Dan moet je ofwel de poten veel te dik maken, ofwel moet je onder het lijf een dikke steun bouwen (dat is het meest gebruikte, dan zie ja daar een bos gras of iets dergelijks die in feite de hond omhoog houdt.).
Er is ook nog een andere mogelijkheid: Je maakt vooral een constructie waarbij je uit een plank vier staven ijzer laat komen. Je kneedt dan rond dat ijzer de poten op, en met de ijzer zijn deze sterk genoeg om de hond te dragen. Moeilijkheid: klei krimpt bij het drogen, dus moet je dat ijzer er tijdig uithalen, vooraleer de klei openbarst door het drogen, maar zo dat de klei wel al stevig genoeg is om de hond te dragen. (Gewoonlijk zal men dan iets onder het lijf van de hond plaatsen, die helpt dragen, tot het geheel helemaal droog is.)

Ik wil nu iets dergelijks proberen te maken met papierklei. Ik ga eerst het lijf van de hond maken, dan dat lijf op een voorwerp leggen die de juiste hoogte heeft, en de poten naar beneden toe er aan boetseren. Dat kan door de grotere kleefkracht van papierklei (hoop ik). Op die manier hoop ik een hond te kunnen maken die op gewone dikte van poten staat, zonder bosje gras onder de buik.

Dit is een uitdaging, en een manier om de mogelijkheden en moeilijkheden van deze - voor mij nieuwe - materie te leren kennen. Wellicht ga je mij gedurende dit experimenteren nog wel horen vloeken van hier tot ginder, omdat er bepaalde moeilijkheden gaan opduiken die ik niet voorzie, omdat ik de materie (nog) niet voldoende ken, maar dat is eigenlijk juist de bedoeling.

In ieder geval, als je helemaal geen kaas hebt gegeten van keramiek, of van boetseren, weet dan dat het maken van een hond (paard) die gewoon op zijn vier poten (benen) staat, zonder bijkomend steuntje, dat dit niet evident is op te maken !

Toch zie je die beeldjes wel eens, maar die zijn veelal op een nog andere manier gemaakt.
Als ik zo een beeld moduleer in was, dan kan dat redelijk makkelijk gedaan worden. Van dat beeldje maak ik dan een moule,  en in die moule giet ik dan gietklei. Deze gietklei laat je een bepaalde tijd in de gietvorm (de moule), zodat de buitenkant van de gietklei hard wordt. De rest van de gietklei giet je uit de vorm. Als je dan de moule (die uit verscheidene stukken bestaat) opent, dan heb je een beeld in klei... van een hond die staat op vier poten.

De grote moeilijkheid bij die manier van werken, is het maken van een moule, die zo moet gemaakt zijn, dat je hem van het beeld kunt afhalen, zonder dat je stukken maakt... Denk een aan het oor van de hond, en probeer je eens in te beelden dat je daar stukken plaaster moet opleggen, die je terug weg kunt nemen, zonder dat dat oor breekt... je hebt al meteen een aantal stukken nodig. Deze stukken moeten tegen elkaar liggen, want de moule moet dicht zijn (je giet er gietklei in !)...

Dus, hoe dan ook, het is niet simpel een hond op vier poten te maken ... Als dus ooit een beeldje ziet van een hond of paard op vier dunne poten (benen), denk dan eens aan de kunstenaar die dit wist te maken...

tot de volgende ? (de hond op de foto is veel makkelijker te maken... die zit op een breed steunvlak !)