De reden is simpel: je speelt de didge met een circulaire ademhaling.
Ik heb een didge, vind het onderaards geluid leuk, kan dat geluid ook perfect voortbrengen, maar die circulaire ademhaling, dat wil maar niet lukken.
Circulaire ademhaling is een truuk waarbij je op het zelfde ogenblik én in- én uitademt. Je kunt aldus blijven de didge bespelen zonder dat je schijnbaar ademhaalt.
Mij lukt het niet.
In het betreffende instituut leert men de patiënten die techniek aan... Maar het is nogal ver van de deur.
Maar het lijkt me logisch, dat als je op die manier je longen kunt doorlopend gebruiken, dat in ieder geval winst moet geven bij astma en slijmziekte... Blijkbaar ook bij snurken...
Wat niet in het artikel staat, is dat het spelen van de didge je een stuk gevoeliger maakt om je te verslikken. Wellicht door dat er dus voortdurend ook ademgehaald wordt?
Dit laatste feit las ik ooit in een andere studie over dit wondere "instrument".
Ik schrijf instrument tusen haakjes, want het is in wezen gewoon een natuurproduct. In Australië zit er een soort mieren die de takken van de eucalyptusbomen volledig uitholt. Zo'n uitgeholde tak, met een beetje gefatsoeneerd mondstuk (het fatsoeneren gebeurt met bijenwas), is een volmaakte didgeredoo... Soms worden daar die typische bizarre tekeningen opgemaakt die de aboriginals halen uit de droomwereld, maar daar klinkt hij echt niet beter of slechter door.
De ondervinding heeft mij geleerd dat je het meest volmaakte geluid haalt uit een stuk plastic buis met een diameter van zo'n 4 cm ongeveer. Wil je de klank luider maken, warm het uiteinde van de buis op, en verwijdt dat uiteinde, zo een beetje zoals bij een trompet, daar is het einde heel sterk verwijd. (Bij een plastic buis maak je het gewoon wat breder naar het end toe)
Het geluid ontstaat door het laten trillen van de lippen bij het uitademenen (en je ademt met die circulaire ademhaling constant uit!) Uiteraard splits je de geluiden in pakketjes, zo een ritme gevend, en je laat de klanken variëren in volume en in aard van geluid. Je moet maar eens googlen, dan vind je makkelijk voorbeelden van dat bizarre geluid.
Mijn interesse gaat dan ook in oorsprong naar dat geluid. Ik luister graag naar die primitieve "muziek" van mensen die nog leven op het ritme van de natuur, en de inspiratie ook halen uit die natuur. De muziek van de papoea's, de aboriginals, negers in de brousse (voor zo ver die nog niet beïnvloedt zijn door ons lawaai) en ga zo maar door. Ook onze heel oude muziek heeft zijn specifieke klanken.
Als er iets is waar een volk eigen in is, dan is het zijn oorspronkelijke muziek... Maar het wordt steeds moeilijker om die nog te vinden.
Wij zijn veel te beschaafd, veel te veel aan conventies en uiterlijkheden gebonden, om nog te durven te spelen met gekke geluiden. Een kind doet dit nog wel, een kind zit er niks mee in om op een blikken doos te gaan kloppen en erbij een lied te fantaseren.
In illo tempore, toen ik nog studeerde, leerde ik om met een groepje muziek te maken op vindvoorwerpen... We liepen een stuk land door, en verzamelden de dingen die lawaai konden voortbrengen. Dan zetten we ons in een ronde, en onderzochten eerst welke geluiden we allemaal konden maken. Een pot brengt een ander geluid voort naargelang de plaats waar je klopt, en de klank is anders als je met steen dan wel met een stok klopt, en is anders als je de pot in je hand houdt dan wel hem ophangt aan een touwtje... En dan zoek je ritme... Eén iemand begint met te kloppen op een bepaald ritme, en de tweed valt daarbij in, niet met hetzelfde ritme, maar met iets wat er net tussen kan, en er netjes lijkt thuis te horen...tot heel de bende aan het "musiceren" is... Dat was een heerlijke ervaring, en leert je ondermeer dat samenwerking belangrijk is. Maar het laat je ook toe je op een bepaalde manier los te trekken van dat conventionele... Je leert om ook eens jezelf te zijn, los van de maatschappij en zijn fatsoenregeltjes...net of het zou onfatsoenlijk zijn om op een pot te trommelen. Maar de etiquette wil niet hebben dat een beschaafd lid van de maatschappij zo maar onbeschaafde klanken voortbrengt...
Ik ga niet zeggen dat wat wij daar deden kunst was, maar het was in ieder geval een gevoel van bevrijding! Net zo goed als we een tijdje later ook al weer met vindvoorwerpen een beeld moesten maken. Daar was het moeilijkste wel om samen iets te maken, te leren kijken uit één oog als het ware.
In een volgende oefening moest iedereen op hetzelfde blad papier een lijn trekken, volkomen willekeurig. Je had dan een groot blad met een twintigtal lijnen kriskras door elkaar, en dan moest je, samen!, uit die kriskraslijnen een tekening halen.
Het lijkt allemaal maar niets, maar het waren voor mij belangrijke lessen. Ik was een nogal dominant baasje, en dan moet je wel leren samenwerken... anders kom je nergens.
Maar het was vooral bevrijdend! Het waren prachtoefeningen om je fantasie te prikkelen. Het maakt al het vastgeroeste eens los. Och, we maakten geen Kunstwerken, maar we hadden wel dat gevoel! Dat kwam hoofdzakelijk door het feit dat je samen iets maakte, en dus ook een gemeenschappelijk beeld voor ogen had, en dat beeld maakte. Je groeide naar een ding toe, dus moest je het ergens wel plaatsen, en moest je het verdedigen tegen de "buitenwereld"...
Bij veel van de hedendaagse kunst, heb ik het gevoel dat de kunstenaar is blijven hangen aan die spielereien... Hij is er toe gekomen zijn ik los te maken van het conventionele, maar heeft de weg terug naar de maatschappij niet meer gevonden...Hij (zij) blijft "spelen"... Dat heeft soms zijn charmes, maar het maakt wel dat de goegemeente vol onbegrip staat te kijken naar dat object dat niet te plaatsen is in de "normale" wereld.
Toch heeft die periode van spielerei zijn belang in het leven van een kunstenaar, op voorwaarde dat hij op een bepaald moment de weg terug vindt, en dat hij vanuit die "nieuwe" wereld een brug kan slaan naar de gewone mens, de mens die niet kan spelen, de mens die door de maatschappij vastgebonden is aan conventie en vastgeroeste ideeën.
Wellicht zou het veel makkelijker zijn, als we met zijn allen nu en dan zouden verplicht worden om eens los te komen, om eens alles achter ons te laten, om eens het veld in te gaan om voorwerpen te zoeken waar mee je "muziek" kunt maken, en eens gewoon mens te kunnen zijn, genieten van je eigen beperktheid en kunnen. Je moet dit nu en dan doen, anders raak je na een tijdje weer "vast"...
Maar ja, dat is net zo moeilijk hé? Die eerste stap, dat je eindelijk eens lostrekken van "wat zullen ze wel niet van mij denken". En toch, soms doe je onbewust een eerste stap, zit je gedachtenloos met je vingers op het tafelblad een ritme, diep uit je kern, te kloppen...
Doe het eens ! Kruip desnoods op zolder of in de kelder, waar niemand je hoort of ziet, en laat je fantasie een gaan, knutsel gekke dingen in elkaar, zing toonloze liedjes, doe gewoon of je helemaal alleen bent op deze wereld...
tot de volgende ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten