Goed en Kwaad

Uit een onderzoek blijkt dat apen het verschil kennen tussen goed en kwaad, en bovendien een zeker rechtvaardigheidsgevoel hebben. Als men apen beloont voor een prestatie, en men één aap meer beloont voor een prestatie dan de anderen, dan gaan die zitten mokken...
Conclusie van de geleerden: Wellicht hebben wij ons besef van goed en kwaad te danken aan onze harige neven....

Soms heb ik de indruk dat er onder ons rondlopen die duidelijk geen besef meer hebben van goed en kwaad, nu weten we dus dat die nog stommer zijn dan een aap.

Maar alle gekheid op een stokje, mij verwondert dat bericht niet echt. Iedereen die een hond heeft weet dat die ook heel goed weten wanneer ze iets hebben mispeuterd. Een aap staat nog iets hoger op de ladder, dus die zullen dan zeker dat besef hebben. Wellicht hebben ook andere dieren dit, maar onderkennen wij het niet. Bij alle dieren bestaat er een soort groepgeest, al ware het maar alleen om te kunnen paren, dus moeten er ook codes zijn voor de groep, en de facto moeten er ook codes nageleefd worden. Bij sommigen is dit blijkbaar zeer miniem (sommige spinnen vreten hun mannetje na de paring onmiddellijk op), maar toch zijn er op een of andere manier regels. Kijk naar de vogels op een telefoondraad, die gaan netjes op pikafstand zitten, een bewijs van een reglement!

Volgens mij is het verschil tussen goed en kwaad dan ook niet wat we noemen "een deugd". Het is gewoon een gedragscode, die normaliter ingebakken zit in de soort, omdat het nodig is voor de overleving van de soort. Als er geen gedragscodes zijn, dan is er ook geen overlevingstrategie. Het hangt gewoon vast aan een ingeboren soortencode. Wij kunnen nog zo erg in ruzie liggen met elkaar, als er plots een gemeenschappelijke vijand opduikt van een ander species, dan gaan we schouder aan schouder staan om ons te verdedigen.

Dat is ook wat mij heel sterk doet twijfelen aan de kans op vruchtbare contacten met bewoners van andere planeten, andere werelden. We stellen al vast dat we anders kijken tegen mensen, dus onze eigen soort, als ze een ander kleurtje hebben, of als hun ogen anders staan, of zelfs gewoon als ze een andere taal spreken. Ik zou zelfs zeggen in die volgorde... We zien heel wat Vlamingen reageren tegen Franssprekenden, maar die sluiten zich aaneen als er vreemdelingen op de dansvloer komen...

Met andere woorden, dat gevoel voor goed en kwaad is niet heel fijn afgesteld, het is veel scherper voor het eigen nestbeeld dan voor lichtjes afwijkenden van dat nestbeeld.

Het probleem is dan ook niet het gevoel van goed en kwaad, maar de juiste afstelling van dat gevoel. Ik weet niet of er al onderzoek naar gedaan is, maar ik ben benieuwd naar de refleksen terzake van adoptiekinderen... Hoe zou een zwart adoptiekindje in Vlaanderen reageren op blank en zwart ?

Ook zou ik eens willen kijken naar dat gevoel in een stad waar verscheidene rassen werkelijk door elkaar heen leven, zonder groepsvorming en zonder taalbarrières... Zou dat nestgevoel dan ook de kleuren omvatten, of blijft het sterker dan dat ?

Want laat ons eerlijk zijn, heel diep in onszelf zijn we allemaal ergens een beetje racist... Ook al beweer ik bij hoog en bij laag dat ik het niet ben, ik ga een zekere terughoudendheid hebben als mijn dochter plots zou kennis maken met iemand uit een totaal andere volk, met totaal andere achtergronden... Ik zou het wel rationaliseren en zeggen dat het de verschillen zijn in opvoeding en godsdienst en wat al meer, maar het blijft een nestreactie... Geen racist zijn is een blijvend werk, tenzij we misschien een maatschappij zouden kunnen creëren waar allerlei rassen en godsdiensten losjes door elkaar heen zouden leven, zonder ooit een symptoom van groepsvorming te vertonen.

Want sommige dingen ontgroeien we blijkbaar, beetje bij beetje... In Horebeke, mijn buurdorp, wonen sinds de godsdiensttroebelen al een kuddeke "geuzen", protestanten (De buurt wordt nog steeds de Geuzenhoek genoemd). Tot enkele decennia terug waren dat outcasts, letterlijk ! Geuzen waren een minderwaardige soort, een volkje apart. De gebeurtenissen die er toen regelmatig waren, zijn niet van aard om er fier op te zijn... Er gaan verhalen over ontgravingen van lijkkisten die terug gebracht werden naar de geus, en terug aan zijn (haar) deur werden gezet... Na het concilie, en de toenadering tussen de Kristenen van alle gezindten (!), is dat verbeterd, en is de Geuzenhoek veeleer een folkloristisch fenomeen dan wel een ander volk... We kunnen dus evolueren ! Maar het gaat traag, heel traag... Uitgroeien van een nestcode tot een werkelijk besef van goed en kwaad lijkt niet evident.

En uit het voorgaande blijkt dat de grote promotoren, de godsdiensten, ook lang niet vrij van zonden zijn ! En wat we nu hedendaags meemaken met de veel te sterke profileringsdrang van de Islambelijders, is een bewijs te meer, dat Godsdiensten één grote fout hebben: ze worden beheerd door mensen...

Ik heb het al gezegd, en ik herhaal het, godsdiensten zijn schitterend, maar de kerken (de instellingen) zouden er niet mogen zijn. Want het is des mensen om niet alleen het woord van God te prediken, maar het ook op zichzelf te laten afstralen.

En allen schijnen te vergeten dat de veelheid van godsdiensten bewijst hoe sterk ze de bindingen wel hebben met de mens in plaats van met de God. Bekijk de godsdiensten eens op je dooie akkertje, en zie dat, waar het werkelijk over gaat, dat loopt in allemaal netjes binnen hetzelfde spoor... Het zijn alleen de zaken des mensen die het verschil uitmaken. Het ergste is wel dat zij die de Vrede prediken, diezelfde Vrede aanvallen in naam van hun variëteit van in se dezelfde Godsdienst.

Het regent weeral...de lucht is grijs en grauw, de wolken hangen heel laag over de velden, en ik zie met moeite nog Horebekekerk staan, als een iets donkerder silhouet.

Gisteren helder vorstweer, vandaag alweer dat natte, sombere. En toch mogen we niet echt klagen. Als we kijken naar de gebieden waar wij nogal eens jaloers op zijn, omwille van het goede weer, daar zien we dat het weer veel meer excessen kent dan hier. Hier is het altijd een beetje aanmodderen, maar daar zijn het bijna iedere keer regelrechte rampen. Orkanen, kolossale stortbuien, wervelstormen met groet sporen van vernietigingen en noem maar op. Bij ons zijn dergelijke fenomenen godezijdank eerder zeldzaam.

Maar ja, als de boer niet klaagt is hij ziek. Dus klagen we maar over het weer, daar hapert bij ons altijd wel iets aan.

tot de volgende ?