Help! De dokter is ziek

Image by Bibliotheek Kortrijk via Flickr

Ik kreeg een lakoniek briefje, met de vermelding dat de dokter geen consultaties meer kan doen, wegens ziekte...
Ik heb meteen Lea opgebeld, om haar de droeve mare te doen... Haar facteur komt later dan de mijne. Onafgezien van de konsekwenties voor mij als patiënt (ik moet nu een andere dokter zoeken), treft mij dat meer dan ik zelf verwachtte... In de loop van die vele jaren als patiënt is die dokter eigenlijk wel meer geworden dan gewoonweg dokter, het is een soort vriend, zo iemand waar je dingen aan vertelt die je alleen aan vrienden vertelt. Misschien met een iets ander accentje dan een gewone goede vriend, maar toch een heel stuk boven de dokter-patiënt relatie.

En vannacht lag ik er op te denken dat hij nu ook door de stadia van ziek zijn moet worstelen. Want dat is wel één van de dingen waarin ik dan specialist geworden ben, ervaringsdeskundige zo je wilt. Ziek zijn is immers zoveel meer dan ... ziek zijn. Ik bedoel, bij langdurige en/of chronische ziekte, komt er wel meer kijken dan gewoon ziek zijn.
Als je de griep hebt, dan ben je ziek, je voelt je ellendig, je kunt het tijdelijk niet meer aan, en gaat er letterlijk bij liggen. Dat is ziek zijn: je geest wordt volkomen ondergeschikt aan je lichamelijke ellende. Je hebt er niets meer aan te willen, je bent veel te ziek om je te verzetten. Je hebt het niet meer in handen, de ziekte regeert.

De meeste mensen vergeten dat, maar een langdurige en/of chronische ziekte begint ook zo! Je gaat eerst door het stadium van ellende heen. Of je wilt of niet, de ziekte blokkeert al je willen, al je kunnen.

Maar waar bij een griep, na die fase, de fase van herstel komt, met de geest die het roer weer in handen neemt, met het gevoel dat je weer een en ander kunt, is dat niet zo bij langdurige ziekten...daar blijft die onmacht, daar blijft dat niet-kunnen. Het beeld is misschien na verloop van tijd niet meer zo zwart/wit, maar het is het lichaam die de baas is, het lichaam dat -als het er op aan komt- regeert.

Dat is een harde en moeilijke periode! Ik grijp weer naar het beeld van de griep, iedereen kent dat verschijnsel wel van echt ziek zijn, geslagen zijn, niet kunnen...stel je voor dat dit week na week, maand na maand zo blijft. Dat geeft je een beeld van chronisch ziek zijn. Om het in één woord te zeggen: ONMACHT (in koeien van letters!) en je ongelukkig voelen omdat je jezelf niet meer in handen hebt, het is je lijf die jou in handen heeft.

Die periode duurt tot je op een bepaald moment de ziekte leert te aanvaarden. Niet berusten, want dan ben je verkeerd bezig! dan ben je aan het afglijden. En als dat aanvaarden al niet makkelijk is, het niet berusten is het ook niet! Het aanvaarden is eingelijk beseffen wat je wel en niet meer kunt, en daarbinnen leren leven. Dat wil zeggen dat je weliswaar een veel kleiner domein hebt, maar binnen die nieuwe grenzen kun je weer zelf functioneren. Zelf! Bij berusten in tegendeel, aanvaard je dat je niet meer kunt functioneren, en dat is dus heel wat anders, en helemaal uit den boze!
Je moet dus groeien naar een nieuw bewustzijn van je kunnen. Dit is positief benaderen van de werkelijkheid. Je kijkt veel minder (zo min mogelijk) naar wat je niet kunt, je kijkt integendeel naar wat je wel kunt, en dat doe je dan ook. Je gaat zelfs nu en dan bewust verder dan je echte kunnen, omdat je het plezier van het bezig zijn, gaat afwegen op de pijn, en bewust kiest voor wat meer pijn, omdat je dat plezier hoger inschat. Dat is de manier waarop ik naar rommelmarkten ga, ik weet dat het pijn zal doen, pijn doet, maar het plezier van te markten en mensen te ontmoetenen te keuvelen, zijn voor mij belangrijker dan die pijn, dus neem ik die pijn er maar bij. Je kunt dit uiteraard niet te ver uitrekken, want het is ook niet de bedoeling dat je weer terugkeert naar een situatie waarin de pijn overheersend wordt, en je dus weer de heerschappij aan je lichaam moet laten.
De laatste stap die ik nu heb bereikt (misschien komen er nog?), is het vaststellen van het feit dat de ziekte neveneffecten heeft. Bij mij is het sparen van belastende inspanningen de oorzaak van het feit dat je vastroest, je immobiliteit maakt je letterlijk stram en stijf, en bewegen veroorzaakt een pijn bovenop de pijn van mijn ziekte. Dat was voor mij het moment waarop ik bewust heb gezocht naar oefeningen in bewegen, oefeningen die niet alleen tot gevolg hebben dat ik mijn stramheid en stijfheid loswerk, maar die bovendien weer helpen om de grenzen van mijn ziekte een beetje op te schuiven! Met andere woorden, door het bestrijden van neveneffecten, heb ik ook winst op de ziekte zelf! Ik verbeterde mijn houding en werk dagelijks mijn ledematen en lijf los. Stel je daar geen grote zware oefeningen bij voor, want dat kan ik niet, dan zou ik weer te ver gaan, en zou de pijn mij weer blokkeren en mijn lijf weer de geest gaan overheersen. Nee, lichte dingen, armen zwaaien en dergelijke en vooral oefenen op een goede houding, omdat een goede houding minder belastend is dan een slechte... (Gek genoeg is het zo dat je bij erge pijn veelal ineenkruipt in een slechte houding, omdat die op dat moment je schijnbaar soelaas biedt, maar op termijn nefast is!)

Ziek zijn is, als ik het zo bekijk, een hele wetenschap!
Het is een kunst zó ziek te zijn, dat de ziekte je niet overheerst, maar dat jij heerst over de ziekte, met inachtneming van je -nieuwe- begrenzingen.

Bij mij heeft dit een hele tijd geduurd... Ik hoop dat dit artikeltje misschien hier of daar iemand zal helpen om vlugger door die diverse stadia heen te gaan, en vlugger te komen tot een aanvaarden van de grenzen, en een leven binnen de nieuwe grenzen.

Het middel bij uitstek is niet te veel bezig te zijn met de ziekte! Denk en doe van alles, als het maar in staat is je bij de ziektedoem vandaan te houden! Want je overgeven aan de ziekte, zitten denken aan je ziekte, aan je pijn, aan je ellende, dat is het slechtste wat je kunt doen! Je moet alles op alles zetten om op andere dingen te denken, weg van de ziekte. Of het nu een mooie film is, een goed boek of een hobby, dat speelt geen rol, zolang het je maar weghoudt van die doem van het ziek zijn.

Dat is ook de reden waarom ik het hebben van een hobby zo noodzakelijk vind ! Om het even wat dat ook mag zijn!

... om terug bij mijn dokter te belanden, weetje, beste vriend dokter, jullie zijn heel bekwaam in het pijn verhelpen, in het genezen van het lijf, maar begot, veel hulp bij het verwerken, het doorstaan, het overwinnen...dat geven jullie niet. Dat ligt misschien minder aan u, dan wel aan ons systeem van denken van benaderen van het idee ziekte... In onze maatschappij is het alleen de bedoeling de mens zo spoedig mogelijk weer aan het werk te krijgen, en voor chronische zieken is er eigenlijk geen plaats voorzien, dus is er ook geen tijd om hen - daarin, in dat chronisch ziek zijn, te helpen...

tot de volgende ?