Mar ik wil het hier hebben over die dagdagelijkse dingetjes, waar wij geen moment meer bij stilstaan, maar die ons leven ingrijpend veranderen...
Denk aan de schoenveter, momenteel wat in het gedrang door de klittenband, maar beide zijn gewoon een middel om je schoen dicht te krijgen op een manier die je bloed niet afsnoeren, en je schoenen aan je voeten houden. Ooit moet iemand op dat lumineuze idee gekomen zijn, en die onbekende heeft zijn sporen nagelaten over gans de wereld...
Denk aan een mes, je vlees snijden, je boterham smeren, en ga zo maar door...De vork waarmee je eet, de lepel, het bord waaruit je eet, de tafel, de stoel... de klink van de deur, de scharnieren aan die deur... We staan er geen moment meer bij stil, maar ooit moeten die revolutionaire uitvindingen zijn geweest, die zo goed waren, dat ze in alle stilte gans de wereld hebben veroverd.
Stel je voor dat we onze deuren nog steeds ophingen aan enkele lappen leder, en bij iedere passage de deur moesten opheffen, draaien, en achter ons terug zetten in het gat...Iedere windstoot duwde de deur weer uit zijn sponning (wie heeft dat ooit uitgevonden?), en de koude wind waaide de woning rond... Op antiekmarkten zie je nog wel eens zo'n prachtig bewerkte deuren uit plaatsen waar de scharnieren nog niet uitgevonden waren...
In Loppem, stond vroeger nog een huisje met een restantje uit die tijd, het huisje had een ovalen deurgat, terwijl de deur zelf wel rechthoekig was... Ik heb het er niet lang weten staan, het huisje van "Witte's" staat nu in Bokrijk.
Het is een bezienswaardigheid geworden, een museumstuk... een beeld uit een nu onmogelijk lijkend verleden...
Het behangpapier, of de verf aan je muur, de nagel waaraan een kadertje hangt, het lijstje rond het kadertje, het stuk glas... allemaal voorbeelden van dingen die wij zo gewoon vinden dat wij er zelfs geen gedachte meer aan vuil maken. Het is pas als we in een museum staan kijken op een klein glazen parfumflesje uit de Romeinse tijd, dat wij eens denken aan "glas" als verworvenheid. Als we nu een drinkglas breken, dan staan we daar niet bij stil, tenzij het er eentje is uit een waardevol servies. Glazen kun je kopen voor een paar centen bij wijze van spreken, ze zijn zo'n gemeen goed geworden, zo dagdagelijks, dat wij ons niet kunnen inbeelden dat amper enkele generaties terug, dat nog een waardevol item was... en de tinnen bekers die wij nu zo mooi vinden, waren dan veeleer gemeengoed...
Ik zou willen pleiten, om eens één dag, ééntje maar, eens na te denken bij alles wat we gebruiken. De balpen, het papier, het elastiekje, het nietje en de paperclip...tot het zout aan tafel... Toen ik nog gezond was, en lange trektochten maakte met de rugzak, hebben we ooit een heel stuk gewandeld op de "zoutweg" in Salers lez Bains in Frankrijk, waar in de kasseibaan langs weerszij diepe sporen waren, bijna volmaakt rechthoekig, uitgesleten door de duizenden en duizenden zwaarbeladen karren met hun ijzerbeslagen wielen... Zout was dan een waardevol item. Nu strooien we het op ons voetpad als het ijzelt.
Wij beseffen niet meer wat we allemaal te danken hebben aan de generaties voor ons, staren ons blind op de moderniteiten, en vergeten dat we eigenlijk nog steeds veel meer leven met de dingen die tot ons gekomen zijn in een ver en grijs verleden...
Gisteren zat ik te vissen, en dacht aan dat oude boek dat ik ooit voor een prikje kocht, over het vissen...met staaltjes er in van goed zijden visdraad... Nylon was er nog niet, en ik dacht terug aan de tijd toen we als kinderen stekeltjes gingen vangen in de vijver in het bos, met een stukje naaigaren aan een stokje, daaraan een gebruikt stekje, als dobber, en onderaan een lange pier als aas. We lieten de stekeltjes bijten tot ze de worm zo diep in hun binnenste hadden, dat we hen veilig in ons jampotje kregen vooraleer ze zelf de worm weer konden uitspuwen... We trokken de worm dan uit het lijf van het stekeltje, en vingen met dezelfde worm wel honderd visjes..
Nu hebben we haakjes en loodjes en nylondraad in alle sterkten en dikten...en we staan er niet bij stil, tenzij...in het museum, als je daar een benen haak ziet liggen uit prehistorische tijden...
Nee, we zijn niet die slimme, alleskunners waarvoor we ons zelf zo graag houden, we teren gewoon op de verworvenheden van het verleden! En dat is wellicht het grote onderscheid tussen mens en dier, wij zijn er in gelukt de wetenschap van vroeger bij te houden, verder te benutten en stelselmatig te verbeteren, aan te passen aan zaken die eigenlijk verder gaan dan de behoefte ... Je kunt perfect leven in een huis waar de ramen niet zo perfect effen zijn, het doet er eigenlijk niets aan dat het beeld van de straat vervormd is... het is niet zo mooi, niet zo perfect, dat is alles! Voor de rest is het oude raam even goed als het huidige!
Als je straks je gras maait in je tuintje, denk eens hoeveel uitvindingen er in dat grasmachine zitten... en wees dankbaar dat we als mensen dat wonderlijke vermogen hebben om alle uitvindingen niet alleen te onthouden, niet alleen te verbeteren, maar ook nog te combineren tot nieuwe verworvenheden...
Ik zou wel eens willen zien wat een modern mens echt zou doen, mocht hij als Robinson Crusoë vastzitten op een onbewoond eiland...
toch een nadenken over alles wat je gebruikt ? Ja hé !
tot de volgende...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten