Ramp

Als er zo'n ramp gebeurt al nu met dat vliegtuig, of toen met die bus in Zwitserland, of met de Herald of Free Entreprise, of ...
dan staan we met zijn allen even stil.
Het sterven van een heel pak mensen in één klap, raakt ons meer dan het sterven van evenveel mensen op diverse plaatsen en op ongelijke tijd.
Toch gaat het hem over evenveel doden, gaat het hem over evenveel gezinnen die getroffen worden door verdriet en verlies.
Er is dus eigenlijk geen logisch verschil, buiten het "veel in één klap".

Je hebt nog van die bizarre vaststellingen... Als een jonge mens in het weekend met zijn wagen te pletter vliegt tegen een boom, dan zie je daar 's anderendaags kijkers, er worden bloemen gelegd, en veelal zie je nadien een kruisje staan ter nagedachtenis aan dat jonge leven dat zo plots is weggevallen.

Als een jonge mens in het hospitaal sterft, na een korte ziekte, of door een beroerte, dan zie je geen kijkers, legt men geen bloemen aan de deur van het hospitaal, en zet men er geen kruisje als blijvend aandenken.
Toch gaat het hem over eenzelfde verdriet.

Ik heb er geen echte verklaring voor, buiten het feit dat we getroffen worden de omvang van de klap. Maar in feite zijn wij niet de getroffenen, de echte getroffenen zijn de familie's, de gezinnen die iemand verliezen. En voor hen is de ramp in se niet groter of kleiner dan mocht alleen hun kind, hun man of hun vrouw gestorven zijn. Het plotse van het sterven doet ook wel iets, je kunt je niet geestelijk voorbereiden op het verlies, maar anderzijds, als je weken, maanden moet toezien op iemand die afziet en waarvan je weet dat hij/zij er toch gaat van sterven, dan zou ik de plotse dood verkiezen, waarbij de overledene hopelijk niet of zo kort mogelijk heeft afgezien.

Ik zou dan ook bijna willen stellen dat wat ons dan raakt niet echt verdriet is, dan wel een vorm van empathie, van mede-leven, in leven in. Je zou het haast kunnen vergelijken met mee-lachen, met mee gapen... Er is een soort band tussen mensen onderling, die bepaalde gevoelens, bepaalde reacties doet mee beleven, mee doen met de anderen. Als je om je heen kijkt, zul je wellicht ook mensen hebben, die met de spreker mee hun lippen bewegen, of zelfs de neiging vertonen de gebaren mee te doen.
We hebben dus veel meer banden met de anderen dan we ons zo, op het eerste gezicht, kunnen indenken, en ik vermoed dat dit medeleven er één van is.

Vrouwen tonen dit medeleven meer dan mannen, maar dit is blijkbaar ook een beetje cultureel gebonden, want bij andere volkeren stel je vast dat ook mannen makkelijk hun gevoelens tonen. Begrafenisrituelen lijken me ook een vorm van dit mee-beleven.
Wij willen ons mede voelen kenbaar maken, en nemen deel aan de uitvaartceremonie.
Sommigen vinden dit zo onlosmakelijk met het mens-zijn, dat er groepen bestaan van mensen die bij iedere begrafenis van een eenzame aanwezig zijn, gewoon omdat ze vinden dat het zo hoort, dat een mens niet mag begraven worden zonder dat er iemand is die treurt, die aanwezig is.

Toch is de dood een onlosmakelijk deel van het leven.
De dood hoort bij het leven.

Verdriet is geen menselijke eigenschap. We zien dat dieren ook treuren. Weliswaar is dat meer aanwezig bij de ene soort dan bij de andere, maar het zou ook kunnen zijn dat zij hun verdriet uiten op een manier die wij niet kunnen begrijpen, die vreemd is voor ons.

Maar blijkbaar is verdriet en empathie universeel, op een of andere manier. Als je het heel nuchter bekijkt, dan is het een beetje bizar dat er verdriet is bij iets wat een onderdeel is van het leven zelf. (ook al is dat onderdeel het einde van dat leven).

Maar hoe dan ook, we zijn er niet vrij van. En dus voelen ook wij, u, ik, ons geraakt door dit plotse en dit massale afsterven. En toch zit er nog meer vreemds aan vast... Heb jij bij jezelf diezelfde empathie gevoeld bij het zien van die boot met vluchtelingen die zonk voor Empedusa  ? Voel je hetzelfde verdriet bij het zien van de oorlogsslachtoffers in Syrië ?
Of zijn we zelfs racisten in het verdriet ?

djudedju

tot de volgende ?