letters...

Hebben we nu eigenlijk geluk of ongeluk met ons alfabet ?
Men heeft voor een heel groot aantal mensen een quasi uniform alfabet. Quasi, omdat er toch wel her en der nationale aanpassingen zijn per taalgroep. Denk gewoon aan het frans, met zijn éèàê en dergelijke. Ook in het spaans en in het duits vinden we dergelijke kleine aanpassingen. Wij hebben hier in feite zelfs voor onze taal twee letters te veel, de x en de y, die in onze taal nergens voorkomen, wij gebruiken ze wel, maar alleen in vreemde woorden die wij aangenomen hebben in ons taalgebruik...
Maar geef toe, ons alfabet heeft ook vele tekortkomingen ! In veel gevallen is het niet zo duidelijk hoe een woord nu juist moet uitgesproken worden. Denk gewoon aan ons letterteken e, in bed, in het, in benEden, en ik kan dit voor al onze klinkers, en dan spreek in nog niet van onze tweeklanken.
Het is zelfs zo dat er, voor het nederlands, een uitspraakwoordenboek is opgesteld door dr Paardekoper. Om dat te kunnen doen heeft Paardekoper zich gewend tot een phonetisch schrift. Een soort alfabet, waar iedere klank een andere letter heeft. In feite zou dit het ultieme alfabet kunnen zijn!
Ik herinner me de tijd toen de progressisten probeerden om een nieuw nederlands te scheppen, waarbij men schreef wat men hoorde. Zo schreef men polisie in plaats van politie, kompjoeter en ga zo maar verder. Maar een echte vereenvoudiging was dit niet, omdat men uiteindelijk ook daar met overeenkomsten werkte, neem de ui, wie heeft ooit bepaald dat u en i samen een ui-klank zijn ? of a en u een au klank ? Dat is een conventie, een overeenkomst, een benadering van de klank.
Mochten we allemaal overschakelen op een phonetisch schrift, dan zouden wij al heel veel verder zijn. Maar dan nog zijn we er in feite niet helemaal ! We schrijven dan nog steeds niet de klemtonen in een woord. In sommige talen kunnen eenzelfde woord drie, vier betekenissen hebben, al naargelang de klemtoon...
Dezelfde Paardekoper heeft daar ook een oplossing voor, en heeft een klemtoonteken ingebouwd in zijn uitspraak-boek. Het kan dus wel ! Denk eens aan de enorme voordelen die dit zou hebben ! Je zou perfect een welkomstgroet kunnen voorlezen in het chinees, ondanks dat dit juist een van de talen is waar de klemtoonverlegging een andere woordbetekenis heeft !
Het zou uiteraard ook de taalstudies heel wat simpeler maken, vooral voor de gebieden die nu met andere schrifttekens werken dan wij.
Maar voor ons is het te laat ! Ik heb in het woordenboek van Paardekoper zitten lezen, zitten worstelen is een beter woord, maar het zou een serieuze leertijd vergen om over te schakelen. Niettemin zou het kunnen uitgevoerd worden voor de jeugd, die vanaf het begin met deze vormen werkt zal er uiteraard geen moeite mee hebben. Het enige praktische nadeel zou het klavier van je schrijfmachine zijn, daar zouden véél meer toetsen op moeten zitten dan nu, maar zie maar eens wat de chinezen doen met hun schrijfmachines...Er is een oplossing en vooral een aanpassing mogelijk.
Het enige wat de jongeren dan nog zouden moeten leren is een correct nederlands, en dan zou het bijna onmogelijk zijn om fout te schrijven. Bovendien zouden we eindelijk de mogelijkheid hebben om de dialecten echt vast te leggen, met hun enorme klankenrijkdom !

Hoe ik daar op kom ? Wel ik lag te denken aan mijn oud-collega Oscar. Toen ik hem vanuit mijn westvlaamse roots aansprak met OScar, dan kreeg ik na enkele tijd onder mijn voeten dat hij niets had van een os, en dat zijn naam osCAR was ! Waarvan akte... Dat deed er mij aan denken dat westvlamingen bij heel wat woorden, andere klemtonen leggen dan bv oostvlamingen (en die misschien tov van brabanders enz, enz...). Dat bracht mij op het boek van Doctorandus Paardekoper, die het inderdaad nodig vond om ook de klemtonen voor eeuwig vast te leggen. Dit heeft dus echt zijn nut !

Niettemin stel ik geen verbetering vast in deze situatie ! Blijkbaar zijn er bitter weinig leraars die het nuttig vinden om zich ook qua klemtonen bij te scholen. Ik denk dan terug aan mijn kindertijd, toen ik in de school de uitspraak van de g en h ingestampt kreeg, en later alle moeite van de wereld had omdat weer te verbeteren, want ik kreeg het fout onderwezen !!! Ik heb nog steeds moeite daarmee, en ik wil echt niet overschakelen naar het belachelijke taaltje van een Vande Lanotte die nu zijn g en h's zit aan te blazen totdat je de indruk hebt dat er geen woorden bestaan die niet beginnen met g of h....
Wat wel raar is, en waarvan ik niet durf te stellen dat dit algemeen is, maar in gewoon taalgebruik, hoor ik het verschil niet. Het lijkt wel of ik op dat punt een soort klankdoofheid heb...

Dat is ook zo met het herkennen van een dialect... Soms betrap ik er mezelf, en ook soms Anny op, dat als we op de tv een dialect horen spreken dat we als het onze herkennen, we niet meer meteen kunnen zeggen of het nu west- of Oostvlaams was , want beide dialecten zijn zowat de onze geworden... Raar is dat. Zou mijne kozzen dat nu ook hebben met het brugse dialect tegenover het nieuwpoorts ? Ik vermoed van wel.

Genoeg over taal en letters...

Het is weer rot weer buiten. Gelukkig is het niet echt koud, want met de prijs van de mazout... Vanmorgen om 8 uur was het nog donker...we zijn weer in de donkerste weken van het jaar...Binnenkort vieren we weer met zijn allen het grote lichtfeest, de jaarlijkse terugkeer van de zon, wat ooit door keizer Constantijn hervormd werd tot de geboortedag van Kristus (Terwijl geen mens ook maar weet op welke datum dat echt gebeurd is).
We hangen weer blinkende bollen (om de heksen en het kwaad af te weren) in een altijd groene boom (belofte van terugkeer van het groen en het voedsel) steken overal feestverlichting (terugkeer van de zon) en ga zo maar door...
Ik lees echt te veel, een heleboel sprookjesachtige dingen worden plots iets heel anders als je het bekijkt vanuit een historisch oogpunt...

Is het beter als je veel weet ? Ik durf hier niet meer met een volmondig ja op te antwoorden... Het is een beetje als met een kind die plots ontdekt dat sinterklaas niet bestaat, er verdwijnt iets uit je leven, een stukje droom. Kennis is niet altijd een antwoord op. Soms is het een illusie minder.

Het is een beetje als met ver- en bewondering kijken naar de prachtige glasramen in een kerk...tot iemand je vertelt dat dit een voorstelling is van de bijbel, voor de gelovigen die niet konden lezen, of toch zeker niet het latijn van de diensten begrepen...Dan ga je op een ander manier naar die prachtige ramen kijken, en als je het betuttelende ziet, dan begin je ze plots helemaal niet mooi meer te vinden...

De menselijke geest...bizar... En hoe meer je weet, hoe meer je beseft dat je niets weet. Ook je weten staat onder druk van je gevoeligheden. En je gevoeligheden staan onder druk van je opvoeding, en je opvoeding staat onder druk van je omgeving, en je omgeving staat onder druk van de gebeurtenissen die ze ooit onderging, van de geschiedenis van het volk... en ga zo maar verder.

Als je dat eenmaal echt beseft, dan kun je niet anders dan meer begrip hebben voor mensen die uit een heel ander land komen, met een gans andere achtergrond... Ik heb hier zowel uit Christelijke als uit Socialistische zijde, boeken over de sociale strijd. In beide staan heel veel foto's en in her en der ook kleine gebeurtenissen verteld... Mij valt daar in eerste instantie op dat die mensen in die tijd allemaal veel meer getekend waren door het harde van het leven, er waren weinig echt mooie mensen onder. Een tweede is in de verhalen te vinden van de gebeurtenissen, de reacties toen waren veel harder, veel scherper, omdat die mensen vanuit een onderdrukking uit moesten kruipen. Ik ga niet beweren dat de situatie nu in die verre landen gelijk is aan wat bij ons was, maar het is er toch veel dichter bij, dan wij nu zijn ! Het is voor hen in die situatie ook nog een verbitterd vechten om van onder een kolossale druk uit te komen... De prijs voor een mensenleven is daar nog veel lager dan hier! Maar ooit was het hier ook zo, wij zijn niet echt anders ! Ook niet wat godsdienstig fanatisme betreft, hoelang is het geleden dat de pauselijk zouaven gingen vechten? En wie waren dat ? Juist, mensen van bij ons...

Ik ga stoppen, tot de volgende ?