Alderheiligen

Image by Martin_Heigan via Flickr

Echt allerheiligenweer, somber, donker, regenachtig, druilerig... Triest weer op een trieste dag. Een beetje kunstmatig triestig in veel gevallen, een beetje opgefokt verdriet, op de dag dat iedereen weer wat met zijn doden geconfronteerd wordt...
Want het leven gaat voort... Het is slechts het verdriet van heel dichtbij die blijft hangen, al het andere verwatert met de tijd, zelfs die van dichtbij al ze logisch zijn... Je ouders op een normale leeftijd verliezen is heel pijnlijk, maar wordt aanvaard als "de gang van het leven", en het verdriet bijt niet zo diep. Veel erger als ze heel vroeg gaan en je verweesd achterblijft.
Soms is de dood ook een goede vriend, een verlossing... Als je weken, maanden moet toekijken op een beminde die ligt af te zien, dan verwelkom je de dood als een verlosser.
De dood is niet altijd alleen maar verdriet...
De dood van vrienden en kennissen treffen je op het moment, maar echt vaak sta je er niet meer bij stil, de dood maakt in dat geval, gewoon deel uit van het leven.
Maar op allerheiligen/allerzielen, dan staan we met zijn allen weer eens stil bij de dood.
Een beetje kunstmatig.
Maar het is goed zo.

Ook vóór de Christelijke tijd was er een soort jaarlijkse dodenwake. De mens heeft er behoefte aan om toch nu en dan eens aan de doden herinnerd te worden, en misschien ook eens aan zijn eigen dood?

Ook voor mij, als niet-kerkhofganger, is het een moment om eens terug te denken, eens vooruit te denken.

De linde voor mijn raam heeft nu heel donkere blaren gekregen, met hier en daar wat bruine randen. Linden verliezen niet vlug hun blaren, de meeste bomen staan al kaal, als de lind nog steeds een massieve kruin heeft. Alleen de jongste blaren zijn nog fris groen, de rest heeft eigenlijk een doods kleur, maar weigert alsnog te sterven.
De populieren in de verte zijn al allemaal kaal, en het groen van de treurwilg is nu vaalbruin geworden en begint al wat gaten te hebben.
De herfst grijpt om zich heen. En als de weermannen en -vrouwen juist zijn, krijgen we straks een harde wind, en dan pas zullen we de blaren zien vallen bij massa's...
Vandaag lijkt het wel de eerste dag van de echte donkere helft van het jaar.
Ik hou niet zo erg van deze tijd... Geef mij maar licht en felle kleuren, bruisend van leven. Maar als ik eerlijk ben, dan heeft die sombere periode ook een voordeel! Er is niks zo mooi als het weer opbloeien en groeien van de wereld na een dode winterperiode, en dat zouden we niet hebben, hadden we die doodsheid van de winter niet gekend.
Ik was op Madeira, het bloemeneiland, prachtig om zien, maar de schoonheid van een echte frisse bruisende lente zoals wij hebben, dat hebben ze daar niet. Hun weelde is zo barok, zo bombastisch dat het geen frisheid meer is, maar overdaad...
Wij staan er met de mond open bij die overdaad, maar zien daar niet eens meer het kleine vergeetmenietje, dat verdwijnt in de kleurenmassa.
En op deze allerheiligen denken we dan ook bijna spontaan dat de dode blaren het voedsel gaan vormen voor het nieuwe leven. In het evangelie staat ergens dat het graan eerst moet sterven vooraleer het vrucht draagt... dat is exact wat de herfst is... Sterven tot nieuw leven. Wellicht daarom juist het moment bij uitstek om de doden te herdenken...

En ook nu weer denk ik dan aan de mensen die ergens op de keerzijde van onze wereld wonen, die alles krijgen volgens dezelfde kalender, maar in tegengestelde jaargetijden. Bij hen geen "Het regend' het sneeuwde, het miek er zo koud" met Kerstmis, maar een ontluikende natuur. Geen stervende wereld met allerheiligen, maar het verschijnen van de lentebloesems... Symboliek moet daar wel heel anders zijn dan hier... Gek.

Ik heb zo ook van die gekke vragen over de "dag"... Als we rond de wereld gaan, dan passeren we op een gegeven moment de datumgrens. Wie heeft er eigenlijk (en met welk recht?) bepaald dat het dan daar pas een dag later allerheiligen wordt? Of net een dag vroeger? Hoe bepaal je op een bal welk punt het eerst belicht werdt door de zon, en dus dat daar de eerste dag ooit begon? Ik ben gek, het maakt immers geen verschil uit. Maar voor mij is het het zoveelste bewijs dat wij hier van uit dat kleine stukje onbenullige europa de natuur zelf willen bevelen.

Eigenlijk zouden we hier heel nederig moeten zijn! Als we de geschiedenis van de mensheid nagaan, in zo verre we dat kunnen, dan is "beschaving" niet van hier, maar afkomstig uit landen die wij nu een beetje als achterlijk beschouwen... Wat zal het binnen 100.000 jaar van hier zijn? Hoeveel zou er nog over zijn van de dikdoenerij van Europa ?

Ach, wie weet... misschien zullen dan ook wel "de eersten de laatsten zijn" ?
En het hoort niet dat wij ons zo superieur voelen! Als men een van ons in het midden van de Kalahari zou zetten, dan is de kans miniem dat we er ooit zouden overleven. Die domme zwartjes die daar leven, die kunnen dat wel... ze zijn heel wat slimmer dan wij zijn.
Want wat is "slim" ?
Wat is dom?
Wat is mens zijn?

Bijna helemaal niets...

tot de volgende ?