En morgen ?

Steeds meer lees ik artikels en artikeltjes met toekomstvoorspellingen: Wat na Corona ?

Er zijn heel optimistische voorspellingen, heel pessimistische voorspellingen en andere die zowat middenin zweven (sommigen lijken in één artikel zowat het ganse spectrum van optimisme tot de diepste zwartgalligheid te combineren.).

Ik ga er me niet aan wagen.
Ik denk dat ik zowat middenin zit met mijn verwachtingen. We zijn er nog niet vanaf, maar er komt ooit wel een einde aan, maar men zal wellicht, onder economische druk, enkele keren te vroeg starten met een normalisering, met wat herval als gevolg. Ik zie dus een periode van jojo-spel.

Maar niets zegt dat ik gelijk zal hebben. Ik leid het wat af uit de diverse artikels, waarvan ik alles in één samenvatting pers.

Ach, we zullen het wel zien (als we niet tot de slachtoffers gaan behoren).
Het helpt ons niet overdreven te piekeren. We moeten alleen zorgen dat we met zijn allen heel bewust gaan leven in deze nieuwe wereld.

Eén van de problemen is ongetwijfeld dat we met veel te veel mensen op elkaars lip zitten. En zo is het uiteraard niet moeilijk om besmettingen door te geven.

Nu en dan horen we ook van besmette dieren. Nu laatst in een of andere dierentuin waar de tijgers besmet zijn. Geef toe, de kans dat die tijgers de tijgers in het wild zullen besmetten is klein. Bovendien weten we helemaal niet wat er dan zou gebeuren. Misschien is Corona voor katachtigen niet meer dan een soort snotvalling... Ambetant, hinderlijk maar niet gevaarlijk.... Maar het kan natuurlijk ook net andersom zijn, en het kan de doodsteek betekenen voor hele populaties van onze wilde fauna !

Wat het mensdom betreft, daar vrees ik heel sterk voor die landen waar onze voorzieningen niet zijn. Armere landen, waar duizenden, soms miljoenen mensen naar de grote steden trokken omdat daar de kans op een bestaan beter waren... Wat als daar plots Corona heel besmettelijk zijn optreden doet ?

Het zou zo maar kunnen dat overbevolking meteen een hele grote stap achteruit doet... En laat ons dan hopen dat men daarvan profiteert om niet terug in dat zelfde beddeke ziek te worden, en dat men het nodige doet om de bevolkingscijfers lager te houden, tot heil van hun (economisch en sociaal)
 bestaan.

Je ziet, ondanks alles denk ik toch ook aan de toekomst... ben ik niet echt optimistisch, maar ook niet echt zwartgallig.

Vroeger had ik een klankbord om daar 's avonds tijdens het nieuws op TV eens op te reageren, eens over na te denken, eens elkaar te troosten en hoop te geven. Nu moet ik tegen mezelf praten. (En dat is niet zo leuk, ik krijg altijd gelijk, en ken niet eens heerlijk zitten weerleggen /toegeven/ opdringen...) Nee, het is leuker als er reactie is.

Een urne geeft je niet echt antwoord. Toch is het ergens wat van een aanwezigheid, weliswaar maar een restje, het restje binnenin je, maar je kunt er nog naar kijken, steun - zoekend. Gek, ik weet het, maar ik denk dat iedereen in mijn geval door zo'n vorm van gekte moet.

Je moet alles weer een plaatsje geven.

Ook letterlijk ! Je kunt niet geloven hoe dikwijls ik hier zit te zoeken naar dit of dat... en dan, als Veerle komt " Weet jij niet waar mama dit legde ?" ... Als ze het ook niet weet, dan gaat zij op haar beurt zoeken, en in veel gevallen heeft ze het na enkele ogenblikken gevonden. Vrouwen denken duidelijk anders dan mannen.

Ze kijken ook anders, want ze halen dingen uit de schuiven waar ik net in keek en niets zag...

Ach... We raken er stilletjes wel weer door.
We krijgen ons wagonnetje wel weer op de sporen. Maar één spoorrail is lang niet zo handig als twee...

djudedju

ophokplicht

Eenzaam en verlaten...
Corona maakt dat je meer dan alleen bent...
Je mag niet eens gaan buurten, je mag niemand ontvangen...
Je zit daar in je kot. Alleen.

Men had me vooraf verteld, dat, zelfs al lag Anny zo lang in de kliniek, het echte alleen nog heel anders zou zijn dan het alleen zijn zodra je het hospitaal verlaat.

Niemand had natuurlijk Corona voorzien.
Niemand kon voorzien dat zowat een half uur na het overlijden van Anny, de strenge maatregelen van kracht zouden worden...

Enige jaren geleden kenden we de ophokplicht voor de kippen. Mijn kippen hebben een heel ruim hok, dus kwamen de kippen van Bart zelfs een tijdje hier logeren. Het was wellicht heel ambetant voor die beestjes om binnen te moeten zitten, maar ze zaten er samen. Kakelend tegen elkaar, en om ter meest eieren leggend...

Nu zit ik hier in een ophokplicht. Ik mag wel eens buiten, maar niet ver, en liefst zonder dat je iemand ontmoet. Als je iemand ontmoet, op afstand blijven, groeten van ver en hoesten in je elleboog.  Doe jij dat ? Echt ? Altijd ? Ook als je zo heel plots - out of the blue - even moet hoesten ? Of was je hand vlugger dan je dacht aan die elleboog ?

Gisteren heb ik eens heel mijn domein afgestapt... Ongeveer 30 stappen, als ik ze niet te groot maak.

Er staan bloemen te bloeien (de stoffeliers staan in bloei !) en te geuren (al ruik ik dat niet met mijn eeuwig ontstoken sinussen), maar ik herinner me de geuren nog.

Er zijn zelfs al bloemen uitgeblomd, en de bleke resten waaien rond, of drijven in de vijver. Slechts nu en dan zie ik een vis, ze blijven nog steeds in de warmere waterlagen, beneden in de put. Wij zitten niet graag in de put, vissen wel. Als het koud is.

De kippen komen kijken, of ik niets van restjes bij heb.
En dan heb ik het allemaal gezien.
Er staat onkruid.
Ik ga Veerle moeten vragen of ze daar nu en dan een beetje wil van verwijderen. Ze mag het in het kippenhok werpen, die vinden wat wij verwerpen heerlijk.

Ik betrap er mezelf op dat ik door mijn huis aan het wandelen ben, en dat ik nu en dan de neiging heb om tegen mezelf of de muren te willen praten. Het is nog niet zo ver... Maar...

Iedere dag komt Veerle langs, met mijn eten, of ze komt hier iets bereiden. Ze komt de was doen (eindelijk doet ze de was ook eens hier in mijn wasmachine. Mijn wasmachine... het wasmachine van Anny. ) Heb je er een idee van, beste heer, waar alles zit, staat en ligt in je huis ? Allez, waar zitten de wattenstaafjes ? Waar ligt dat doosje stekjes ? Waar zit de mixer, en waar is dat kleine pannetje om een ei te bakken? Waar is de reserve zeep?

Ik heb al meer kastdeuren open en dicht gedaan dan ooit eerder.
Dan vloek ik in mezelf... en denk haast onmiddellijk daarna dat ik op die manier bezig ben.

Bezig zijn.

djudedju

Ik zit hier maar te kakelen

Een blaadje van de kalender

Vanmorgen zag ik plots dat de kalender nog geen blad verloren was, sinds het overlijden van Anny.
"Dat is gek, te zot voor woorden" dacht ik.  Dit is zelfs geen souvenir, geen gedachtenis, dat is gewoon... een tijdje niet echt meer geleefd.

Ik heb de blaadjes afgetrokken.

De op de keerzijde gedrukte kruiswoordraadsels ingevuld, het blaadje verfrommeld en weggeworpen.
Weer opgeraapt en het in de vuilnisemmer gelegd. Ik zou nooit een goede basketbalspeler zijn geworden...

Ik heb het kaarsje bij haar urne weer aangestoken... Een tijdje staan kijken, haast zonder gedachten. Verwijlend in andere tijden.

Een tweede kop koffie ingeschonken, en gedachteloos koffie genipt.

Wat trof mij aan Anny, wat treft mij aan een mens?
De ogen.
Nee, het moeten geen mooie ogen zijn à la Sofia Loren, het moeten open ogen zijn, klaar en eerlijk, goedheid stralend.
Ik had geleerd dat al de rest eigenlijk bijzaak was.
Als je iemand wilt om gans je leven mee door te brengen, dan moet dit de norm zijn.
Goedheid, warmte, eerlijkheid, onbaatzuchtigheid...
Ik weet, dat is veel, en wellicht kan niemand dit helemaal en altijd volbrengen... Maar als het maar de hoofdzaak is, als het maar de putten vult, als het maar de weg effent waarop je met elkaar moet verder gaan...

Ik heb op een trouwfoto zitten kijken... Onze ogen waren toen veel groter dan nu.
We zijn ouder geworden, en de huid zakt wat meer over je kijkers heen. Dat is niet erg, zolang de rimpels rond de ogen eerder op lachen wijzen dan op verdriet.

En ondanks al wat ons heeft getroffen aan leed en miserie op onze levensweg, bleven de lachrimpels primeren. We waren, ondanks alles, steeds gelukkig samen.

Ik heb er geen verklaring voor.
Regelmatig vraagt men "Hoe kun je dat allemaal verwerken ?" ... Ik weet het niet, eerlijk niet. We blijven gewoon niet plakken aan dat verdriet, aan die pijn. We denken het weg, we doen dingen om onze gedachten te verzetten...

Ik moet dat nu ook doen.
Ook nu ik alleen ben.

Dingen doen, wegdenken... en toch niet vergeten. Vastklampen aan het goede, aan de lach, aan de glimlach.

Als de gedachten me overspoelen, dan neem ik een boek, liefst iets spannends, die me meesleurt in het verhaal, dat andere verhaal, dat verhaal dat niet mijn leed is...

Ach het zal me wel lukken. Het moet.

Stil

De confrontatie met het alleen zijn is zwaar, en nu, met die corona-virus wellicht nog eenzamer dan anders...
Ik zou anders eens bij iemand kunnen gaan, een klapke doen, mijn verdriet vertellen en verwerken. Er zouden zeker ook mensen bij mij komen, ook al om eens te klappen.
Het mag niet.

De telefoon ?
Met WhatsApp en/of Duo Google kun je nog praten en elkaar zien (en de gesprekken zijn bovendien gratis, kun je lekker lang babbelen)... Die Duo van Google heb ik pas onlangs ontdekt, en ik moet zeggen dat bij een test met mijn zoon, die het ook installeerde, het beeld en de snelheid beter is dan bij Whatsapp, maar het is -gek genoeg - veel minder bekend.

Maar een gewoon telefoongesprek daar heb je maar met één zintuig contact. Je oor.
Hopelijk herken je de stem, en weet je zeker tegen wie je eigenlijk aan het praten bent, maar stel je voor dat er zo'n stemmen-imitator aan de andere kant zit ? Och, ik weet wel, dat zal me nooit gebeuren, die mannen praten niet met het gewone volk, en bootsten alleen stemmen na van zeer gekende figuren, niet van pier, pol of jan...

Veerle doet de boodschappen en kookt voor mij (En ik krijg telefoontjes van Els of ze niets moet meebrengen van de winkel !), je ziet op dat vlak ben ik verwend.

Op die ogenblikken is er leven in huis. Meer moet dat niet zijn, we moeten daarom zelfs niet eens praten. Aanwezig zijn, voelen dat je niet alleen in dit huis zit... dat is momenteel hééééél belangrijk voor mij.

Ik ben natuurlijk niet alleen. Ik hoorde op TV van nog mensen die gedwongen werden om intiem afscheid te nemen, om de steun van vrienden en kennissen te moeten missen.

Maar ik vervloek die corona dus wellicht om méér redenen dan jij doet.
Ik moet wennen aan de eenzaamheid. Ik weet het wel. Maar moet dit echt met zo'n spoedcursus ? Verrekte virus !

Uitkijken naar de postbode... Zijn er kaartjes of brieven bij over Het Verlies ? Heb ik al een doodsprentje opgestuurd, of is het iemand die ik vergeten was.

Een brief van de pensioenkas, dat ze er alles op zullen zetten om het dossier snel te regelen. Werken ze daar nog ? Of is het ook werken van huis uit? Gaat dit daardoor langer duren?

Dingen waar ik eigenlijk helemaal niet ongerust moet over zijn, zijn nu dingen die blijven malen in dat koppeke van mij. Naar het toilet ? Handen wassen ! Eten ? Eerst handen wassen. discipline = tijdverdrijf.

En ik mag niet klagen.
De kinderen bellen, de kleinkinderen bellen, vrienden bellen (van Luc en Rita leerde ik dat je met Whatsapp ook kunt praten en elkaar ondertussen zien !)... Jammer genoeg zijn er niet zoveel die Whatsappen. Bizar, het is nochtans gratis !

Ik ga stoppen met zagen en klagen. Eens zien of al iets is op TV

Ontroerend...

Toen Anny in mei vorig jaar opgenomen werd in het O.L.Vr. Ziekenhuis te Aalst, kreeg ik haar trouwring en het kettinkje van rond haar hals mee naar huis. Dat mag niet in een ziekenhuis.

's Anderendaags ging ik bij haar op bezoek (net zoals iedere dag), en ik toonde haar hoe ik het sterretje met de as van onze Koen, van haar ketting naar de mijne had gebracht. Ze knikte met een glimlach... "en mijn trouwring ?" "Hé ! Je gaat nog niet dood hé !"...

Vrijdag 13 maart ll. is ze dan wel gestorven, en de verpleegster haalde de trouwring van haar vinger en gaf die aan mij. Ik wou ze meteen aan mijn ketting hangen (waar het sterretje met de as van Koen nog steeds hing... Mijn vingers wouden niet mee, en een van de kinderen, ik meen Els, nam het uit mijn handen en hing de trouwring naast het sterretje...

Aan mijn ketting hing al een hele tijd een Ganesha, de Hindoe afbeelding van een god (eigenlijk een avatar, maar dat brengt ons te ver) met een mensen gestalte, maar een hoofd van een olifant. Ik hou van dei Hindoe-afbeeldingen. Hun voorstelling van een God is mooi, fantasierijk. Als wij God de Vader afbeelden, dan is dat steevast een oude man met een grote baard (ik zou kunnen poseren!)... In India hebben de goden soms 8 of meer handen. Ik vind het mooi. Het is kunst, en in die zin spreekt het mij meer aan dan de oude mannenfiguur (die zie ik al alle dagen in de spiegel...)

Voor mij gaat het begrip God alle afbeelding ver te boven... Het is een begrip, niet een tastbaar iets. Afbeeldingen zijn voor veel mensen een hulpmiddel om hun aandacht en eerbied op te richten.

Maar daar wilde ik het niet over hebben...

Aan mijn kettinkje hing dus een Ganesha, en een sterretje met de as van Koen, en daar voegden we de trouwring van Anny bij...

Toen ik 's nachts thuiskwam na het overlijden, zette ik me nog even in de zetel.
Slapen zat er toch niet meteen in.

Ik greep naar mijn kettinkje, en voelde iets vreemd !
De ring van Anny had zich netjes helemaal rond het sterretje van Koen geplaatst !

Ik bekeek het, en het was iets geks... De ring sloot heel nauw rond het sterretje. Je moet het heel recht in elkaar schuiven, iets schuin en het zit vast en kan niet meer bewegen. Het moet dus op een of andere manier zo maar recht in elkaar geschoven zijn...

Bizar is een te zacht woord.

Ik, en gans ons gezin, vindt het ontroerend, symbolisch...

Sindsdien heb ik het zo gelaten, en gek genoeg blijft het zo zitten.
Te gek, te mooi ?
Ik vind het iets hebben, iets voor ons van over de grenzen van de dood.

Ik zet hierbij een foto van het kettinkje

Coronawaanzin...

Ik durf het bijna niet meer te vertellen...
In de vroege namiddag kreeg ik een telefoon van het rouwcenter... " Meneer Goderis ?" Ja" "Het is hier ... van het rouwcentrum, ik bel u om u te melden dat wij weer andere bevelen gekregen hebben inzake het  coronavirus..."

"Er mag nu toch een plechtigheid gehouden worden, maar dan met maximum 20 (twintig) aanwezigen. Alleen de dichtste familie, met een beperking tot maximum 20 !"

Ik was blij dat er toch nog iets mag...
Ook al is het zeer beperkt. Als het alleen over het gezin mag gaan, dan zijn wij met kinderen, schoonkinderen, kleinkinderen en hun verloofdes, nog een stuk onder die twintig... Maar ik ken heel wat gezinnen waar dit niet het geval is. Een oud-collega belde me net om me te condoleren, en toen ik het hem vertelde, zei hij dat hij al meer dan 40 kleinkinderen alleen had, zonder kinderen te vermelden... Waar moet je dan scheiden, wie moet je buitensluiten?
We kregen immers er bij dat de politie kan komen controleren...

Ik heb begrip voor de maatregelen.
Ik heb er begrip voor dat men niet op alles en nog wat kan denken, en dat er wellicht nog wel hier en daar aanpassingen zullen zijn voor bepaalde situaties... maar leuk is het niet.

Het zijn moeilijke tijden.
Gelukkig heb ik alle steun van mijn kinderen en kleinkinderen (ook al allemaal boven de twintig !)... anders zit ik hier als eenzame grootouder in mijn kot (Blijf in je kot !)

Veerle woont hier om de hoek en zorgt voor een warm maal op de middag. Bart belt regelmatig en Els naaide de pijpen van een nieuwe broek voor me in.
Bart kreeg zijn documenten thuis voor economische werkloosheid, dus zal ik hem ook wat meer horen en zien dan anders... Ook in zijn bedrijf mag er dus niet of amper gewerkt worden.

Hoe het met de kleinkinderen zit ? Ik weet nog niet alles, maar eentje werkt in een grootwarenhuis, eentje in de verzorging... die hebben alvast werk, en een werkt in de beveiliging. Daar heb ik nog geen nieuws van, maar dat zal wellicht een sector zijn waar men blijft werken...

Ik heb ondertussen mijn PC, mijn smartphone en de TV...
en ik kruip vroeg in bed, met een boek.
Gisteren heb ik voor het eerst toch een uur of 5 geslapen... Voorheen was dat gemiddeld een uur of twee.

We komen er wel door, we moeten wel want bij een overlijden krijgt de overlevende meteen een massa administratie te doen... Ik moet ook bij een notaris... En daar krijg je de vraag om alle documenten te kopiëren, en een kopie in de bus te poneren... Geen echt contact, geen echt gesprek: Corona !

Makkelijk is het allemaal niet.
djudedju

Maar misschien helpen al die gekke dingen wel om je gedachten daarop te zetten in plaats van op het begraven van je geliefde.
Misschien
misschien

Geen begrafenisplechtigheid toegelaten...

De CORONA op het werk...

Oh ja, ik heb alle begrip voor de situatie.
Ik begrijp dat ook een begrafenis, zelfs in intieme kring, een bijeenkomst is, en dus niet aangewezen in de huidige toestand.
Ik begrijp het allemaal...

Maar het is pijnlijk.
In theorie kunnen we, nadat het gevaar geweken is, alsnog een plechtigheid organiseren.
x maandan na datum ????

Hoe kun je dat nog ? Wie ligt er - buiten de rechtstreeks betrokkenen - nog wakker van een overlijden van zoveel tijd geleden?

De mensen die zich nu echt betrokken voelen, het gezin, de kleinkinderen, schoonzussen en -broers, nichten en neven en de hele goede vrienden ... zelfs voor hen is dit dan niet meer hetzelfde.

Bovendien heb je ook te maken met het verwerkingsproces. Je moet je verdriet verwerken, alles een plaats geven en je leven weer leren leven in deze gewijzigde omstandigheden. Doe dan binnen X tijd toch nog een begrafenisplechtigheid, en je rijt alle wonden bij jezelf en bij de dichtste betrokkenen weer open.

Stel, dat er dan - en dat lijkt me niet weinig waarschijnlijk - bijna geen volk komt, dan zal ook dat pijn doen, het zal lijken of haar verdwijnen niet erg is. Dat wil het niet zeggen, maar naar het gevoel zou het wel zo zijn.

Sinds 9 mei van vorig jaar zitten we op die rollercoaster, zien we de dood, zien we weer hoop, hebben we weer een tijdje gewoon leven... vallen we weer in de afgrond van lijden en vrees... En nu moeten we dat voor onszelf kunnen afsluiten verwerken, mee leren leven... en dat dan nog eens, weer eens allemaal moeten herleven???
Nee,
Dat zie ik niet zitten.

Laat ons nu maar, ook al is het op die onwaarschijnlijke manier, ons verdriet verwerken.
De kleinkinderen, de kinderen, ikzelf en alle vrienden.

Ik weet dat er heel velen zijn die anders de laatste eer zouden betonen, maar zelfs dat verandert niet echt iets. Het is hooguit een vorm van steun dat je niet alleen staat met je verdriet.
Misschien dat het dragen daarmee iets lichter wordt ?
Ik weet het niet, ik zal het dan ook niet weten.
We moeten er door.

Hoe moeilijk ook