 |
| MIJN BERINGEN (Photo credit: Wikipedia) |
Mijn kwamputer zei piffff en was zwart en nietswaardig plastic, de pomp in mijn aquarium hield op met zijn vertrouwde gebrom, de radio zweeg in alle talen en zelfs de kanarie zweeg van alteratie.
Wekkers vielen uit en toen na een tijdje er plots weer elektriciteit door alle draden schoot, begon alles weer te brommen en te piepen... Uitgenomen de computer, die moet je weer opstarten, gaan zoeken welk gedeelte van je tekst er nog staat en wat er verdwenen is door de panne, en boven stonden de wekkers te pinken...
De wasmachine wist niet goed hoe en hoever het programma was geweest waar hij aan werkte, en het eten op het fornuis wist niet meer waar het nu mee bezig was.
De vissen zwommen rond in een bijna donker aquarium en plots kwam het elektrische zonne-equivalent er weer door...
De diepvries en de frigo hadden nog geen koudeverlies geleden, maar de brander van de centrale verwarming hoestte een paar keer als had hij van de plotse kou een bronchitis opgedaan...
En ik vergeet nog de verlichting van het huis, de cellen die naar beweging speuren aan onze voordeur en ga zo maar door... Het is fantastisch hoeveel zaken er in huis zijn, die werken dank zij de elektriciteit. Ik heb - tot mijn verwondering - vastgesteld dat de pelletkachel die ik zag bij mijn petekind ook werkt op elektriciteit... Ik heb hier indertijd een schoorsteen bijgebouwd om een alternatieve verwarming te hebben als de centrale verwarming zou uitvallen, maar als daar de elektriciteit de reden van de panne is, hebben ze dat alternatief ook niet meer....
We snijden tegenwoordig zelfs ons dagelijks brood met elektriciteit... Geen devoot kruis meer op het brood vooraleer je met het grote broodmes een dikke boterham afsnijdt, nee, gewoon neerleggen op het machine, en het brood heen en weer duwen tegen het draaiende mes... Niks poëzie meer... Niks devotie, niks nostalgie...
Het broodmes ligt daar nog wel ergens, diep onderaan in de schuif... Wellicht is het nog steeds scherp, sinds de laatste keer dat ik het heb geslepen met een watersteen... Watersteen die ook al elektrisch... Vroeger, heel lang geleden draaiden wij de steen aan met de zwengel, terwijl een volwassene de zaken sleep die moesten geslepen worden... En anders moest je maar wachten tot de scharesliep voorbij kwam, en op straat op een soort triporteur je messen en scharen weer zette...
De steen van de scharesliep werd bewogen door een soort overbrenging als bij een fiets, met een ketting. De man zette het achterwiel van zijn bakfiets op een ijzeren steun, en ging fietsen in het ijle, maar de steen draaide lustig door.
Nu gaat alles en nog wat met stroom...
Stroom die met een draad tot in mijn huis komt, en waar ik het met al die draden die in mijn muren verscholen zitten breng tot aan al die dingen...
Wij vragen ons niets meer af, wij benutten zonder na te denken.
Maar hoe deden we dat allemaal vooraleer die stroom er was ?
Dat brood snijden, dat was simpel, maar de was doen, dat moet een hels karwei geweest zijn !
Toen ik klein was, hadden wij al een wasmachine, maar dat was een heel ander ding dan nu !
Het enige elektrische gedeelte was een soort blad, met gaten in, of ik zou eerder moeten zeggen een as, met langs weerszijden een blad met gaten in. Die bladen draaiden niet, maar sloegen heen en weer, en je hoorde de was en het water whoeschh doen bij iedere slag... Op die wasmachine zat er geen verwarming, de verwarming was een soort kachel die onder de wasmachine was gebouwd, en waarin hout werd gebrand. Het vele brandhout die we moesten hakken, ging voor een groot gedeelte op aan die wasmachine. Of daar ook kolen in gebrand werden, kan ik mij niet herinneren, ik herinner mij alleen hout. De was werd werkelijk tot koken gebracht...
De was geurde toen ook heel anders dan nu... En als de was klaar was, dan moest je dat tussen twee rollen door persen (met de hand, met een zwengel !) om het "droog" te maken.
De witte was werd, indien mogelijk op de bleek gelegd, waar het mede door de werking van het licht, nog witter werd.
Strijken werd gedaan met "plakkers" strijkbouten die gewarmd werden op de kachel of op het gasfornuis. Je had er minstens twee nodig, een om op te warmen terwijl je de andere bezigde...
Er waren geen stoomstrijkijzers, je dampte de was voor het strijken. Dat dampen, dat was met de hand de was natsprenkelen, en het dan heel stevig oprollen, zodat het vocht door de stof opgenomen werd...
Wassen was een heel karwei... En dan praat ik nog maar van het wassen alleen. Waar ik als kind uren heb zitten op kijken. Ik was veel ziek, en zat dan bij moeder, te kijken naar al wat ze deed...
Maar eigenlijk mogen we de vergelijking van het wassen doortrekken op alle activiteiten van toen ! Ook in het arbeidsmidden. De metserdiender droeg dan nog alle stenen en alle mortel op zijn schouders naar boven naar de metser... Mortel die hij zelf, lijfelijk had gemaakt... En ook in het fabriek was er veel meer fysiek werk te doen... En waar het mechanisch was, liepen door het bedrijf de lange gevaarlijke aandrijfriemen... Aandrijfriemen die gemonteerd waren volgend "de ring van Möbius". Als je een riem neemt, en dat in een ring houdt, geef het ene eind dan een halve slag voor je het aaneen zet, dan heb je de ring van Möbius. Op die manier versleet de riem aan de twee zijden. Die Möbiusband is nu een soort speels iets geworden, waar je tot je verbazing vaststelt dat er geen binnenkant en geen buitenkant aan zit, omdat alles door elkaar lijkt te lopen. Een prachtig symbool van de oneindigheid...
Die goed oude tijd was ook een heel zware tijd...
Het was de tijd waar je oude mensen letterlijk kromgewerkt door de straat zag sloffen...
nu lijkt alles van zelf te gaan
Je draait aan de kraan en er komt water uit... Geen pomp meer waar je de emmer moest volpompen, en dan die volle emmer moest gaan legen in de wasmachine...
Weet je, die tien minuten zonder stroom duurden een eeuwigheid
een tijd waar alles plots trager en handzamer ging...
tot de volgende ?
