Verba volent, scripta manent...

Image via Wikipedia

Vannacht lag ik eens te denken aan de genieën die oude geschriften weten te ontcijferen, en aan heel wat geschriften die wij nu nog steeds niet kunnen lezen.
De Egyptische hiëroglyphen hebben hun geheim zien ontraadselen door het vinden van de steen van Rosette. Op die steen stonden in drie talen dezelfde tekst, en dus kon men door vergelijking bepaalde zaken terugvinden.
Maar dat klinkt veel eenvoudiger dan het is!
Wij hebben een geschrift dat bestaat uit letters, uit klanken, ons alfabet.
Maar er zijn er heel wat die geschriften hebben waar er geen letters in voorkomen, maar woordtekens, die de functie hebben van klanktekens. Zo'n beetje te vergelijken met onze rebus.
Maar nog anderen hebben die zelfde tekens dan laten evolueren naar een engere klank, zodat samengestelde woorden heel wat makkelijker weren om te schrijven. Nog anderen schrijven geen klinkers, alleen de medeklinkers, zodat mus en mes net hetzelfde zijn, en alleen uit de contekst kunnen afgeleid worden (met überhaupt heel wat foutieve interpretaties voor gevolg)
Om het wat makkelijker te maken zijn er dien van boven naar beneden schrijven en links beginnen, maar er zijn er ook die van boven naar beneden schrijven maar dan rechts op het blad beginnen, en natuurlijk heb je dezelfde varianten die beneden beginnen en naar boven toe schrijven...
Wij schrijven van links naar rechts, maar er zijn er ook heel wat die van rechts naar links schrijven...En om het af te ronden, er zijn er ook die steeds voortschrijven, in een slangbeweging... Dus stel dat ik links begin, op het moment dat ik van regel verander, schrijf ik verder van rechts naar links, bij de nieuwe regel weer van links naar rechts. (Zo is het onder meer met het runenSchrift, ons eigen schrift voor de Romeinen ons anders leerden...en wat nog heel lang bleef bestaan, onder meer door een binding met het eigen geloof)

Je ziet, je moet eerst en vooral proberen te ontdekken welk soort geschrift het betreft, in welke richting het loopt, en dan nog proberen uit te vinden welke klanken door welke tekens gedekt worden... en dan moet je nog enig idee hebben van bepaalde tussentekens. Neem nu onze leestekens, punt, komma en zo, zit dat ook in die teksten en hoe zien die er uit en wat betekenen ze ? Er is immers een wezenlijk verschil tussen een vraagteken en een punt!

Bovendien is de zinsvorming ook al niet gelijk in de ene taal tegenover de andere. Denk bijvoorbeeld aan "ik zie je graag" tegenover "Je vous aime", om maar nog een bijkomende moeilijkheid vast te stellen. Nog veel moeilijker wordt dat allemaal als je de betreffende taal niet kent, of slechts vage vermoedens hebt, gebaseerd op wat dat volk nu nog spreekt (Wat wellicht heel anders is dan toen, denk aan het oude Nederlands in 'Hebbun olla vogala nestas" tegenover hoe we nu spreken....

Nee, ik denk niet dat ik geschikt zou zijn om mij hele dagen over die vreemde tekens te buigen en te pogen de sleutel te vinden... Ik buig in grote nederigheid voor die mensen !

Ik snap zelfs niet hoe ze, ondanks een steen van Rosette, er in slaagden de hiëroglyphen te ontraadselen, laat staan hoe ze dat doen met andere talen waarvan ze geen vergelijkende teksten bezitten.

En ik heb grote bewondering voor die anonieme uitvinder(s) van het gebruik van een alfabet, een letterschrift! Want dat was het eerste schrift waarmee men er in slaagde om verschillende talen met dezelfde tekens op papier te zetten, en leesbaar te blijven !

Ook werd het aanleren van het schrijven en lezen hierdoor plots veel makkelijker, met een zeer beperkt aantal tekens kon men zowat alles opschrijven en weer lezen. Heel wat makkelijker dan de talen die met woordklanktekens werken, zo zijn er in het Chinees honderden tekens! Leer dat maar eens ! (En dan spreek ik nog niet dat men de schrijfrichting in het Chinees op verschillende manieren beoefent, al naar gelang de soort van berichten!)

Door de uitvinding van het schrift was het niet alleen plots mogelijk om de kennis van de mens vast te leggen en door te geven, maar het betekende ook een doorbraak naar de handel toe, men kon schuldbrieven en dergelijke gaan opstellen en officiëel maken als handelsvoorwerp. Zonder schrift zouden wij helemaal niet zo ver staan, zoveel weten, als nu. En zonder de genieën die die hele vreemde talen wisten te ontcijferen, zouden we niet op de hoogte zijn van totaal andere denkwijzen dan de onze.

Taal is een fantastisch iets! Het is zowat de grootste verworvenheid van de mens!
En het vastleggen er van was wellicht minstens even belangrijk !

In den beginne is de taal het bezit geweest van een gespecialiseerde groep van de bevolking, in de meeste gevallen de priesterkaste en de handelaars. Later kwam er een groep bij die een beroep maakte van het lezen en schrijven om ten dienste te staan van hen die het niet konden (de grote meerderheid). Veelal waren dat ook mensen die behoorden tot de priester-groep, of van uit de handel kwamen, maar steeds meer en meer evolueerde dat tot een aparte stand van schrijvers.

Eén van de dingen die daarbij negatief werkten, was dat het hier in feite een soort vaklui waren, die hun werk uitvoerden, zonder zich een of ander af te vragen, en die zich soms vrijheden veroorloofden in de teksten, om fouten te verdoezelen. Zo stelt men vast dat bijvoorbeeld bijbelteksten nu en dan kleine veranderingen ondergingen, wellicht door de schrijver aangebracht, die liever de zin enigszins veranderde, dan een duur vel perkament te vernietigen omwille van een fout. Ik noem bewust de bijbel als voorbeeld, om dat dit een van de boeken is, waarvan exemplaren eeuwen en eeuwen werden bewaard en men dus die zaken kon opmerken door vergelijking van de teksten. Bovendien vond men nog meer van die wijzigingen door vergelijkingen met de teksten die men zo'n vijftig jaar geleden ontdekte in Israël... Maar die kleine wijzigingen zullen zich wellicht hebben voorgedaan in heel wat teksten.

Bovendien hebben wij ook al verschillende bronteksten, voortkomende van het feit dat veel van die oude teksten in feite vertalingen zijn van nog oudere teksten, uit talen die niet altijd juist geïnterpreteerd werden, of toch op zijn minst verschillend geïnterpreteerd... (Wat de Bijbel betreft, daar hebben wij net met een van die talen te maken, waar de klinker niet geschreven wordt, en waar muis, mes, mus allemaal identiek genoteerd staan.)

Dat is maar één van de redenen voor heel wat geschillen over teksten, want het gaat heus niet alleen over de bijbel! Ook over heel wat andere oude boeken bestaan dergelijke discussies. Het probleem met de bijbel is dat men dit als het woord van God beschouwd. Ergens heb ik dan begrip voor de Koran, waar men alleen maar de teksten in één taal als echt beschouwd, en al de rest als niet bindend.

Maar dan zijn we er nog niet, want taal evolueert! Overal, niet alleen bij ons. Maar uiteraard is het makkelijker voorbeelden te nemen die ons bekend zijn uit de eigen taal. Neem nu de feestdag van de onnozele kinderen, daar betekende het onnozel hetzelfde als wat wij nu onschuldig noemen. Maar onnozel heeft in de loop der tijden een héél andere betekenis gekregen. Als men de oude tekst dan ook letterlijk bekijkt, dan kan dat dus gewoon door het veranderde woordgebruik, een andere betekenis krijgen.

Dergelijke vertalingen of misinterpretaties hebben al heel wat onheil veroorzaakt, en heus niet alleen in godsdienstige teksten! En toch, als we alles bijeen nemen, kunnen wij niet anders dan bewondering hebben voor de uitvinding van het schrift, en de kans die dit ons biedt, ook al waren er nu en dan missprongen, meestal was dit de basis van veel vooruitgang.

En dan kwam er ook nog iets nieuws in de wereld, dank zij het schrift, onstonden er nieuwe vormen van kunst: de literatuur en de poëzie...

Het werk van de mensen die die heel oude geschriften ontcijferen, zijn dan ook mensen waar ik niet alleen vol bewondering naar opzie, maar die ons heel wat belangrijke dingen hebben terug bijgebracht!

Mij valt het dan ook niet moeilijk om de foutjes via vertaling en via schrijffouten te vergeven aan al die vele scribenten uit heden en verleden...De kern blijft.

en dat ik hier nu zit te bloggen, dat hebben wij te danken aan die mensen van filistijnse oorsprong die de basis legden voor ons alfabet... Nu noemen we dat de Palestijnen...ze lagen toen al voortdurend in de knoop met de hebreeuwen, en nu nog steeds... Niet alleen scripta manent, ruzies blijkbaar ook...

tot de volgende ?

eerste schooldag...

Image via Wikipedia

De wegen zullen weer overvol zitten, je zult blijde gezichten zien, maar ook heel sippe.
Het is de eerste schooldag na een (veel te lange)vakantie.
De tweeling is nu ook naar de "grote" school, de ene naar St Lucas en de andere naar Den Einder. Dat alleen zal al een verandering zijn: niet meer samen zitten in dezelfde school!
Ewoud is door zijn herexamens gesukkeld en gaat het volgende jaar in, met alle leraars attent op hem neerkijkend, of hij wel alles geeft wat hij geven kan... en Lieselotte is de laatste die nog in de lagere school zit, maar ook dat duurt geen eeuwen meer...

Vanavond zullen er zijn die vies thuiskomen, en anderen misschien opgelucht, dat het al bij al minder erg is dan het leek vanuit dat vakantiestandpunt.

En mijn schoondochter, die zit ook weer op school... en zij zal het wellicht helemaal oneens zijn met mijn opmerking over dat veel te lange schoolverlof, want school dat is voor haar: werk!

Zij zal weer eens geconfronteerd worden met huilende kleuters en nog veel ambetantere en huilende ouders... Die kleintjes kun je nog troosten met een ferme knuffel en afleiden van het grote verdriet met wat blinkend en kleurig speelgoed, die grote labbekakken van ouders niet. Die zijn ontroostbaar fier dat hun kindje die eerste stapjes zet naar de school.

Vanaf dit jaar is het laatste jaar (het derde) van de kleuterklas ook behorend tot de schoolplicht. Geen kleuterklas gedaan, niet naar het eerste studiejaar.

En dat alles hebben we te danken aan ... Kareltje de Grote volgens de geschiedenisboekjes... Al van in het jaar 800 en een sjiek zitten onze kinderen dus in klassen te zuchten en te beven. Alhoewel, toendertijd zal dat nog wel een heel elitair gebeuren geweest zijn, en zal de school er alleen geweest zijn voor de gelukkigen, de machthebbers. Kareltje zelf is er nooit in geslaagd te leren schrijven.

Maar de werkelijke verplichte school voor iedereen heeft een echte grondverschuiving in de maatschappij veroorzaakt. Je kunt dit nu en dan nog eens vaststellen bij immigrantengezinnen! Ik heb meermaals meegemaakt dat er van die immigranten waren die hun zoon of dochter meebrachten om mee te luisteren en eventueel een en ander op te schrijven. Je zat dan soms met handen en voeten iets diets te maken aan een kind van 10 à 12 jaar oud, die dit dan ook nog eens moest vertalen voor papa.

Vroeger was dat een beroep! Veelal door een sukkelaar die wel knap van geest was, maar niet kon werken door zijn lichamelijke misvorming. Die had dan een jobke als schoenmaker of zo, maar vooral als scribent, schrijver voor de ongeletterde dorpsgenoten. Werd er iemand naar het gemeentehuis geroepen door de Champetter, dan ging de schoenmaker mee, als een soort waarborg tegen de willekeur van de machtigen.

Ik heb op mijn bureel nu en dan nog van die analfabeten gekregen, en dat waren heus niet altijd immigranten, er waren ook brave tjoolders bij van hier, die om God weet welke reden er nooit ingeslaagd waren te leren lezen en schrijven. Sommigen hadden dan wel geleerd om hun naam te zetten, maar meer zat er niet in... Als er dan een formulier moest ondertekend worden, voorafgegaan door "gelezen en goedgekeurd", dan moest ik dat heel netjes voorschrijven, of soms zelf schrijven, wat wettelijk eigenlijk niet juist was...Maar je kon die mensen toch niet in de wind zetten?

Ik vroeg me dikwijls af hoe dikwijls dergelijke mensen al bedrogen waren... Soms kreeg je ook te maken met de naweeën van je beroep bij dergelijke mensen, als je eens had bewezen dat je de zaak in orde had gebracht, dan kwamen ze met alles en nog wat bij je, die helemaal niets met het werk te maken had, maar die er op die manier toch ging bijhoren. Veel van die mensen waren helemaal niet dom, in tegendeel, hadden een pak van dat gezonde boerenverstand te veel bij wijze van spreken, maar hadden om een of andere reden nooit de kans gekregen te leren.

De meesten waren echte kunstenaars in het verbergen van hun ongeletterdheid, en wellicht heb ik er op mijn bureel gehad die ik nooit als dusdanig heb herkend. Want de meesten wilden hun onkunde verbergen voor de buitenwereld, waren er een beetje beschaamd over, dat wat iedereen kon, niet door hen gekend was.

Maar maak dat belang van die dingen maar eens duidelijk aan een kind!
Voor hen mocht de vakantie wel eeuwig duren! en als er iets is, dan hebben ze wel hun ouders en zelfs eens opa om hen bij te staan...Maar ook dat zal niet eeuwig blijven duren, maar zo redeneert een kind niet. Een kind leeft in het nu, zonder die doem van de toekomst. En die toekomst dat is iets van heel ver en heel lang. Net omgekeerd dan bij opa, daar lijkt de toekomst wel degelijk begrensd, en waar voor een kind een jaar net zo goed een eeuw kan zijn, is voor opa een jaar iets dat net zo goed een uur kan zijn...

Maar is "geleerd" zijn alleen maar vooruitgang, geluk, welvaren???
Nee, je hoeft maar naar het kind te kijken om te weten dat kennis ook verantwoordelijkheid en een keurslijf met zich mee brengen. Er is immers geen onschuld meer, je kunt je niet meer wegsteken achter onbekendheid, onkunde. En zie, meteen is dat onbekommerde van de jeugd ook weg.

Natuurlijk, we zouden niet hebben wat nu hebben zonder die kennis, maar nu en dan denk ik dan eens aan het Aardse Paradijs, met de boom van kennis... Zou niet veeleer dan al de geleerde verklaringen die men nu poogt te geven aan die bijbeltekst, die zinnen niet gewoon beduiden wat er geschreven staat? Dat je, hoe meer je weet, hoe minder evident het geluk is ?

Ik ken de naam niet van de film (The Gods must be crazy of zo iets???), waar een uit een vliegtuigje geworpen colaflesje net naast een gezinnetje bosjesmannen landt. Dat ding van de Goden zorgt voor ruzie binnen de groep, en een besluit het flesje terug te brengen naar de goden, zodat de ruzie ook weer verdwijnt uit hun groep. Die mensen hebben niets dan het meest nodige om te overleven in de woestijn, en het bezit van iets meer zorgt voor onheil binnen de groep.
Zo is het ook een beetje met kennis...

En toch is kennis op zich niet verkeerd, het grootste probleem is dat we het niet steeds "goed" gebruiken, dat we niet ver genoeg (kunnen) vooruitzien, dat we de gevolgen niet genoeg inschatten en ga zo maar door. Kennis is te zelfdertijd macht en onmacht. Want kennis zou pas echt kennis zijn, als we echt alles zouden weten, maar telkens weer botsen we op muren van onkunde, muren die slechts moeizaam en beetje per beetje gesloopt worden. En ondertussen knoeien we er maar op los, en zijn bezig heel de wereld op te offeren aan ons gebrek aan kennis, waardoor het wel lijkt of we steeds weer en steeds meer de berg afrollen in plaats van omhoog te kruipen.

Kennis zoals wij het noemen, is duidelijk maar het topje van de ijsberg.
We vinden onszelf zo wijs, zo knap en helpen onszelf in sneltreinvaart de dieperik in.
Maar we moesten zo nodig de kennis veroveren... en die kennis gebruiken en hergebruiken om meer macht te hebben over steeds meer mensen, door wapens of door arbeid of door kapitaal te verzamelen in onze handen.

Nee, de tekst in Genesis lijkt mij zonneklaar, kennis is het verlies van geluk en van onschuld. En sindsdien hollen we steeds sneller en steeds moeizamer achter dat geluk aan, en proberen het te vinden in producten van onze kennis. Ik heb in een ver verleden nog gewerkt in een instelling waar onder meer zwakzinnigen zaten, mensen die alleen leefden, en nooit denken. Mensen die eten wat je hun voorzet en drinken wat je hen aanbiedt en die heel de dag gelukkig voor zich uit zitten te kijken, geboeid door de dingen die wij niet eens meer een blik waard vinden. Is dat het geluk van de onschuld ? Dan lijkt het ook maar niets.

Maar laat kennis dan meteen ook verantwoordelijkheid zijn, laat kennis dan ook iets zijn wat we nooit lijken te bereiken, ik zou het leven niet kunnen indenken zonder dat streven, zonder die wil naar een volgende verdere stap...naar het onbereikbare ?

tot de volgende ?

De geschiedenis van de Kleine Man

Image by mooste via Flickr

Gek, men kon net zo goed de geschiedenis gaan schrijven van de kleine vrouw, maar nee, het moest persé over Jan met de pet gaan, en nooit over Mie met de sjaal...

Gek is dat, want alles wat we terugvinden uit de oertijd van de mens, wijst er op dat in den beginne alles draaide om de vrouw, de Godin van de Vruchtbaarheid, en wellicht ook een matrimoniaal stelsel er boven op. En plots, is het omgedraaid, en is het niet meer de moeder die de hoofdfiguur is, maar de jager, de veroveraar, de geweldenaar, de man...

Ik heb er een beetje moeite mee. Voor mij kan de een niet zonder de ander, en zou men beter gesproken hebben van de Geschiedenis van de Gewone Mens, zonder een allusie te maken op man of vrouw.

Het is geen groot dik boek, nee, een heel bescheiden boekwerkje over de geschiedenis van de gewone mens, diegen die nooit in de geschiedensboekjes komt, maar waar zonder er geen geschiedenis is.

Ik heb al een boekwerkje van de Socialistische arbeidersbeweging over de werkmens, en een bijna gelijklopend werkje van de Christelijke arbeidersbeweging over diezelfde werkmensen, maar met een klemtoon op de Fransmans, die arme groep werkmensen die omwille van den brode ieder jaar weer naar verre oorden trok om er de campagne te gaan doen, de suikerbieten of ander zwaar labeur. Daarom trok die titel meteen de aandacht, het onderwerp ligt me na aan het hart.

Bij nazicht blijkt het een boekwerk van de Open School, een werk van de openbare omroep van ons landje, en het gaat werkelijk over de kleine mens door de eeuwen heen. Ik heb het nog niet gelezen, alleen eens doorbladerd en een naar de prentjes gekeken... Eigenlijk ken ik die geschiedenis al, het is een geschiedenis van onderdrukking van machteloosheid tot heel laat, pas onlangs een klein beetje het rechtstaan, het groeien, het ook mogen studeren, het zich opwerken, met hier en daar de dutsen die dit ondanks alles, door diverse redenen toch niet konden, en nog steeds in het verdomhoekje zitten, net zoals ze al eeuwen zitten.

Ik heb het al gezegd, en het blijft mij intrigeren, hoe armoede en ondervoeding het gelaat, de uitdrukking van het gezicht aantast. Je ziet dat op de schilderijen van sociale schilders zoals Breughel en een heleboel anderen... Je moet eens de gezichten van die Hoge Heren en Dames die geconterfeit werden door Rubens en Van Dijck naast de gezichten van de bedelaars en de boeren van Breughel zetten...

Nu zie je geen onderscheid meer tussen het gelaat van meneer de baron en dat van een metaalarbeider. Vroeger dus wel. Wellicht had dat te maken met voeding, met (te) zware arbeid, en te vroege arbeid, maar als je op die oude foto's kijkt dan zie je bij die werkmenschen dat afgestompte, en daartussen poseert dan de pastoor, rond en welgedaan tussen zijn kudde...Ik vind dat steeds een beetje pijnlijk.

Ik vind dat die foto's van toen heel sterk gelijken op de foto's die ik als kind zag in Het Parochieblad: Pater René tussen zijn zwarte parochianen... Je herkende de pater meteen aan het feit dat hij goed gekleed was, en meestal was hij ook de dikste. Ik ga hun werk niet teniet doen, die mensen bedoelden het goed, en hebben heel veel gedaan om de gewone mens op een hoger niveau te helpen, maar ze deden het vanuit een andere positie... Het is een beetje als de Socialistische partij van vandaag, waar aan de top geen arbeiders meer zitten. En ook in mijn eigen vakbeweging mis ik meer en meer de man die vanuit een strijdpositie is opgegroeid naar een verantwoordelijkheid binnen de arbeidersbeweging. Dat heeft te maken met de geschooldheid, ik weet het wel, het niveau moet steeds hoger en beter zijn, maar ik vraag me dan steeds af of die directe voeling met de basis, de gewone mens er wel echt is...Of het niet de Herder is met zijn kudde...Hij zorgt wel voor de schapen, maar weet niet meer wat het is schaap te zijn...

We zitten weer eens in een crisis, en zie, meteen zie je dat her en der men poogt de gewone mens weer in de hoek te duwen, hen te leren waar hun plaats is, als onderdaan van de grote werkgever.

Het lijkt wel of de crisis, iedere crisis moet opgelost worden op kap van de kleinsten, de zwaksten.

En iedereen poogt zijn verworvenheden, zijn positie te bewaren, ook al moeten die anderen daarvoor in leveren. Ploegbazen knikken bereidwillig als er moet ingeleverd worden door diegenen die onder hem staan, en wie net boven de ploegbaas staat, heeft er geen moeite mee dat de ploegbazen moeten schuiven...zolang het maar diegenen zijn die in rang net onder je staan, deert het niet. En zo hollen ze het systeem van onderen uit. Ze vergeten dat het die kleine haarworteltjes zijn die uiteindelijk de boom bevoorraden en uiteindelijk de boom rechthouden.

Maar het eigenbelang doet al die redeneringen, al dat gezonde verstand weg.
Het gaat steeds verder, en zo krijg je "Eigen volk eerst" in alle gelagen van de maatschappij.
En zo hol je de maatschappij van vanonderen steeds verder en verder uit... Tot alleen de sterksten, de rijksten het weer voor het zeggen hebben.
De oude Romeinen kenden deze taktiek al: "Verdeel en Heers"...

We weten het allemaal wel, het zit zelfs als het ware in onze genen ingebakken, en in ieder geloof en in iedere wetgeving vind je het terug op een of andere manier: Bemin je naaste als je zelf.

Maar dat blijkt zo verdomd moeilijk.
En hoe meer het nijpt, hoe moeilijker het lijkt.
Het hemd is nader dan de rok...

en we snijden weer een deel van die kleinste, zo minieme basisworteltjes van de maatschappij af.

Voel je de boom al sidderen bij iedere windstoot?

tot de volgende ?

Twee handen

Image by dhammza via Flickr

Vannacht lag ik weer eens wakker, en dan denkt een mens, op van alles en nog wat...Ik dacht aan tekenen, pyrografie, sculpteren in been en ga zo maar door, en kwam tot de conclusie dat handen toch een wondere dingen zijn...
Wat zouden wij, als mens, geworden zijn, zonder die twee handen?
Ik zag al vogels die met een cactusstekel in hun bek insecten uit de boomschors prikken, ik zag al apen die mieren vingen met een stokje die ze in een mierenhoop steken, maar er is niets dat de vergelijking doorstaat met onze handen...

En we moeten er eigenlijk ook onze armen bijnemen, want met die armen kunnen wij zowat alle richtingen uit, en met onze vingers en de opponeerbare duimen kunnen wij zowat alles grijpen en betasten en bewerken met onze handen.

Wonderbaar! En eigenlijk ziet het er niet naar uit, een klompje vlees met vijf worstjes aan... en toch kun je er zowat alles mee doen!

Als ik hier die blog zit te typen, met twee vingers (ik ben een fantastische typist!), dan heb ik soms het gevoel dat mijn vingers niet alleen uitvoeren wat mijn hersenen commanderen, maar dat ze gedeeltelijk op eigen geheugen werken. Dit wordt ook bevestigd door mensen die heel wat verstandiger zijn in die dingen dan ik ben... Er zit blijkbaar geheugen in iedere cel van ons grote lijf. Niet alleen in de hersenen. Wellicht overschatten wij zelfs een beetje onze hersenen, want men heeft ontdekt dat er perfecte mensen rondlopen, met een perfect verstand, zonder enig merkbare afwijking, en die geen of maar een gedeelte van hun hersenen hebben... Wellicht is de hersenstam veel belangrijker dan de hersenen zelf, maar als die hersenen er wel zijn, dan kan men de werking ervan vaststellen... Bizar, maar dat geheugen in heel je lijf, dat lost dan wel veel vragen op.

De ene mens is veel handiger dan de andere. Nochtans hebben ze in beide gevallen precies de zelfde werktuigen. Vroeger dacht men dan in de eerste plaats aan aanleg, tegenwoordig gaat men dat weer in vraag stellen, en vermoed men dat de omgeving en de aanpak in de opvoeding daar van veel groter belang is dan we vroeger dachten. Als je bijvoorbeeld bij een heel klein ukje telkens heel positief en enthousiast gaat reageren op zijn "tekenkunst" dan is de kans heel groot dat hij of zij inderdaad goed zal kunnen tekenen. Niet omdat de aanleg er al was, maar omdat de groei er van positief is gestimuleerd.

Wonder is dat allemaal!

Als ik zo door redeneer, dan is het feit dat ik oerslecht en dom ben in alles wat naar wiskunde ruikt, wellicht te danken aan het feit dat mijn omgeving, ouders, broer en zus mij niet voldoende hebben geprezen en gestimuleerd... Ik moet toch eens met mijn zus praten! Aan mijn jongere zus kan het in deze niet hebben gelegen, en al de anderen zijn er niet meer. Toch hebben we de gewoonte te zeggen dat we zo goed in opstellen waren omdat Pa ook zo goed was, en dat we de wiskundige knobbel van Ma niet hebben geërfd. Dat tekenen en beeldhouwen zou dan ook weer in de genen van de familie zitten...Of hebben die moderne vernuftelingen gelijk, en hebben we allemaal dezelfde basis, en is het gewoon zo dat we voor het ene goed en voor het andere minder goed zijn aangepakt in onze prille opvoeding?

Ik weet het niet, ik zit alleen te kijken naar die twee handen, en vraag me af waarom ik wel kan tekenen, en niet kan breien... Gek.

Heb jij dat ook soms, dat je zo zit te denken over die "gewone" dingen, die eigenlijk zo wonderlijk zijn? Kun jij ook soms een gedicht twee, drie maal na een lezen, omdat het zo schoon is, en je er echt van geniet? Kun jij soms ook staan kijken naar de lucht, naar de wolken, en met hen meedrijven, hoog boven de wereld? Kun jij ook een kei oprapen en hem bewonderen omwille van zijn vorm en/of zijn kleuren? Vind jij ook soms die gewone kei even mooi als die stenen die men dan halfedelstenen gaat noemen, om God weet welke redenen ? Maak je dan ook die kei eens nat met wat speeksel om de kleuren beter te doen uitkomen? Kortom, geniet jij ook van alles wat om je heen is ?

Dingen moeten niet zo nodig duur of chique zijn, en het kleine madeliefje kan best wedijveren met de mooiste roos... Ik hou er niet van om over de kasseien te moeten dokkeren, maar heb je ze al eens bekeken ? Zo maar, hun kleur, hun vorm het glad gesleten oppervlak? Vraag jij je dan ook af hoeveel mensen er al over heen zijn gegaan om dat zo glad en gepolierd te krijgen? Kun jij ook wel eens kijken naar de dorpel van een oud huis, en je verwonderen dat die granieten dorpel zo diep is uitgesleten door ontelbare voeten?

Kriebelt het bij jou soms ook om eens heel uitbundig te gaan zwaaien naar dat oude besje dat zo triest door het raam op het verdiep naar buiten zit te turen?

Of ben ik echt zo abnormaal ?

Nu, ik voel me er goed bij, en ben jij niet zo, dan is dat wellicht het middel om je ook lekker en in je sas te voelen... Probeer maar eens, verwonder je...over alles en nog wat... Heel de wereld is één groot wonder !

tot de volgende ?

station Oudenaarde

Write text here...

Rommelmarkten rommelen op...

Vanmorgen naar de rommelmarkt te Oudenaarde, in de stationstraat, waar we ooit nog drie jaar woondigenden (op zijn aau'naars)...
Ik heb me niet kunnen houden, toen ik een vislijn zag staan in carbon voor een spotprijs... Anny denkt dat ik helemaal kierewiet aan het worden ben, maar dat vistuig is zo superlicht om mee te vissen, dat de luxe me naar het hoofd steeg... Maar dat is nog niets, het wordt nog ergerderder (sic)!
We stapten er eens binnen bij Jacky en Jacqueline, oude buren, en die zagen en hoorden dat ik een vislijn had gekocht, en meteen zij de kelder in, en ik kreeg er nog een mooie grote en een nog een jaaghengel op de koop toe. Stond ik daar meteen met drie hengels... Anny heeft niets meer gezegd, alleen toen we thuis kwamen: "Waar ga je de dieë nu zetten????"

Maar die hengel in carbon, dat is een echte luxe! Dat zijn hengels die in de winkel stukken van mensen kosten, en nu deed die mens ze weg door dat hij Multiple Sclerose gekregen had... Ik heb niet durven vragen wat ze ooit hebben gekost... Ik vond het al pijnlijk dat hij ze weg moest doen om zo'n reden.

Normaal koop ik nooit ofte nooit een hengel in carbon, gewoon omdat ze veel te duur zijn voor wat ik er mee doe. Dat zijn hengels voor die "beroepsvissers" op de wedstrijden. Bovendien is het dan ook nog uitgerust met twee topeinden, een gewone, en een met elastiek, zodat ik kan vissen zoals ik wil... Wat een luxe voor zo'n prutsvisserke als ik... Luc zal nogal ogen opentrekken !!

Maar Anny heeft ook gelijk, ik heb hengels in overvloed... Precies of ik ben een echte. Maar als ik alles bij elkaar optel, dan heb ik nog niet zoveel uitgegeven als wat een ander uitgeeft voor één hengel. Rommelen op de rommelmarkt is dan toch voor iets goed, al had ik nooit gedroomd er een van die carbonhengels te vinden... en zeker niet aan zo'n prijs.

En veel is nog niet genoeg, ik heb er ook nog eens twaalf houten vleesplankjes gekocht, kleintjes maar mooi, voor de ronde som van twee eurootjes, excellent om mooie dingen op te branden voor in de crea van ziekenzorg...

Deze namiddag gaan we nog eens bij tanteke, en morgen is er dan weer een rommelmarkt in Heurne. Ik mag mijn auto gaan stallen bij Anne-Marie, vlakbij het parcours... Een luxe.

Weet je, zijn we niet rijk, we voelen ons rijk, en dat is veel belangrijker! We weten ons geluk niet. ook al zijn we stillekes aan het oud worden, ook al hebben we pijn, we zijn toch nog veel beter dan de meerderheid van de mensen op deze aardkloot. Moest ik in de situatie zitten dat ik die ziekte heb als mens in een van die arme landen, dan was ik al lang dood, bij gebrek aan eten. Want wie daar niet meer kan werken valt gewoon uit de boot. Hier kunnen we ondanks alles nog echt mens zijn en gelukkig zijn. We vergeten soms hoe goed we het hier hebben...

Voila, dat is het weer voor vandaag; tot de volgende ?

op de foto: het station van Oudenaarde, aan de stationstraat....

Vrijdag visdag...

Image by themountainrabbit via Flickr

Er loopt al een hele generatie rond die bij deze titel een beetje verwonderd de wenkbrauwen fronst. Die wekelijkse vastendag is immers al lang geleden afgeschaft uit de katholieke kalender. Ook de echte vastenperiode van veertig dagen is verwaterd tot twee dagen, aswoensdag en goede vrijdag...Voor de rest van de veertig dagen predikt men wat verstervingen...

Toch zou die voorjaarsvasten niet alleen van belang zijn als geloofsuiting, vroeger was een soort ontgiftingskuur een must elk voorjaar (We kregen dan een zilverkleurige pil waarvan je steevast de diarree kreeg, "goed om je lichaam te kuisen"...) Maar een echte vastenkuur ieder jaar, en liefst in het voorjaar, zou medisch gezien wel nuttig zijn...inderdaad om het lichaam eens te ontgiften. (Met of zonder de zilveren pil...)

Maar het doet mij denken aan al die dingen die vroeger zo normaal waren, en die nu verdwenen zijn. Denk aan de rouwperiode... Ik zie in mijn herinnering ons moeder nog rondlopen in een zwarte schort, een teken van rouw, ook naar de buitenwereld toe. Ik meen me te herinneren dat in die periode ook de radio zweeg, zes weken aan een stuk, net zo lang als het dragen van die zwarte schort. Om het naar nu te trekken, ken jij mensen die na het overlijden van een dierbaren zes weken lang geen TV kijken?

Maar toen was rouw nog echt een rouwperiode, niet alleen innerlijk, maar ook uiterlijk. Mannen en zelfs wij als kinderen droegen in die periode een zwart lintje op de rechtermouw van je zondagse vest.

In die tijd was rouw niet alleen een persoonlijk verdriet, maar iets wat door die veruiterlijking ook een beetje gedragen werd door de gemeenschap. Die kledij lokte onvermijdelijk medelijdende woorden op...en het leed werd zo misschien iets meer verdeeld. Of misschien was het wel net andersom, en werd je steeds weer her en her herinnerd aan het grote verdriet???

Het was ook een periode van veel minder huishoudelijk afval... Al die moderne verpakkingen van nu, die waren er toen nog niet, of nog niet in zwang. Plastic flessen waren er nog niet, glazen flessen waren altijd voor hergebruik, wegwerp was er nog niet bij...Ook blikjes frisdrank waren er nog niet, frisdrank was trouwens iets wat niet steeds in huis was. De limonade flessen van toen hadden zo'n draaistop, met bovenaan een afgeplat stuk die het losdraaien moesten makkelijker maken. Voorverpakte groenten of vlees was er niet, je ging om zoveel vlees, of zoveel suiker, en de winkeljuffrouw woog dit netjes af. Vlees in een wit velletje papier, suiker in een bruine papieren zak, en zo was het voor alles en nog wat. Het enige afval was toen dat velletje of zakje in papier, en wat er restte na het kuisen van de groenten en de aardappelschillen...en natuurlijk dingen zoals visgraten en mosselschelpen... Maar niet al die verpakkingen. Ik deed onlangs een doos koeken open voor het bezoek...Eerst moest ik een plasticfolie verwijderen. Dan de kartonnen verpakking openmaken, en tot mijn verbijstering zat dat dan ook nog eens vol met kleine verpakkingen met telkens twee koekjes er in. Ook al een soort plastic. De hoop afval was bijna groter in volume dan de koekjes... Vroeger kocht je koekjes per gewicht, en het waren alleen de hele dure die je dan kocht in een mooie blikken koekjestrommel. Die trommel was nuttig, om weer los gekochte koekjes in te doen, of als coffrefort voor de documenten die moesten bewaard worden. Ook de familiefoto's, die nooit in een boek geraakt waren, zaten dan in zo'n blikken koekendoos. Nu verkopen ze die blikken dozen voor veel geld op de rommelmarkt.

De salon was iets wat bijna nooit werd gebruikt. Er was wel een zetel voor pa, waar hij 's middags zijn dutje in deed na het noenmaal. Een kort dutje, want dan moest hij terug naar het werk. 's Avonds kwam hij dan avondeten, en na een korte tijd was hij meestal weer weg, vergaderingen gaan geven. Meestal zagen wij ons vader niet meer thuiskomen, lagen wij allang in bed. Want de kinderen bleven niet zo heel lang op toen. De keren dat we lang mochten opblijven omdat het een hemels mooi weer was in de zomer, en alle buren bijeen zaten te keuvelen, zijn in mijn herinnering gegrift...zo vaak gebeurde dat niet. We konden toen nog op straat spelen, want veel auto's waren er toen nog niet.

's Avonds zaten wij op bepaalde avonden met zijn allen rond te radio, te luisteren naar een hoorspel op de radio. Je hoorde alles gebeuren, hoorde de man stappen in het grint, hoorde het mes ploffen in het lijf, de laatste zucht, het speurwerk en overleg van de politie, kortom thrillers van hoog gehalte, met alleen geluid en je levendige fantasie. Je kunt nu een heel pak van die oude luisterspelen nog eens behoren op www.hoorspel.be ... moet je eens doen! Ben je nog van die generatie die aan de radio gekluisterd zat, dan ben je heel vlug weer aan het luisteren, maar ik vermoed dat het veel moeilijker zal zijn voor de generatie die met beelden is grootgebracht.

De eerste Tv gingen we gaan bekijken bij de buren, bij Mee en Pee, die een TV hadden gewonnen met een tombola. Dat was in 1958, want ik herinner me die uitzendingen van op de wereldtentoonstelling te Brussel nog. 's Avonds zaten er dan een hele groep kijklustigen bij Mee en Pee te kijken naar die TV... Dat was zowat een wonder! in zwart wit...

God, wat is de wereld veranderd... Van de tijd waarin in onze wijk amper een viertal auto's reden tot nu waar er aan bijna ieder huis meestal meer dan één auto staat... Waar de mensen allemaal mistevreden zijn over de kostprijs van de huisvuilophaling, en waar je overal zwerfvuil ziet liggen...

Snoep was een uitzonderlijk iets, voor de zondag...na de mis.

Nu komen de kleinkinderen, "Oma mag ik een snoep", terwijl ze de doos al aan het uithalen zijn uit de kast.

Wij hadden zo veel minder dan nu, en toch hadden wij zoveel meer, wij hadden een hele wereld als speelterrein, wij hadden niets, maar wij hadden alles, omdat wij van niets de meest schitterende dingen maakten in onze fantasie... Wij mochten nog een tak afbreken, en een zwaard maken van een wilgentak... nu moet alles echt zijn, onder meer omdat een tak afbreken doodzonde is geworden...

Die fantasie is bij mij nooit stukgegaan, ik zie nog steeds dingen in alles wat ik bekijk. Ik verwonder mij over het gezicht dat ik zie in het gebladerte van de wilde heg van de buren, gezicht die je alleen ziet op een bepaald tijdstip, want even later is de zon opgeschoven, zijn de schaduwen veranderd, en is dat gezicht weg... en dan droom ik weg, en vraag me af of mijn kleinkinderen ook vol verwondering daar het struweel kunnen kijken naar iets wat zij alleen zien. Ik hoop voor hen van wel, en dat ze dat mogen koesteren, zodat ze altijd beschikken over een eigen wereld waarin het goed is om leven...

tot de volgende ?